Ustawa dotyczy realizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego – robót budowlanych związanych z przygotowaniem i realizacją budowy, przebudowy, remontu, montażu lub rozbiórki portu zewnętrznego. Ustawa definiuje port zewnętrzny, jako część portu o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, powstała w wyniku zalądowienia przez przekształcenie akwenu (gruntu pokrytego wodami) w ląd (grunt niepokryty wodami).
Projekt zakłada rozszerzenie katalogu celów publicznych o jakich mowa w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami i stwierdza, że inwestycje w zakresie budowy portu zewnętrznego są celami publicznymi w rozumieniu przepisów ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.).
Decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego, na wniosek inwestora, wydaje wojewoda właściwy miejscowo dla siedziby podmiotu zarządzającego portem o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej.
Skutkiem ustawy jest min. ingerencja w prawa własności nieruchomości, użytkowania wieczystego, w przypadku objęcia nieruchomości decyzją o lokalizacji inwestycji. W tym zakresie należy wskazać na następujące regulacje zawarte w ustawie a dotyczące ingerencji w wymienione prawa:
- z dniem doręczenia zawiadomienia o wszczęciu postępowania o ustalenie lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego: nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, objęte wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego, nie mogą być przedmiotem obrotu. Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego zakazu jest nieważna,
- w przypadku gdy po doręczeniu zawiadomienia, o którym nastąpi: zbycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości objętej wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego, przeniesienie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości objętej wnioskiem, wskutek innego zdarzenia prawnego – nabywca, lub nabywca i zbywca, są obowiązani do zgłoszenia właściwemu wojewodzie danych nowego właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości,
- nieuregulowany stan prawny nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego lub brak danych w katastrze nieruchomości pozwalających na ustalenie danych osobowych właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w szczególności ich adresów, nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania o ustalenie lokalizacji inwestycji. W takich wypadkach zawiadomienie o wydaniu decyzji następuje w drodze obwieszczenia, w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na lokalizację inwestycji w zakresie budowy portów zewnętrznych, w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach podmiotowych organów obsługiwanych przez te urzędy, a także w prasie o zasięgu ogólnopolskim, ze skutkiem doręczenia na dzień obwieszczenia w urzędzie wojewódzkim,
- nieruchomości znajdujące się w liniach rozgraniczających teren inwestycji w zakresie oznaczonym w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portów zewnętrznych stała się ostateczna, za odszkodowaniem. W przypadku gdy nieruchomości są obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi, prawa te wygasają za odszkodowaniem,
- podmiot zarządzający portem nabywa z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych, oraz prawo własności budynków, innych urządzeń trwale z gruntem związanych i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach. Nabycie prawa użytkowania wieczystego, prawa własności budynków, innych urządzeń trwale z gruntem związanych i lokali oraz ustanowienie trwałego zarządu stwierdza wojewoda w drodze decyzji,
- do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami
Ponadto ustawa wprowadza alternatywne przepisy związane ze stosowaniem ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) na potrzeby realizacji inwestycji.
Projekt został przez Senat skierowany do Komisji Infrastruktury.