W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 695 opublikowano ustawę z 16.4.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (dalej: nowelizacja).

Zgodnie z art. 31 nowelizacji, zmiany wprowadzono do ustawy z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1396 ze zm.; dalej: PrOchrŚrod). Z art. 411 ust. 1 PrOchrŚrod wynika, że finansowanie niektórej działalności, o której mowa w oraz art. 410a ust. 4-6 PrOchrŚrod, odbywa się ze środków funduszy ochrony środowiska (Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy). Chodzi tu o działalność w zakresie:

  • ochrony środowiska i gospodarki wodnej wymienionej w art. 400a ust. 1 PrOchrŚrod, chodzi tu m.in. o przedsięwzięcia związane z ochroną wód, wspomaganie realizacji zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska, przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami, przedsięwzięcia związane z ochroną powierzchni ziemi, z wyłączeniem remediacji polegających na samooczyszczaniu, wspomaganie energooszczędnego budownictwa drewnianego, badania i upowszechnianie ich wyników oraz postęp techniczny w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, rozwój przemysłu produkcji środków technicznych i aparatury kontrolno-pomiarowej, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i likwidowanie ich skutków dla środowiska, przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza, wspomaganie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii, przedsięwzięcia związane z ochroną i przywracaniem chronionych gatunków roślin lub zwierząt, edukacje ekologiczna i wiele innych;
  • działań inwestycyjnych w zakresie demontażu i zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz gospodarowania odpadami powstałymi w wyniku demontażu pojazdów wymienionych w art. 410a PrOchrŚrod.

Finansowanie takiej działalności z funduszy ochrony środowiska odbywa się przez udzielanie oprocentowanych pożyczek, w tym pożyczek przeznaczonych na zachowanie płynności finansowej – przed zmianą chodziło o udzielanie oprocentowanych pożyczek, w tym pożyczek przeznaczonych na zachowanie płynności finansowej przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE.

Pożyczki takie, z wyłączeniem pożyczek przeznaczonych na zachowanie płynności finansowej, nadal można częściowo umarzać, pod warunkiem terminowego wykonania zadań i osiągnięcia planowanych efektów (art. 411 ust. 3 PrOchrŚrod).

Nowelizacja wprowadza nowe przepisy ust. 3c i 3d do art. 411 PrOchrŚrod, z których wynika, że w przypadku gdy pożyczka na zachowanie płynności finansowej stanowi pomoc publiczną, można jej udzielić jako pomocy publicznej, mającej na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Sekcji 3.1 Komunikatu Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz.Urz. UE C 91 I z 20.3.2020, str.1; dalej: Tymczasowe ramy środków pomocy). Pomocy publicznej w formie zmiany warunków lub terminów spłaty takiej pożyczki lub w formie umorzenia pożyczki można udzielać jako pomocy publicznej, mającej na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Sekcji 3.1 Tymczasowych ram środków pomocy. Chodzi tu o określoną w tym komunikacie pomoc w formie dotacji bezpośrednich, zaliczek zwrotnych lub korzyści podatkowych. Jak czytamy w tej sekcji: „Poza możliwościami wynikającymi z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE tymczasowe ograniczone kwoty pomocy dla przedsiębiorstw, które znajdują się w sytuacji nagłego niedoboru lub nawet braku płynności, mogą stanowić w obecnych okolicznościach odpowiednie, konieczne i ukierunkowane rozwiązanie”.