Postępowanie z wodami balastowymi i osadami

Zmiany wprowadzono przede wszystkim w ustawie z 16.3.1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2000 ze zm.; dalej: ZapZanMorzaU). W pierwszej kolejności do zapobiegania zanieczyszczaniu morza przez statki zastosowanie znajdzie także międzynarodowa konwencji o kontroli i postępowaniu ze statkowymi wodami balastowymi i osadami, 2004, sporządzona 13.2.2004 r. w Londynie (Konwencja BWM).

Nowelizacja wprowadza definicje:

Ponadto, zanieczyszczenie oznacza jakąkolwiek emisję lub zrzut ze statku substancji, energii, lub wprowadzenie szkodliwych organizmów wodnych lub patogenów do morza lub atmosfery, podlegających kontroli na pod-stawie niniejszej ustawy, które mogą spowodować pogorszenie stanu środowiska lub powstanie niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego albo zagrożenie dla żywych zasobów i życia w morzu, pogarszać walory rekreacyjne lub też utrudniać inne zgodne z prawem użytkowanie morza (art. 4 pkt 6 ZapZanMorzaU).

Dodano też rozdział 3a zatytułowany „Postępowanie z wodami balastowymi i osadami”. Zgodnie z art. 20a ZapZanMorzaU, przepisów dotyczących postępowania z wodami balastowymi i osadami nie stosuje się do statków wymienionych w art. 3 ust. 2 Konwencji BWM.

Co do zasady, zabroniono też zrzut do morza wód balastowych niespełniających wymogów Konwencji BWM oraz osadów. W przypadku statku wskazanego w prawidle A-5 załącznika do Konwencji BWM, jeżeli:

– możliwe jest, na wniosek armatora złożony do dyrektora urzędu morskiego właściwego ze względu na port macierzysty statku, zwolnienie tego statku z obowiązku spełniania wymagań określonych w Konwencji BWM i wyrażenie zgody na zastosowanie rozwiązań równoważnych z wymaganiami Konwencji BWM, określonych w przepisach wykonawczych.

Wniosek zawiera:

Do wniosku dołącza się: kopię planu postępowania z wodami balastowymi, a także kopię książki zapisów balastowych.

Wspomniane wyżej przepisy wykonawcze wyda minister gospodarki morskiej określając, w drodze rozporządzenia, rozwiązania równoważne z wymaganiami Konwencji BWM dla statków wskazanych w prawidle A-5 załącznika do Konwencji BWM, mając na uwadze potrzebę zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony środowiska morskiego (art. 20b ust. 7 ZapZanMorzaU).

Z art. 20d ZapZanMorzaU wynika zaś, że dyrektor urzędu morskiego właściwy dla portu zawinięcia statku na wniosek armatora złożony w formie pisemnej może, w drodze decyzji, udzielić statkowi podróżującemu pomiędzy określonymi portami lub miejscami lub statkowi eksploatowanemu wyłącznie pomiędzy określonymi portami lub miejscami zwolnienia, o którym mowa w prawidle A-4 załącznika do Konwencji BWM. Wniosek taki zawiera:

Do wniosku dołącza się: kopię planu postępowania z wodami balastowymi, kopię książki zapisów balastowych, a także informację z internetowego narzędzia wspomagania decyzji o poziomie ryzyka introdukcji szkodliwych organizmów wodnych lub patogenów w związku z usunięciem w polskich obszarach morskich wód balastowych ze statku, którego dotyczy zwolnienie, lub dane niezbędne do oceny poziomu ryzyka za pomocą internetowego narzędzia wspomagania decyzji w przypadku ich braku w internetowym narzędziu.

Decyzję wydaje się po zasięgnięciu opinii o wniosku właściwych dla portu zawinięcia statku organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz na podstawie oceny poziomu ryzyka introdukcji szkodliwych organizmów wodnych lub patogenów w związku z usunięciem w polskich obszarach morskich wód balastowych ze statku, którego dotyczy zwolnienie. Organy te wydają negatywną opinię w przypadku stwierdzenia, że usunięcie wód balastowych ze statku, którego dotyczy zwolnienie, może spowodować zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne lub zagrożenie inwazją gatunków obcych w polskich obszarach morskich.

Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydają w ciągu 14 dni opinię w zakresie zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych wynikających z usunięcia wód balastowych statku, którego dotyczy zwolnienie. Regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje, także w terminie 14 dni, opinię w zakresie zagrożenia dla środowiska wynikającego z usunięcia wód balastowych statku, którego dotyczy zwolnienie.

Poziom ryzyka introdukcji szkodliwych organizmów wodnych lub patogenów ustala się za pomocą internetowego narzędzia wspomagania decyzji opracowanego przez Komisję Ochrony Środowiska Morza Bałtyckiego (HELCOM) i Komisję Ochrony Środowiska Morskiego Obszaru Północno-Wschodniego Atlantyku (OSPAR) w ramach „Wspólnej Zharmonizowanej Procedury dla państw-Stron HELCOM i OSPAR w zakresie udzielania zwolnień w ramach Międzynarodowej konwencji o kontroli i postępowaniu ze statkowymi wodami balastowymi i osadami, Prawidło A-4”. Dyrektor urzędu morskiego:

Kapitan statku przed zawinięciem do portu znajdującego się na terytorium RP ma obowiązek przekazać kapitanowi tego portu informacji na temat aktualnej ilości wód balastowych na statku oraz przeprowadzonych operacji balastowych na statku. Informacje w tym zakresie przekazuje się nie później niż na 24 godziny przed zawinięciem statku do portu za pomocą systemu kontrolno-informacyjnego dla portów polskich (PHICS) na formularzu według określonego wzoru.

Ponadto, podmiot zarządzający portem lub przystanią morską oraz podmiot prowadzący działalność i użytkujący nabrzeże w granicach portu morskiego lub przystani morskiej, którego działalność może powodować zagrożenie zanieczyszczenia wód portowych, jest obowiązany do opracowania i aktualizacji planów zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń wód portowych, na zasadach określonych w art. 23b ZapZanMorzaU. Przepisy te wchodzą w życie 10.12.2019 r.

Na koniec trzeba wspomnieć, że do ZapZanMorzaU dodano załącznik nr 2, który określa opłaty za zatwierdzanie dokumentacji technicznej i planów, zatwierdzanie systemów obróbki wód balastowych oraz wydawanie zwolnień, o których mowa w rozdziale 3a. I tak:

Natomiast w załączniku nr wprowadzono opłaty za inspekcję: