Celem projektu ustawy o ogólnoeuropejskich indywidualnych produktach emerytalnych jest dokonanie niezbędnych zmian w krajowym porządku prawnym w związku z wejściem w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE). Dzięki niemu w Polsce będzie możliwe oferowanie takiego produktu.
Transgraniczny charakter oszczędzania na emeryturę
Wprowadzenie nowego ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego, którym jest OIPE (inaczej zwany PEPP) ma zapewnić obywatelom Unii Europejskiej we wszystkich państwach nowe możliwości oszczędzania na emeryturę. Jego największą wartością będzie możliwość inwestowania transgranicznego, a także możliwość przenoszenia przy zmianie miejsca zamieszkania do innego państwa członkowskiego UE. Jest to rozwiązanie które będzie odpowiednie szczególnie dla osób, które świadczą pracę w różnych krajach UE. To oznacza, że posiadacz OIPE będzie mógł wraz ze zmianą miejsca pracy (zmiana kraju członkowskiego) transferować środki do instytucji finansowej w kolejnym państwie. Dzięki temu, po uzyskaniu prawa do wypłaty środków, wszystko co zgromadzi w ramach OIPE będzie mógł wypłacić z jednej, a nie z kilku instytucji finansowych oraz na bieżąco w ramach jednej instytucji finansowej będzie mógł kontrolować ile łącznie zgromadził środków w ramach różnych krajów UE. Tego rodzaju forma oszczędzania jest podobna do obecnie istniejących IKE i IKZE, jednak jej niewątpliwą przewagą jest transgraniczny charakter.
Założenia projektu
Projekt ustawy przewiduje, że wpłaty dokonywane w ramach OIPE w roku kalendarzowym nie mogą, przekroczyć kwoty odpowiadającej trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej, w 2021 roku byłaby to kwota ponad 16 tysięcy zł OIPE.
Prawo do zawarcia umowy o prowadzenie konta OIPE przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat. Jeden oszczędzający może gromadzić oszczędności wyłącznie na jednym koncie OIPE; podobna konstrukcja ma miejsce w IKE i IKZE. Jest to cecha indywidualnych form oszczędzenia. Inaczej wygląda to w PPK, bowiem jedna osoba może posiadać kilka rachunków PPK. W związku z powyższym zakłada się przede wszystkim wprowadzenie następujących rozwiązań w projekcie ustawy:
- wskazanie warunków dotyczących fazy akumulacji oraz warunków dotyczących fazy dekumulacji, w tym określenie limitu wpłat na OIPE w roku podatkowym;
- określenie ulg podatkowych w związku z gromadzeniem środków na OIPE;
- określenie możliwości przenoszenia środków zgromadzonych na OIPE;
- określenie zasady postępowania w przypadku likwidacji dostawcy OIPE, upadłości dostawcy OIPE lub innej przyczyny likwidacji subkonta krajowego prowadzonego w Polsce przez dostawcę OIPE;
- określenie zasad postępowania w przypadku dziedziczenia i podziału środków zgromadzonych na OIPE;
- dokonanie zmian w przepisach właściwych ustaw uwzględniających implementację niniejszego rozporządzenia do polskiego porządku prawnego.
Od kiedy w Polsce?
Konieczność uregulowania OIPE w Polsce wynika wprost z prawa unijnego i jest rozwiązaniem, które docelowo będzie obecne we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Co do zasady, zainteresowani posiadaniem OIPE będą pracownicy świadczący pracę w różnych krajach UE. Zainteresowanymi OIPE będą też instytucje finansowe (można założyć że przede wszystkim będą to instytucje finansowe z kapitałem zagranicznym), które będą mogły taki produkt zaoferować swoim klientom.
Zgodnie z treścią projektu ustawy, ma ona wejść w życie w dniu 15 sierpnia 2021 roku, co oznacza, że w najbliższych miesiącach powinna zostać uchwalona przez parlament, tak żeby zainteresowane podmioty mogły wdrożyć odpowiednie rozwiązania w II połowie roku.
