W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 979 opublikowano ustawę z 2.6.2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego.
Z ustawy wynika m.in., że wyborca może głosować korespondencyjnie. Głosowanie korespondencyjne wyłączono w przypadku głosowania:
- w odrębnych obwodach głosowania utworzonych w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, domach studenckich lub zespołach domów studenckich, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz w oddziałach zewnętrznych takiego zakładu i aresztu oraz
- w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich, a także
- w przypadku udzielenia przez wyborcę niepełnosprawnego pełnomocnictwa do głosowania.
Natomiast głosowania korespondencyjnego za granicą nie przeprowadza się w państwach, na terytorium których nie ma możliwości organizacyjnych, technicznych lub prawnych przeprowadzenia głosowania w takiej formie.
Zamiar głosowania korespondencyjnego:
- w kraju wyborca zgłasza komisarzowi wyborczemu za pośrednictwem urzędu gminy, w której jest wpisany do spisu wyborców, do 12 dnia przed dniem wyborów, a wyborca podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych – do 5 dnia przed dniem wyborów (wyborca, który rozpoczął podleganie obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych po tym terminie, może zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego do 2 dnia przed dniem wyborów);
- za granicą wyborca zgłasza konsulowi do 15 dnia przed dniem wyborów.
Zgłoszenia tego można dokonać ustnie, pisemnie, lub w formie elektronicznej za pośrednictwem usługi udostępnionej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji.
Ustawa reguluje także m.in.:
- zasady przekazywania (wysyłania lub doręczania) pakietów wyborczych;
- skład pakietu wyborczego;
- zasady uczestnictwa komitetów wyborczych w wyborach prezydenckich w kolejnym terminie wyznaczonym przez Marszałka Sejmu RP;
- zasady wyłaniania składu obwodowej komisji wyborczej;
- kwestię związaną z protestem przeciwko wyborowi Prezydenta RP, który wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 3 dni od dnia podania wyniku wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą.
Od chwili rozpoczęcia głosowania aż do jego zakończenia w lokalu wyborczym musi być równocześnie obecnych co najmniej 3 członków obwodowej komisji wyborczej, w tym przewodniczący komisji lub jego zastępca, a w przypadku komisji powołanej w składzie 3 osób – co najmniej 2 członków, w tym przewodniczący komisji lub jego zastępca. Wszystkie czynności obwodowej komisji wyborczej związane z ustaleniem wyników głosowania w obwodzie i sporządzeniem protokołu głosowania wykonywane są wspólnie przez członków komisji w liczbie stanowiącej co najmniej połowę jej pełnego składu, w tym przewodniczącego lub jego zastępcy.
Ustawa przewiduje także, że minister łączności, po zasięgnięciu opinii ministra zdrowia, ministra administracji publicznej oraz Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, dla głosowania w kraju:
- tryb dostarczania pakietów wyborczych do wyborców podlegających obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz odbierania kopert zwrotnych od tych wyborców,
- tryb dostarczania pakietów wyborczych do wyborców niepełnosprawnych, którzy zażądali dostarczenia pakietu w sposób, o którym mowa w art. 3 ust. 6 pkt 2 ustawy, oraz odbierania kopert zwrotnych od tych wyborców,
- tryb dostarczania pakietów wyborczych do pozostałych wyborców,
- sposób przechowywania kopert zwrotnych odebranych przez operatora wyznaczonego przed dniem głosowania mając na względzie konieczność zabezpieczenia kopert zwrotnych i kart do głosowania,
- tryb dostarczania kopert zwrotnych do obwodowych komisji wyborczych,
- tryb przekazywania pakietów wyborczych właściwemu dyrektorowi delegatury Krajowego Biura Wyborczego, w sytuacji, o której mowa w art. 5 ust. 8 zdanie drugie ustawy,
- tryb przekazywania kopert zwrotnych właściwemu dyrektorowi delegatury Krajowego Biura Wyborczego, w sytuacji, o której mowa w art. 9 ust. 1 ustawy
– mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów, zapewnienie bezpieczeństwa tych przesyłek oraz zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego.
Natomiast Państwowa Komisja Wyborcza określi, w drodze uchwały, dla głosowania w kraju sposób postępowania z:
- kopertami zwrotnymi doręczonymi do obwodowej komisji wyborczej do zakończenia głosowania,
- kopertami zwrotnymi zawierającymi niezaklejone koperty na kartę do głosowania,
- kopertami zwrotnymi niezawierającymi prawidłowo wypełnionego oświadczenia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy (chodzi o oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania),
- pakietami wyborczymi nieodebranymi przez wyborcę
– mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów oraz konieczność zabezpieczenia pakietów wyborczych, a w szczególności kopert zwrotnych i kart do głosowania.
Minister spraw zagranicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określi zaś, w drodze rozporządzenia, dla głosowania za granicą tryb:
- przekazywania wyborcy pakietu wyborczego,
- odbierania kopert zwrotnych dostarczonych przez wyborcę do konsula przed dniem głosowania,
- przechowywania kopert zwrotnych otrzymanych przez konsula do czasu zakończenia głosowania,
- przekazywania kopert zwrotnych do obwodowych komisji wyborczych
– mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów oraz ochrony pakietów wyborczych, a w szczególności kopert zwrotnych i kart do głosowania.
Państwowa Komisja Wyborcza, po zasięgnięciu opinii ministra spraw zagranicznych, również określi, w drodze uchwały, dla głosowania za granicą:
- sposób postępowania z kopertami zwrotnymi doręczonymi do obwodowej komisji wyborczej do zakończenia głosowania,
- sposób postępowania z kopertami zwrotnymi zawierającymi niezaklejone koperty na kartę do głosowania,
- sposób postępowania z kopertami zwrotnymi niezawierającymi prawidłowo wypełnionego oświadczenia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy,
- sposób postępowania z pakietami wyborczymi, o których mowa w art. 6 ust. 6 ustawy, oraz kopertami zwrotnymi, o których mowa w art. 9 ust. 2 ustawy
– mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów oraz ochrony pakietów wyborczych, a w szczególności kopert zwrotnych i kart do głosowania.
Marszałek RP wyznaczyła datę wyborów prezydenckich na niedzielę 28.6.2020 r. (szczegóły dotyczące kalendarza wyborczego określa postanowienie Marszałka Sejmu RP z 3.6.2020 r., Dz.U. z 2020 r. poz. 988).
