Poniższy artykuł podpowiada, jak przygotować raport ESG w organizacji, jak przygotować dane do raportu, na co zwrócić uwagę, z jakimi działami w organizacji współpracować i kogo wyznaczyć do koordynowania prac.
Wprowadzenie
Trzeba pamiętać, aby informacje ujawniane w raportach niefinansowych:
- były zintegrowane ze strategią biznesową przedsiębiorstwa,
- budowały wartość organizacji,
- pośrednio przekładały się na wyniki finansowe.
Jednym ze wskaźników ESG jest przedstawienie zarządzania zrównoważonym rozwojem, poprzez opis modelu biznesowego i systemu zarządzania ryzykami związanymi z poszczególnymi elementami ESG. W ten sposób organizacja pokazuje swoją transparentność, a w efekcie zwiększa swoje szanse na znalezienie inwestorów i partnerów biznesowych.
Przygotowanie do raportowania
W procesie raportowania zrównoważonego rozwoju warto podjąć następujące kroki:
Określenie celu i odbiorców raportu
Warto ustalić, czy celem raportu jest jedynie wypełnienie obowiązku sprawozdawczego, czy raczej przyciągnięcie potencjalnych kontrahentów i inwestorów, albo budowanie przewagi konkurencyjnej.
Oprócz tego, dobrze jest ustalić, do kogo jest skierowany raport – klientów, pracowników, inwestorów, agencji ratingowych.
Przeprowadzenie analizy istotności
Organizacja powinna zidentyfikować obszary istotne ze względu na jej indywidualne uwarunkowania, jej kontekst biznesowy oraz interesariuszy. Powinna przy tym zastosować zasadę podwójnej istotności.
W tym kroku należy wróć uwagę na:
- strategię model biznesowy organizacji (kontekst działalności biznesowej, opis model biznesowego i strategii w powiązaniu z istotnymi kwestiami zrównoważonego rozwoju),
- ryzyka i szanse ESG wynikające z sektora działalności stosując zasadę podwójnej istotności,
- oczekiwania interesariuszy.
W tym procesie warto włączyć interesariuszy organizacji.
Ocena, czy działalność organizacji jest zgodna z minimalnymi gwarancjami
Jest to istotne, ponieważ zgodnie z Taksonomią UE, firmy powinny ujawniać czy, i w jakim stopniu ich działania są zgodne z minimalnymi wymogami ustawowymi, wynikającymi z prawa unijnego (tzw. minimalnymi gwarancjami).
W tym kroku dobrą praktyką jest zapoznanie się z:
- wytycznymi OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych,
- wytycznymi ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka,
- podstawowymi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy,
- Międzynarodową Konwencją Praw Człowieka.
Dobranie odpowiednich wskaźników
Przy sporządzaniu raportu organizacja powinna uwzględnić wskaźniki:
- podstawowe,
- sektorowe,
oraz wziąć pod uwagę szanse i ryzyka ESG właściwe dla danego sektora oraz specyfikę organizacji. Przydatna będzie mapa istotności, która pozwala określić zagadnienia istotne dla każdego sektora oraz odpowiadające im wskaźniki sektorowe, np. wskaźniki dla:
- energetycznych,
- instytucji finansowych,
- firm usługowych itd.
Trzeba pamiętać, że po wyborze wskaźników trzeba przygotować organizację do ich pomiaru.
Wybór formy raportu
Raport powinien być zaprezentowany w przyjaznej, zwięzłej, jasnej formie. Ujawniane dane powinny być porównywalne, rzetelne, weryfikowalne.
Warto także zastanowić się, czy raport będzie osobnym dokumentem, czy organizacja przygotuje sprawozdanie z działalności zarządu uzupełnione o dane z obszaru ESG w formie oświadczenia o informacji niefinansowej. Organizacja może też zdecydować się na przygotowanie raportu zintegrowanego, łączącego w elementy raportu finansowego i kwestie zrównoważonego rozwoju.
Analiza potrzeb inwestorów, analityków, agencji ratingowych, kontrahentów i pozostałych interesariuszy
Istotne są również potrzeby klientów organizacji. Z tego względu w raporcie warto zawrzeć tylko te informacje, które są istotne z perspektywy zrównoważonego rozwoju. Powinny być przedstawione obiektywnie, mieć strategiczny charakter, a także powinny być zorientowane na przyszłość.
W raportach ESG rozróżniamy szereg wskaźników, które raportujący szczegółowo definiują i opisują w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Raport ESG jest uzupełnieniem sprawozdania z działalności firmy wraz z danymi finansowymi, pokazuje pełny, transparentny obraz organizacji. To z kolei pozwala interesariuszom na kompletną ocenę danego przedsiębiorstwa.
Przygotowanie raportu z doradcą
Przed rozpoczęciem przygotowywania do ujawnienia informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju trzeba zadać sobie pytanie, czy organizacja jest w stanie przygotować raport samodzielnie, czy chce skorzystać z usług doradcy.
Należy przy tym wziąć pod uwagę, że przygotowanie raportu ESG samodzielnie wymaga:
- czasu i zaangażowania licznego zespołu osób,
- szerokich kompetencji i doświadczenia w pozyskiwaniu niezbędnych danych.
Dopiero wtedy Decyzja o zatrudnieniu doradcy wynika z tego, jakie dane organizacja chce ujawnić, w jakim celu aportuje, jaki efekt chce osiągnąć.
Wybór doradcy
Przystępując do wyboru partnera ważne jest określenie zakresu danych, które powinny znaleźć się w raporcie. Warto również wziąć pod uwagę oczekiwania innych interesariuszy. Trzeba także pamiętać o wspomnianej wcześniej zasadzie podwójnej istotności. Wybór doradcy to tylko pierwszy element na drodze do przygotowania raportu ESG.
Jeżeli organizacja decyduje się skorzystać ze wsparcia doradcy warto, aby:
- zwróciła się do znajomych bądź współpracowników o polecenie zaufanego partnera;
- zweryfikowała firmę doradczą – jej doświadczenie, liczbę przygotowanych raportów w ciągu roku, a także upewniła się, kto z ekspertów będzie pracował z zespołem w organizacji;
- sprawdziła kompetencje i osiągnięcia doradcy ( lub firmy doradczej), np. czy jest wymieniany w pojawiających się cyklicznie rankingach najlepszych raportów ESG;
- zweryfikowała referencje doradcy;
- zwróciła się o ofertę szkoleń w sprawie raportowania;
- upewniła się, czy może oczekiwać wsparcia przy przygotowaniu i późniejszym wdrożeniu strategii ESG w organizacji;
- sprawdziła, czy doradca oferuje graficzny raport ESG w ramach obowiązujących przepisów oraz zapewniła przedstawienie sporządzonego raportu;
- zapytała o czas trwania współpracy i termin realizacji zamówienia;
- zwróciła się o ofertę cenową.
Ważne jest zbudowanie zespołu z liderem, który będzie koordynował prace związane z pozyskiwaniem danych do przygotowania raportu ESG, wdrożeniem ujawnionych ustaleń w przedsiębiorstwie oraz kontrolą realizacji wyznaczonych celów. Zespół powinien ściśle współpracować z osobami odpowiedzialnymi za:
- inwestycje – z zarządem,
- sprawy pracownicze – z działem kadr,
- sprawy finansowe – z działem finansowym.
Koszt przygotowania raportu
Koszt przygotowania raportu jest indywidualny i zależy od kilku czynników. Każdy raport jest inny, każda organizacja ujawnia określony zakres informacji. Z tego względu jak dotąd nie ma standardowego cennika.
Niemniej jednak, najczęściej na koszt raportu wpływają:
- sumaryczna liczba godzin potrzebnych do przygotowania raportu, których ostateczna wartość zależy od liczby oraz poziomu doświadczenia zaangażowanych w raport pracowników po stronie doradcy;
- skala danych do opracowania – miedzy innym od rodzaju działalności organizacji, oczekiwań interesariuszy, wielkości zatrudnienia, ewentualnych jednostek powiązanych oraz indywidualnych celów organizacji, jakie chce osiągnąć dzięki komunikacji raportu;
- zakres koniecznych szkoleń dla pracowników;
- opracowanie graficzne raportu oraz sposób jego komunikacji;
- tłumaczenie raportu na inne języki, np. dla grupy kapitałowej kontrahenta.
Koszty mogą się wahać od kilku tysięcy złotych za najprostszy raport, aż do kilkudziesięciu tysięcy.
