Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe żony powstałe przed zawarciem związku małżeńskiego

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca 1.7.2017 r. wstąpił w związek małżeński. Wraz z zawarciem małżeństwa między Wnioskodawcą i jego żoną wytworzył się z mocy prawa ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej w rozumieniu art. 31 KRO. Wnioskodawca i jego żona nie zawierali jakiejkolwiek umowy majątkowej modyfikującej wspomniany ustrój majątkowy. Żona Wnioskodawcy w okresie od lutego 2014 r. do listopada 2015 r. była członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wobec spółki tej wydano decyzję wymiarową dotycząca zaległości podatkowej z tytułu podatku od towarów i usług za okres zamykający się w czasie figurowania przez żonę Wnioskodawcy jako członek wskazanego wyżej organu spółki kapitałowej. 22.10.2019 r. wszczęto wobec żony Wnioskodawcy dwa postępowania podatkowe w przedmiocie orzeczenia jej solidarnej odpowiedzialności podatkowej, jako osoby trzeciej (byłego członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Podstawą prawną ustalenia solidarnej odpowiedzialności jest m.in. art. 116 § 1 i § 2 OrdPU. Wspomniane postępowania podatkowe do momentu składania niniejszego wniosku o interpretację indywidualną nie zakończyły się decyzją ostateczną, stąd ewentualną odpowiedzialność podatkową żony Wnioskodawcy traktować należy, jako zdarzenie przyszłe. Oba wspomniane wyżej postępowania podatkowe w przedmiocie ustalenia solidarnej odpowiedzialności żony Wnioskodawcy, dotyczą zaległości podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług z tym, że różnią się one czasookresem powstania zaległości. Jedno z postępowań podatkowych dotyczy zaległości z tytułu podatku VAT za listopad 2014 r., w zaś drugie – zaległości za grudzień 2014 r. oraz miesiące styczeń, luty, marzec, kwiecień 2015 r. Bezspornym jest więc fakt, iż zaległość podatkowa dotyczy okresu od listopada 2014 r. do kwietnia 2015 r., którego to okresu koniec przypada na ponad dwa lata przed zawarciem przez Wnioskodawcę związku małżeńskiego i tym samym przed powstaniem ustroju wspólności małżeńskiej majątkowej Wnioskodawca dodaje, że o postępowaniach podatkowych w przedmiocie ustalenia solidarnej odpowiedzialności jego żony za zobowiązania podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz o będącej źródłem tych postępowań zaległości podatkowej po stronie wspomnianej spółki kapitałowej siłą rzeczy dowiedział się dopiero po wszczęciu tychże postępowań podatkowych (październik 2019 r.). Wnioskodawca nie miał tym samym wpływu na powstanie tychże zaległości oraz w żaden sposób nie przyczynił się do ich powstania.

Po zawarciu związku małżeńskiego Wnioskodawca wraz z żoną zakupili 25.10.2017 r. do ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej mieszkanie. Mieszkanie stanowi więc majątek małżeński Wnioskodawcy i jego żony. Wnioskodawcę i jego żonę łączy obecnie ustrój małżeński rozdzielności majątkowej (notarialna umowa intercyzy z 12.11.2019 r.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca będzie odpowiadał za zobowiązania podatkowe swojej żony własnym majątkiem osobistym oraz majątkiem wspólnym, powstałych po zawarciu związku małżeńskiego w sytuacji, gdy wobec żony Wnioskodawcy wszczęto dwa postępowania podatkowe mające za przedmiot orzeczenie o jej solidarnej odpowiedzialności za zaległość podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu podatku VAT, w której to spółce żona Wnioskodawcy była członkiem zarządu, a które to zaległości podatkowe powstały na kilka lat przed zawarciem przez Wnioskodawcę związku małżeńskiego, tym bardziej, jeśli na powstanie wspomnianych zaległości podatkowych spółki z ograniczoną odpowiedzialności Wnioskodawca nie miał żadnego wpływu i w żaden sposób nie przyczynił się do jej powstania? W konsekwencji, czy w przypadku ustalenia solidarnej odpowiedzialności żony Wnioskodawcy za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której to spółce żona Wnioskodawcy była członkiem zarządu, do składników małżeńskiego majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony będą mogły zostać skierowane działania egzekucyjne organu podatkowego zmierzające do zaspokojenia lub zabezpieczenia zobowiązań podatkowych z tytułu solidarnej odpowiedzialności żony Wnioskodawcy jako osoby trzeciej?

Złożony wniosek nie zmierza w żaden sposób do wydania interpretacji w zakresie tego, czy istnieją przesłanki do orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności żony Wnioskodawcy.

Z uzasadnienia 

Należy podkreślić, że współmałżonek podatnika nie jest podatnikiem, a jedynie odpowiada majątkiem wspólnym za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Jego odpowiedzialność wynika z długu małżonka – podatnika i ograniczona jest do odpowiedzialności z majątku wspólnego. W znaczeniu materialnym przepis art. 29 § 1 OrdPU nie tworzy statusu małżonka jako podatnika, lecz jedynie wyznacza zakres jego odpowiedzialności, ograniczając go do majątku wspólnego małżonków, co ma wyraźne przełożenie na przedmiot egzekucji administracyjnej, która w przypadku istnienia pomiędzy podatnikiem i jego małżonkiem wspólności majątkowej, poza majątkiem odrębnym podatnika, może być skierowana wyłącznie do przedmiotów majątkowych objętych tą wspólnością. W myśl bowiem art. 33 § 1 OrdPU, zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspólnym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję. W przypadku zabezpieczenia na majątku wspólnym małżonków przepis art. 29 § 2 stosuje się odpowiednio.

Odpowiedzialność członków rodziny podatnika określona została natomiast w art. 111 § 1 OrdPU, zgodnie z którym, członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu (art. 111 § 3 OrdPU). Przepis § 1 stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz małżonków pozostających w separacji (art. 111 § 4 OrdPU).

W myśl natomiast art. 116 § 1 OrdPU, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Przepisy § 1-3 stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji (art. 116 § 4 OrdPU).

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie będzie odpowiadał za zobowiązania podatkowe swojej żony własnym majątkiem osobistym oraz majątkiem wspólnym, które powstały w wyniku solidarnej odpowiedzialności żony za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeśli zaległość powstała przed zawarciem przez Wnioskodawcę małżeństwa. Oznacza to, że do przedmiotów majątkowych i praw należących do majątku wspólnego małżeńskiego Wnioskodawcy i jego żony nie będzie mogła zostać skierowana egzekucja służąca zaspokojeniu bądź zabezpieczeniu zobowiązań podatkowych obciążających jego żonę z tytułu solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.