Podobnie jak w poprzednim projekcie, zgodnie z założeniami rządu środki jakie członkowie OFE mają zgromadzone na swoich rachunkach mają zostać przeniesione na IKE plus albo do ZUS-u. Według danych na koniec 2020 roku na OFE jest zgromadzone niespełna 149 mld zł, a członków OFE było ponad 15 milionów.

Główne założenia projektu

Ustawa likwidująca OFE zgodnie z pierwotnym planem miała wejść w życie w czerwcu 2020 roku, a cała reforma zostać przeprowadzona do końca 2020 roku. Przez pandemię i kryzys spowodowany COVID-19 rząd został zmuszony do odłożenia tej reformy. Wielokrotnie przesuwany termin na jej dokonanie został w końcu zaprezentowany w projekcie ustawy. Jeżeli nic już nie pokrzyżuje planów, to na początku 2022 roku będziemy mieli zupełnie inny kształt systemu emerytalnego w Polsce. W pierwszym filarze emerytalnym będzie się znajdował ZUS/FUS, w którym ubezpieczeni będą gromadzili środki na emeryturę podstawową (z finansowanej składki emerytalnej), w drugim filarze będą PPE i PPK (które obecnie są na etapie tworzenia przez ostatnią grupę pracodawców), czyli grupowe formy oszczędzania na przyszłość współfinansowane przez podmioty zatrudniające i osoby zatrudnione, natomiast w III filarze będą indywidualne formy gromadzenia kapitału takie jak IKE, IKE plus, IKZE i projektowane obecnie OIPE.

Zgodnie z projektem ustawy domyślnie środki zgromadzone w OFE zostaną przeniesione na IKE plus po potrąceniu 15% Podatku Morawieckiego czyli tzw. opłaty przekształceniowej. Natomiast każdy z posiadaczy OFE będzie mógł złożyć odpowiedni wniosek w którym wskaże, że zgodnie z jego wolą środki mają zostać przeniesione do ZUS. Zasadnicza różnica pomiędzy tymi wariantami to kwestia dziedziczności środków i konieczność zapłacenia opłaty przekształceniowej. Decydując się na transfer środków na IKE plus kosztem 15% opłaty zyskujemy dziedziczenie zgromadzonych przez członka OFE środków, natomiast wybierając ZUS otrzymamy środki bez utraty 15% opłaty przekształceniowej, ale nasi spadkobiercy nie otrzymają środków które zgromadziliśmy.

Konsekwencje transferu środków na IKE plus

Jeżeli zdecydujemy się na transfer środków na IKE plus, to poza wspomnianą możliwością dziedziczenia środków i opłatą przekształceniową środki staną się prywatne, będą zarządzanie przez prywatną instytucję finansową. PTE zostanie przekształcone w TFI i będzie zarządzało środkami posiadaczy IKE plus. Kosztem opłaty przekształceniowej zgodnie z treścią projektu ustawy posiadacz IKE nie powinien już zapłacić podatku podczas wypłaty swoich środków. Jest to założenie ustawodawcy, które będzie skuteczne dopóki ktoś nie zdecyduje się na zmianę tego przepisu, może się bowiem okazać, że w przyszłości środki te zostaną ponownie opodatkowane. Środki gromadzone na IKE plus będą inwestowane przez instytucje finansowe (przekształcone TFI) i będą mogły być pomnażane w sposób kapitałowy, takiej możliwości nie będą miały środki które trafią do ZUS-u. Środki będzie można wypłacić po osiągnięciu wieku emerytalnego jednorazowo albo ratalnie w zależności od decyzji osoby posiadającej IKE plus.

Ważne

Członkowie OFE zgodnie z projektem ustawy czas na podjęcie decyzji, czy pieniądze pozostawią na IKE plus, czy przekażą środki do ZUS, będą mieli od 1 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r.czyli nieco ponad 2 miesiące, w okresie wakacyjnym.

 

Konsekwencje transferu środków do ZUS

Jeżeli zdecydujemy się na transfer środków do ZUS, to poza brakiem opłaty przekształceniowej i możliwości dziedziczenia środków, środki będą zarządzane przez ZUS i będą wypłacane wraz z wypłatą emerytury po osiągnięciu przez posiadacza OFE wieku emerytalnego. W związku z tym wycofując środki będziemy musieli zapłacić podatek dochodowy zgodnie z obowiązującymi przepisami w momencie wypłaty środków (obecnie jest to 17% albo 32% zależności od wysokości świadczenia). Takie środki po prostu staną się częścią emerytury w ramach I filaru emerytalnego.

Proces legislacyjny

Obecnie, na dzień 25 lutego 2021 roku nie rozpoczął się jeszcze proces legislacyjny ani na Radzie Ministrów ani w Parlamencie, należy się jednak spodziewać, że w najbliższych tygodniach ustawa powinna zostać uchwalona tak, żeby ponad 15 milionów członków OFE mogło podjąć decyzje w czerwcu i lipcu dokąd ich środki mają trafić. Projekt ustawy przewiduje, że w ciągu nieco ponad 2 miesięcy każdy z członków OFE będzie mógł wyrazić chęć przeniesienia środków nie na IKE plus ale do ZUS-u, osoby które nie zdążą tego zrobić w tym terminie z automatu trafią do IKE plus co oznacza, że ich kapitał emerytalny na etapie akumulacji zmniejszy się o 15%. Nie można wykluczyć, że na etapie prac legislacyjnych zostaną wprowadzone do projektu ustawy poprawki, które zmienią jeszcze opisane propozycje w sposób zasadniczy, zarówno przedstawiciele rynku finansowego, politycy opozycji, pracodawcy i strona społeczna zapowiadają zgłaszanie wielu poprawek do projektu ustawy.