Od 18.3.2020 r. obniżenie stóp procentowych i niższe odsetki ustawowe

Obniżenie stóp procentowych w NBP

Jak napisała Rada Polityki Pieniężnej (RPP) oczekiwane jest osłabienie wzrostu gospodarczego oraz wystąpił wyraźny spadek cen ropy naftowej na rynkach światowych, co będzie oddziaływać w kierunku istotnego obniżenia dynamiki cen. W efekcie, aktualne prognozy wskazują na wzrost prawdopodobieństwa szybszego niż oczekiwano w marcowej projekcji obniżenia się inflacji w bieżącym roku oraz kształtowania się inflacji poniżej celu inflacyjnego NBP w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej. W związku z tym RPP zdecydowała o obniżeniu stóp procentowych NBP.

W konsekwencji:

1) wysokość stopy referencyjnej, określającej oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez NBP - wynosi 1,00% w skali rocznej (wcześniej 1,50%);

2) oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych – czyli kredytu lombardowego - wynosi 1,50% w skali rocznej (wcześniej 2,50%);

3) oprocentowanie lokaty terminowej przyjmowanej od banków przez NBP - wynosi 0,50% w skali rocznej (wcześniej też 0,50%);

4) stopa redyskontowa weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP - wynosi 1,05% w skali rocznej (wcześniej 1,75%);

5) stopa dyskontowa weksli przyjmowanych od banków do dyskonta przez NBP - wynosi 1,10% w skali rocznej (wcześniej 4,00%).

Ponadto, oprocentowanie kredytu refinansowego, innego niż kredyt lombardowy jest wyższe o 1 punkt procentowy niż oprocentowanie kredytu lombardowego i wynosi 2,50%.

Niższe odsetki ustawowe, ale odsetki podatkowe bez zmian

Wskutek zmian stóp NBP obniżeniu uległa od 18.3.2020 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie a także odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych. Natomiast wysokość odsetek od zaległości podatkowych pozostała bez zmian i wynosi 8% w stosunku rocznym.

Odsetki kapitałowe

Kapitałowe odsetki ustawowe liczy się w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych. Zatem od 18.3.2020 r. odsetki ustawowe wynoszą 4,5 % w skali rocznej.

Odsetki maksymalne, zgodnie zaś z art. 359 § 2¹ ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.; dalej: KC) nie mogą w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych, czyli od 18.3.2020 r. - 9% w skali rocznej.

Odsetki za opóźnienie

Zgodnie z art. 481 § 2 KC jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Zatem odsetki za ustawowe opóźnienie od 18.3.2020 r. wynoszą 6,5% w skali rocznej. Maksymalne odsetki za opóźnienie (art. 481 § 2¹ KC) nie mogą w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie czyli 13% w skali rocznej.

Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych

W przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki za opóźnienie ustala się w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych, tj. od 18.3.2020 r. - 9% w skali rocznej.

W przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki ustala się w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 10 punktów procentowych, tj. od 18.3.2020 r. - 11% w skali rocznej.