Minimalne wynagrodzenie za pracę na cały etat to w 2021 r. 2800 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla umów zleceń i o świadczenie usług (do których stosuje się przepisy o zleceniu) – 18,30 zł. Dla osób zatrudnionych na część etatu ustawowe minimum trzeba obliczać proporcjonalnie do liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu – patrz tabela 1.
Tabela 1. Minimalne wynagrodzenie za pracę na niektórych częściach etatu w 2021 r.
Miesiąc | Stawka przy 1/2 etatu | Stawka przy 1/4 etatu | Stawka przy 3/4 etatu |
Styczeń | 1399,92 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 76 godz.) | 699,96 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 38 godz.) | 2099,88 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 114 godz.) |
Luty | 1400 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 80 godz.) | 700 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 40 godz.) | 2100 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 120 godz.) |
Marzec | 1400,24 zł (2800 zł : 184 godz. = 15,22 zł x 92 godz.) | 700,12 zł (2800 zł : 184 godz. = 15,22 zł x 46 godz.) | 2100,36 zł (2800 zł : 184 godz. = 15,22 zł x 138 godz.) |
Kwiecień | 1400,28 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 84 godz.) | 700,14 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 42 godz.) | 2100,42 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 126 godz.) |
Maj | 1399,92 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 76 godz.) | 699,96 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 38 godz.) | 2099,88 zł (2800 zł : 152 godz. = 18,42 zł x 114 godz.) |
Czerwiec | 1400,28 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 84 godz.) | 700,14 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 42 godz.) | 2100,42 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 126 godz.) |
Lipiec | 1400,08 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 88 godz.) | 700,04 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 44 godz.) | 2100,12 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 132 godz.) |
Sierpień | 1400,08 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 88 godz.) | 700,04 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 44 godz.) | 2100,12 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 132 godz.) |
Wrzesień | 1400,08 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 88 godz.) | 700,04 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 44 godz.) | 2100,12 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 132 godz.) |
Październik | 1400,28 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 84 godz.) | 700,14 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 42 godz.) | 2100,42 zł (2800 zł : 168 godz. = 16,67 zł x 126 godz.) |
Listopad | 1400 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 80 godz.) | 700 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 40 godz.) | 2100 zł (2800 zł : 160 godz. = 17,50 zł x 120 godz.) |
Grudzień | 1400,08 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 88 godz.) | 700,04 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 44 godz.) | 2100,12 zł (2800 zł : 176 godz. = 15,91 zł x 132 godz.) |
Do obliczenia kwot netto minimalnego wynagrodzenia za pracę przyjmuje się:
Pracownikom do 26. roku życia przysługuje zwolnienie ich przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy z podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
Tabela 2. Minimalne wynagrodzenie za pracę netto, bez wpłat na PPK*
Dla pracowników pełnoetatowych | |||
Podstawowe KUP, ulga podatkowa | Podstawowe KUP, bez ulgi podatkowej | Podwyższone KUP, ulga podatkowa | Podwyższone KUP, bez ulgi podatkowej |
2061,67 zł | 2017,67 zł | 2069,67 zł | 2026,67 zł |
Dla pracowników pełnoetatowych do 26. roku życia | |||
2198,67 zł |
*Pracownicze Plany Kapitałowe, z uczestnictwa w których pracownicy mogą zrezygnować
Ustalając, czy pracownik uzyskał w danym miesiącu wynagrodzenie minimalne bierze się pod uwagę nie tylko wynagrodzenie zasadnicze. Sumuje się przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, które zostały zaliczone przez GUS do wynagrodzeń osobowych (por. www.stat.gov.pl, Pojęcia stosowane w statystyce publicznej). Wyłącza się jednak:
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przy pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. Zatem w 2021 r. najniższa podstawa wynosi 2416,12 zł.
Taka sama jest minimalna podstawa dla świadczenia rehabilitacyjnego, a także zasiłków: wyrównawczego, macierzyńskiego i w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego.
Wartość odprawy przysługującej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli od 1 stycznia 2021 r. – 42 000 zł.
W okresie obowiązywania w 2021 r. stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, maksymalna wartość powyższej odprawy u pracodawców, którzy odnotują spadek obrotów gospodarczych lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń wynosi 10-krotność minimum ustawowego, czyli 28 000 zł. Jest to także próg dla wszystkich świadczeń, które taki pracodawca będzie wypłacał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii przy rozwiązywaniu stosunków pracy oraz umów zlecenia, o świadczenie usług i o dzieło, a także ustania odpłatnego pełnienia funkcji.
Świadczenie pieniężne z tytułu odpłatnej umowy o praktykę absolwencką odpowiada w 2021 r. 5600 zł (dwukrotność minimalnej płacy).
Maksymalna jednorazowa refundacja składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia bezrobotnego skierowanego do pracy przez urząd pracy ma mieć w 2021 r. wartość 8400 zł (300% minimalnego wynagrodzenia).
2800 zł wynosi w 2021 r. minimalna wysokość:
Wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK może wynosić mniej niż 2% wynagrodzenia, ale nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia, jeżeli jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. W 2021 r. to 3360 zł.
Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracę (8 godzin między godz.: 21.00 a 7.00) przysługuje dodatek w wysokości co najmniej 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Tabela 3. Dodatek za pracę w porze nocnej w 2021 r.
Miesiąc | Wartość dodatku za 1 godz. pracy | Sposób obliczenia |
Styczeń | 3,68 zł | (2800 zł : 152 godz.) x 20% |
Luty | 3,50 zł | (2800 zł : 160 godz.) x 20% |
Marzec | 3,04 zł | (2800 zł : 184 godz.) x 20% |
Kwiecień | 3,33 zł | (2800 zł : 168 godz.) x 20% |
Maj | 3,68 zł | (2800 zł : 152 godz.) x 20% |
Czerwiec | 3,33 zł | (2800 zł : 168 godz.) x 20% |
Lipiec | 3,18 zł | (2800 zł : 176 godz.) x 20% |
Sierpień | 3,18 zł | (2800 zł : 176 godz.) x 20% |
Wrzesień | 3,18 zł | (2800 zł : 176 godz.) x 20% |
Październik | 3,33 zł | (2800 zł : 168 godz.) x 20% |
Listopad | 3,50 zł | (2800 zł : 160 godz.) x 20% |
Grudzień | 3,18 zł | (2800 zł : 176 godz.) x 20% |
Wolne od potrąceń jest wynagrodzenie za pracę w wysokości:
Kwota wolna od potrąceń dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy to minimalna płaca netto ustalona adekwatnie do liczby godzin pracy w danym miesiącu, przy czym najpierw oblicza się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę odpowiednio do wymiaru czasu pracy, a następnie dokonuje odliczeń składkowo-podatkowych (stanowisko MPiPS z 7.1.2014 r. w sprawie ustalenia kwoty wolnej od potrąceń pracownika niepełnoetatowego).
Tabela 4. Kwoty wolne od potrąceń w 2021 r. dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami PPK
Rodzaj potrąceń | Podstawowe KUP, PIT-2 | Podstawowe KUP, bez PIT-2 | Podwyższone KUP, PIT-2 | Podwyższone KUP, bez PIT-2 |
obowiązkowe | ||||
Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (100% płacy minimalnej netto) | dla pracowników niebędących uczestnikami PPK | |||
2061,67 zł | 2017,67 zł | 2069,67 zł | 2026,67 zł | |
dla uczestników PPK* | ||||
1998,67 zł | 1954,67 zł | 2006,67 zł | 1962,67 zł | |
Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi (75% płacy minimalnej netto) | dla pracowników niebędących uczestnikami PPK | |||
1546,25 zł
| 1513,25 zł | 1552,25 zł
| 1520 zł
| |
dla uczestników PPK* | ||||
1499 zł | 1466 zł | 1505 zł | 1472 zł | |
Kary pieniężne przewidziane w art. 108 KP (90% płacy minimalnej netto) | dla pracowników niebędących uczestnikami PPK | |||
1855,50 zł | 1815,90 zł | 1862,70 zł | 1824 zł | |
dla uczestników PPK* | ||||
1798,80 zł | 1759,20 zł | 1806,00 zł | 1766,40 zł | |
dobrowolne | ||||
Należności pracodawcy (100% płacy minimalnej netto) | dla pracowników niebędących uczestnikami PPK | |||
2061,67 zł | 2017,67 zł | 2069,67 zł | 2026,67 zł | |
dla uczestników PPK* | ||||
1998,67 zł | 1954,67 zł | 2006,67 zł | 1962,67 zł | |
Inne należności (80% płacy minimalnej netto) | dla pracowników niebędących uczestnikami PPK | |||
1649,34 zł | 1614,14 zł | 1655,74 zł | 1621,34 zł | |
dla uczestników PPK* | ||||
1598,94 zł | 1563,74 zł | 1605,34 zł | 1570,14 zł |
*2% wpłaty podstawowej finansowanej przez pracownika i 1,5% – przez pracodawcę
Tabela 5. Kwoty wolne od potrąceń w 2021 r. dla pełnoetatowych pracowników do 26. roku życia, korzystających ze zwolnienia podatkowego
Rodzaj potrącenia | Wysokość kwoty wolnej | |
obowiązkowe | ||
Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (100% płacy minimalnej netto) | bez wpłat na PPK | z wpłatami na PPK* |
2198,67 zł | 2142,67 zł | |
Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi (75% płacy minimalnej netto) | 1649 zł | 1607 zł |
Kary pieniężne przewidziane w art. 108 KP (90% płacy minimalnej netto) | 1978,80 zł | 1928,40 zł |
dobrowolne | ||
Należności pracodawcy (100% płacy minimalnej netto) | 2198,67 zł | 2142,67 zł |
Inne należności (80% płacy minimalnej netto) | 1758,94 zł | 1714,14 zł |
*2% wpłaty podstawowej finansowanej przez pracownika i 1,5% – przez pracodawcę
Wobec pracowników wynagradzanych płacą minimalną, podstawę składek ZUS stanowi 2600 zł przy naliczaniu wynagrodzenia za grudzień 2020 r., wypłacanego do 10.1.2021 r. Natomiast przy wypłacie wynagrodzenia za styczeń 2021 r., bez względu na termin wypłaty ustalony do końca miesiąca (31.1.2021 r.) czy do 10. dnia następnego miesiąca (10.2.2021 r.) podstawa odpowiada kwocie 2800 zł. Tyle też wynosi za kolejne miesiące 2021 r.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które korzystają z preferencyjnych warunków ich naliczania – wynosi w 2021 r. 840 zł (nie może być niższa od kwoty stanowiącej 30% minimalnej pensji).
Taki sam poziom ma minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, korzystających z tzw. Małego ZUS Plus.
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje przepisy o zleceniu stanowi co najmniej wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w 2021 r. 2800 zł.
2100 zł (75% minimalnego wynagrodzenia) to minimalna podstawa wymiaru składek w 2021 r. na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób sprawujących opiekę nad dzieckiem, które wykonywały pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy o zleceniu) przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej świadczenia. Tyle samo wynosi podstawa wymiaru składki na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne dla osób fizycznych, które na obszarze Polski sprawują osobistą opiekę nad dzieckiem, a które nie spełniają warunków do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jakiegokolwiek tytułu.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem bądź będących osobami duchownymi, podlegającymi z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy stanowi w 2021 r. 2800 zł.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracowników przebywających na urlopach wychowawczych wynosi w 2021 r. 2100 zł.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dla osób podlegających im dobrowolnie, niemających żadnego tytułu do ubezpieczeń obowiązkowych wynosi w 2021 r. 2800 zł.
Obowiązek korekty odpisów na zfśs, realizowany do 31.12.2020 r., dotyczy w 2020 r. pracodawców ze sfery budżetowej, a z pozabudżetowej tylko tych, którzy nie zawiesili jego funkcjonowania na mocy art. 15ge specustawy (ustawa z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych). Jego wykonanie wymaga następujących działań:
Krok 1. Wyliczenie przeciętnej liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach
Do obliczenia średniej liczby zatrudnionych (w przeliczeniu na pełne etaty – patrz tabela 6) w poszczególnych miesiącach stosuje się metody statystyczne z uwagi na brak wytycznych w regulacjach zfśs. Jeśli stan zatrudnienia u pracodawcy charakteryzuje się stabilnością, wówczas polecana jest jedna z dwóch metod:
Pracodawcom z dużą zmiennością liczby pracowników rekomendowana jest natomiast metoda średniej arytmetycznej. Polega ona na dodaniu liczby pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) z każdego dnia danego miesiąca i podzieleniu uzyskanego wyniku przez liczbę dni kalendarzowych w tym miesiącu.
Tabela 6. Osoby włączane i wyłączane ze średniej liczby zatrudnionych
Osoby włączane | Osoby wyłączane |
Osoby ze statusem pracownika, czyli pozostające w stosunku pracy na podstawie każdego typu umowy o pracę (na czas nieokreślony, określony, próbny), bez względu na wymiar czasu pracy, spółdzielczej umowy o pracę, wyboru, powołania, mianowania. | Pracownicy młodociani, mimo naliczania na nich odpisów. |
Emeryci i renciści – byli pracownicy, mimo przyznania im statusu osoby uprawnionej i ewentualnego naliczania zwiększeń na zfśs. | |
Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych. |
Krok 2. Ustalenie faktycznej średniej liczby zatrudnionych
Trzeba dodać przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach, a sumę podzielić przez 12. Wynik stanowi rzeczywistą średnią liczbę pracowników. W taki sposób ustalają go pracodawcy, którzy działali przez cały lub tylko część 2020 r. oraz gdy naliczali odpisy za niepełny rok.
Krok 3. Korygowanie odpisów i zwiększeń
Korektę w odniesieniu do faktycznej średniej liczby zatrudnionych przeprowadza się osobno dla danej kategorii pracowników. Odrębnie weryfikuje się również odpisy na pracowników młodocianych oraz zwiększenia na poszczególne grupy osób uprawnionych. To efekt obowiązywania odmiennych stawek odpisów i zwiększeń (wartość odpisów w latach 2020-2021 jest taka sama) – patrz tabela 7.
Przeliczone odpisy i zwiększenia w poszczególnych grupach należy dodać, a sumę porównać do kwot przekazanych na zfśs do 31 maja i 30 września. Niedopłatę trzeba przelać na rachunek zfśs, a nadpłatę – z niego wycofać lub o jej wysokość zmniejszyć odpis na 2021 r.
Tabela 7. Odpisy na zfśs w 2020 r. i w 2021 r.
Odpisy podstawowe | ||
Rodzaj odpisu | Sposób obliczania | Wysokość odpisu od 1 stycznia 2020/2021 r. do 31 grudnia 2020/2021 r. |
Na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach | 37,5% x 4134,02 zł | 1550,26 zł
|
Na jednego pracownika młodocianego | w pierwszym roku nauki 5% x 4134,02 zł | 206,70 zł
|
w drugim roku nauki 6% x 4134,02 zł | 248,04 zł
| |
w trzecim roku nauki 7% x 4134,02 zł | 289,38 zł
| |
Na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych | 50% x 4134,02 zł | 2067,01 zł
|
Zwiększenia odpisów podstawowych (tzw. odpisy fakultatywne) | ||
Rodzaj zwiększenia | Sposób obliczania | Wysokość zwiększenia od 1 stycznia 2020/2021 r. do 31 grudnia 2020/2021 r. |
Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności | 6,25% x 4134,02 zł | 258,38 zł
|
Na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki socjalnej u pracodawcy | 6,25% x 4134,02 zł | 258,38 zł
|
Na każdą zatrudnioną osobę u pracodawcy prowadzącego zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu | 7,5% x 4134,02 zł | 310,05 zł
|
Dane osobowe osób uprawnionych do korzystania z zfśs muszą przejść przegląd przynajmniej raz w roku w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania. Pracodawca dokonuje go zasadniczo w terminie przez siebie wybranym, lecz nie później niż do 31.12.2020 r. (por. stanowisko MRPiPS z 4.12.2019 r., Dziennik Gazeta Prawna z 12.12.2019 r.). W wyniku weryfikacji usuwa te dane:
Od 24.6.2020 r. są wyjątkowo dwie podstawy do nietworzenia zfśs. Pierwsza a nich to art. 15ge specustawy. Drugą stanowią przepisy o zfśs. Sposób i warunki korzystania z każdej z nich pokazuje tabela 8. Nie dotyczy to pracodawców działających w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy muszą tworzyć zfśs bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników i prowadzić go również podczas stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii.
Tabela 8. Rezygnacja z tworzenia zfśs w dwóch trybach
Kryterium porównawcze | Na podstawie specustawy | Na podstawie przepisów o zfśs |
Zakres podmiotowy | Prawo rezygnacji z tworzenia zfśs przysługuje pracodawcy spoza sfery budżetowej, który prowadzi zfśs:
| |
Warunki realizacji | Spadek obrotów gospodarczych (w rozumieniu art. 15g ust. 9 specustawy) lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń (w rozumieniu art. 15gb ust. 2 specustawy) | Brak kryteriów ustawowych |
Czas podjęcia decyzji | W okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii | W dowolnym czasie roku kalendarzowego |
Okres nietworzenia zfśs | Do końca stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii | Ustalony czas określony lub bezterminowo |
Sposób wprowadzenia | Porozumienie z organizacjami związkowymi, jeśli działają u pracodawcy | Mały pracodawca – informacja dla pracowników o nietworzeniu zfśs przekazana w sposób przyjęty u pracodawcy do 31.1.2021 r.; niedotrzymanie terminu nie zobowiązuje do wznowienia działalności zfśs, lecz jest zagrożone grzywną od 20 zł do 5000 zł (m.in. wyrok NSA z 1.03.2007 r., I OSK 814/06) |
Pracodawca objęty układem zbiorowym pracy lub posiadający regulamin wynagradzania – postanowienia w jednym z tych dokumentów uzgodnione odpowiednio ze stroną związkową (brak stanowiska w ciągu 30 dni od przedstawienia projektu zmian regulaminu uprawnia pracodawcę do samodzielnej decyzji) lub pracowniczą (przy braku związków zawodowych) w odniesieniu do regulaminu wynagradzania. |
Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy oblicza się dla przyjętego przez pracodawcę okresu rozliczeniowego w następujący sposób:
Tak samo liczy się wymiar czasu pracy pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, z tym że obniża się go proporcjonalnie do wielkości etatu. Z kolei dla pracowników objętych innymi normami czasu pracy (np. niepełnosprawnych lub medycznych) zamiast kodeksowych stosuje się normy przypisane do nich na podstawie przepisów szczególnych.
Tabela 9. Święta będące dniami wolnymi od pracy w 2021 r.
Wszystkie święta będące dniami wolnymi | Święta obniżające wymiar czasu pracy |
1 stycznia – Nowy Rok (piątek) | 1 stycznia – Nowy Rok (piątek) |
6 stycznia – Święto Trzech Króli (środa) | 6 stycznia – Święto Trzech Króli (środa) |
4 kwietnia – pierwszy dzień Wielkiej Nocy (niedziela) | 5 kwietnia – drugi dzień Wielkiej Nocy (poniedziałek) |
5 kwietnia – drugi dzień Wielkiej Nocy (poniedziałek) | 1 maja – Święto Państwowe (sobota) |
1 maja – Święto Państwowe (sobota) | 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (poniedziałek) |
3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (poniedziałek) | 3 czerwca – dzień Bożego Ciała (czwartek) |
23 maja – pierwszy dzień Zielonych Świątek (niedziela) | 1 listopada – Wszystkich Świętych (poniedziałek) |
3 czerwca – dzień Bożego Ciała (czwartek) | 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości (czwartek) |
15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (niedziela) | 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia (sobota) |
1 listopada – Wszystkich Świętych (poniedziałek) |
|
11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości (czwartek) |
|
25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia (sobota) |
|
26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia (niedziela) |
|
Tabela 10. Wymiar czasu pracy w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych
Miesiąc | Liczba godzin pracy | Liczba dni roboczych po 8 godz. dziennie | Liczba dni wolnych (w tym sb-nd) | Metoda liczenia |
I | 152 | 19 | 12 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 1 dni – (8 godz. x 2 święta) |
II | 160 | 20 | 8 | (40 godz. x 4 tygodnie) |
III | 184 | 23 | 8 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 3 dni) |
IV | 168 | 21 | 9 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) – (8 godz. x 1 święto) |
V | 152 | 19 | 12 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 1 dzień) – (8 godz. x 2 święta) |
VI | 168 | 21 | 9 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) – (8 godz. x 1 święto) |
VII | 176 | 22 | 9 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) |
VIII | 176 | 22 | 9 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) |
IX | 176 | 22 | 8 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) |
X | 168 | 21 | 10 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 1 dzień) |
XI | 160 | 20 | 10 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 2 dni) – (8 godz. x 2 święta) |
XII | 176 | 22 | 9 | (40 godz. x 4 tygodnie) + (8 godz. x 3 dni) – (8 godz. x 1 święto) |
Razem | 2016 | 252 | 113 |
|
Tabela 11. Wymiar czasu pracy w trzymiesięcznych okresach rozliczeniowych
Okres rozliczeniowy | Liczba godzin pracy | Liczba dni roboczych po 8 godz. dziennie | Liczba dni wolnych (w tym sb-nd) |
I-III | 496 | 62 | 28 |
IV-VI | 488 | 61 | 30 |
VII-IX | 528 | 66 | 26 |
X-XII | 504 | 63 | 29 |
Razem | 2016 | 252 | 113 |
Tabela 12. Wymiar czasu pracy w czteromiesięcznych okresach rozliczeniowych
Okres rozliczeniowy | Liczba godzin pracy | Liczba dni roboczych po 8 godz. dziennie | Liczba dni wolnych (w tym sb-nd) |
I-IV | 664 | 83 | 37 |
V-VIII | 672 | 84 | 39 |
IX-XII | 680 | 85 | 37 |
Razem | 2016 | 252 | 113 |
Tabela 13. Wymiary czasu pracy dla niektórych pracowników niepełnoetatowych w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych
Miesiąc | Liczba godzin pracy na 1/2 etatu | Liczba godzin pracy 1/4 etatu | Liczba godzin pracy 3/4 etatu |
I | 76 | 38 | 114 |
II | 80 | 40 | 120 |
III | 92 | 46 | 138 |
IV | 84 | 42 | 126 |
V | 76 | 38 | 114 |
VI | 84 | 42 | 126 |
VII | 88 | 44 | 132 |
VIII | 88 | 44 | 132 |
IX | 88 | 44 | 132 |
X | 84 | 42 | 126 |
XI | 80 | 40 | 120 |
XII | 88 | 44 | 132 |
razem | 1008 | 504 | 1511 |
Pracodawca musi udzielić pracownikom urlop wypoczynkowy w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskali do niego prawo, czyli za 2020 r. do 31.12.2020 r. Nie ma jednak narzędzi prawnych ułatwiających wykonanie tego obowiązku poza planem urlopów, który trudno nazwać środkiem przymusu. W tym przypadku nie obowiązuje go prawo jednostronnego wysłania pracownika na urlop, jakie przysługuje w okresie wypowiedzenia stosunku pracy oraz w przypadku urlopów zaległych (por. art. 15gc specustawy oraz wyrok z 25.1.2005 r., I PK 124/05, OSNAPiUS 2006/23-24/354).
Instrumentem dyscyplinującym pracowników może być wewnątrzfirmowa procedura urlopowa, której postanowienia nie mogą być mniej korzystne niż regulacje kodeksu pracy. Jej przestrzeganie należy bowiem do obowiązków pracowniczych, a za jej naruszenie pracownikowi grozi odpowiedzialność porządkowa (upomnienie lub nagana).
Za nieudzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego terminowo pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1000 zł do 30 000 zł.
Plan urlopów na 2021 r. powinien być przygotowany do 31.12.2020 r. lub najpóźniej w styczniu 2021 r. – przepisy nie wskazują tych terminów, lecz są one przyjmowane ze względu na regulacje urlopowe (m.in. nabycie prawa do urlopu 1 stycznia i możliwości korzystania z niego od tego dnia). Nie musi być sporządzany, gdy u pracodawcy nie ma organizacji związkowej lub jest, ale zgodziła się na brak planu. W pozostałych przypadkach podczas jego tworzenia powinny być przestrzegane zasady wskazane w tabeli 14.
Tabela 14. Zasady tworzenia planu urlopów
Rodzaj zasady | Sposób realizacji | Uwagi |
Cel i charakter planu | – Zagwarantowanie wykorzystania uprawnień urlopowych pracowników przy zapewnieniu normalnego toku pracy – Związanie przyjętym planem pracowników i pracodawcy (urlopy powinny być udzielane zgodnie z jego zapisami) – Możliwość modyfikacji w warunkach wskazanych w art. 164-167 KP (m.in. z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy albo na umotywowany wniosek pracownika) | Planowanie urlopów w całości lub w podziale na części, z którego jedna musi wynosić co najmniej 14 dni kalendarzowych
|
Okres objęty planem | Cały rok 2021 r. lub okresy krótsze (półroczne lub kwartalne) | Brak konkretnych wytycznych w przepisach |
Forma planu | Dowolna | Brak oficjalnego wzoru |
Grupy pracowników ujmowane w planie | – Faktycznie świadczący pracę, bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy i wymiar etatu – Będący do 31.12.2020 r. w pierwszym roku pracy i do tego dnia nabywający urlop cząstkowy po każdym miesiącu pracy, a od 1.1.2021 r. mający prawo do urlopu na ogólnych zasadach – Wracający do pracy w 2021 r. po długim okresie nieobecności (np. urlopie bezpłatnym czy wychowawczym) | Nie uwzględnia się pracowników zatrudnianych po 1.1.2021 r., dla których będzie to pierwszy rok pracy |
Rodzaje urlopów wypoczynkowych ujmowanych w planie | – Bieżący urlop za 2021 r., pomniejszony o 4 dni urlopu na żądanie – Zaległy urlop – za 2020 r. powinien być zaplanowany do wykorzystania do 31.9.2021 r.; w okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii może być udzielany poza planem, ale w maksymalnym wymiarze 30 dni – Uzupełniający urlop, do którego prawo pracownik nabywa w trakcie roku kalendarzowego po wykorzystaniu dotychczas przysługującej mu puli urlopowej i uzyskaniu prawa do urlopu w wyższym wymiarze – Dodatkowy urlop, przysługujący na podstawie odrębnych przepisów (np. 10 dni dla osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności) | Udziela się najpierw urlop zaległy, a następnie bieżący (por. wyrok SN z 9.5.2013 r., II PK 199/12) |
Wnioski pracowników | – Uwzględnianie wniosków pracowniczych pod warunkiem niezakłócenia normalnego roku pracy – Obowiązek przyjęcia wniosków: pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (por. wyrok SN z 20.8.2001 r., I PKN 590/00, OSNAPiUS 2003/14/336), a także pracownicy, pracownika-ojca wychowującego dziecko oraz najbliższego członka rodziny przebywających na urlopie macierzyńskim, adopcyjnym, ojcowskim lub rodzicielskim, jeżeli zamierzają bezpośrednio po nim skorzystać z urlopu wypoczynkowego | Obowiązek udzielenia pracownikowi młodocianemu uczęszczającemu do szkoły urlopu w okresie ferii szkolnych, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w planie urlopów
|
Poinformowanie pracowników | Podanie do wiadomości pracowników w sposób u przyjęty u pracodawcy, np. przez wywieszenie informacji na tablicy ogłoszeń, przekazanie pocztą elektroniczną czy publikację w intranecie | Żaden z podanych sposobów nie narusza przepisów o ochronie danych osobowych |
Współczynnik dla obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ustala się odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt (wymienionych w ustawie o dniach wolnych od pracy) oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12.
Współczynnik urlopowy dla pełnego etatu wynosi zatem w 2021 r. 21 (365 dni – [52 niedziele + 9 świąt + 52 dni wolne] = 252 dni : 12). Dla pracowników niepełnoetatowych jest zmniejszany odpowiednio do wymiaru ich zatrudnienia, np. przy ½ etatu wynosi 10,5.
Od 1.1.2021 r. płatnik składek (np. pracodawca, zamawiający) i osoba fizyczna muszą zgłaszać do ZUS, w ciągu 7 dni od zawarcia, umowy o dzieło z osobą, która:
Żaden z parametrów podatkowych, potrzebnych do obliczania wynagrodzeń i świadczeń ze stosunku pracy nie zmienił się w 2021 r. w stosunku do roku 2020 – tabele 15-17. Pracownicy i zleceniobiorcy do 26. roku życia zachowali prawo do zwolnienia od podatku dochodowego przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
Tabela. 15. Skala podatkowa PIT
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | ||
ponad | do | ||
85 528 | 17% | minus kwota zmniejszająca podatek | |
85 528 | 14 539 zł 76 gr +32% nadwyżki ponad 85 528 zł |
Tabela 16. Kwota zmniejszająca podatek przy obliczaniu zaliczek podatkowych*
Wysokość roczna | Wysokość miesięczna |
525,12 zł | 43,76 zł |
*dotyczy pracowników, których dochody nie przekroczą górnej granicy pierwszego progu podatkowego
Tabela 17. Koszty uzyskania przychodów pracownika
Kryterium zastosowania | KUP miesięcznie | Łączny limit roczny KUP |
Źródłem przychodów jest jeden stosunek służbowy, stosunek pracy, spółdzielczy stosunek pracy oraz jedna praca nakładcza | 250 zł | 3000 zł |
Przychody są uzyskiwane równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej | 250 zł | 4500 zł |
Gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę | 300 zł | 3600 zł |
Przychody są uzyskiwane równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę | 300 zł | 5400 zł |
Podobnie jak dane podatkowe, tak i stawki składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pozostały na niezmienionym poziomie w 2021 – tabela 18. Według projektu ustawy budżetowej na 2021 r. (druk sejmowy nr 640):
Składka na Fundusz Emerytur Pomostowych w 2021 r. jest utrzymana w wysokości 1,5%. Składki na wszystkie wymienione fundusze nalicza się od podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Tabela 18. Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne* i ubezpieczenie zdrowotne**
Rodzaj ubezpieczenia | Składka finansowana przez pracownika | Składka finansowana przez pracodawcę |
Emerytalne | 9,76% | 9,76% |
Rentowe | 1,5% | 6,5% |
Chorobowe | 2,45% | – |
Wypadkowe | – | 1,67% do 31.3.2021 r. |
Zdrowotne | 9% (w tym 7,75% odliczana od podatku) | – |
*składki liczy się od przechodu pracownika w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
**składkę liczy się od przychodu pracownika pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne
Stosując przedstawione stawki podatkowo-składkowe w tabelach 19-20 zostały przedstawione zasady obliczenia wynagrodzenia za pracę netto od kwoty 4000 zł brutto.
Tabela 19. Wynagrodzenie netto od 1.1.2021 r. dla pracownika pełnoetatowego do 26. roku życia korzystającego ze zwolnienia z PIT*
Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika | |
emerytalna | (4000 zł x 9,76%) = 390,40 zł |
Rentowa | (4000 zł x 1,5 %) = 60 zł |
chorobowa | (4000 zł x 2,45 %) = 98 zł |
Razem | (390,40 zł + 60 zł + 98 zł) = 548,40 zł |
Składka zdrowotna | |
podstawa wymiaru | (4000 zł – 548,40 zł) = 3451,60 zł |
Pełna | (3451,60 zł x 9%) = 310,64 zł |
Zaliczka na podatek dochodowy | |
zaliczka na podatek | 0 zł |
Wynagrodzenie netto | |
4000 zł – (548,40 zł + 310,64 zł) = 3140,96 zł |
*kwota netto jest taka sama bez względu na rodzaj KUP i złożenie/brak złożenia PIT-2
Tabela 20. Wynagrodzenie netto przy podstawowych KUP od 1.1.2021 r.*
*dotyczy pracownika pełnoetatowego, niebędącego uczestnikiem PPK
* Pola wymagane
Zasady przetwarzania danych osobowych: Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo C.H.Beck sp. z o.o., Warszawa, ul. Bonifraterska 17, kontakt: daneosobowe[at]beck.pl. Dane przetwarzamy w celu marketingu własnych produktów i usług, w celach wskazanych w treści zgód, jeśli były wyrażane, w celu realizacji obowiązków prawnych, oraz w celach statystycznych. W sytuacjach przewidzianych prawem, przysługują Ci prawa do: dostępu do swoich danych, otrzymania ich kopii, sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia, cofnięcia zgody oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych. Pełne informacje w Polityce prywatności.