Zapowiedzi idą w tych dwóch różnych kierunkach. Informację o przygotowaniach nowego Kodeksu pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ujawniła Urszula Rusecka, posłanka PiS i przewodnicząca sejmowej Komisji Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w programie „Money. To się liczy” (www.money.pl z 28.2.2020). Jej zdaniem zaawansowanie jest na tyle duże, że projekt może być wniesiony do Sejmu jeszcze w 2020 r. Z kolei Stanisław Szwed, wiceminister Z MRPiPS w wywiadzie udzielonym Łukaszowi Guzie (Dziennik Gazeta Prawna z 13.2.2020 r.) powiedział, że skuteczniejsze może być nowelizowanie poszczególnych działów Kodeksu pracy, skoro dwa projekty przygotowane wcześniej przez komisje kodyfikacyjne nie zyskały akceptacji. Z jego słów wynika, że konsultacje z partnerami społecznymi i przekuwanie ich efektów w konkretne regulacje prawne mają się dopiero zacząć.

Czas pracy

Możliwe, że niektóre rozwiązania przedstawione 14 marca 2018 r. przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy, której przewodniczył prof. dr hab. Arkadiusz Sobczyk, będą na nowo dyskutowane. Urszula Rusecka uznała, że żadne propozycje i analizy nie idą na marne. Stanisław Szwed również nie wykluczył takiej ścieżki. Zwłaszcza przy czasie pracy, w którym łatwiej o konsensus niż przy formach zatrudniania. Nie zdradza jednak szczegółów, zaznaczając, że wykorzystywane będą tylko te komisyjne propozycje, na które zgodzą się partnerzy społeczni. A komisja zapisała w projekcie m.in.:

  • dopuszczalność pracy ponad 40 godz. tygodniowo za zgodą pracownika, przy zgłoszeniu tego faktu i okresu wykonywania pracy w dłuższym wymiarze inspekcji pracy,
  • wliczenie czasu przejazdu w podróży służbowej do czasu pracy (obecnie wlicza się tylko czas przypadający na grafikowe godziny pracy pracownika – por. wyrok SN z 23.6.2005 r., II PK 265/04, OSNAPiUS 2006/5-6/76), z tym że powyżej 8 godz. miałby być niepłatny,
  • nieewidencjonowanie czasu pracy za zgodą pracowników przez pracodawcę zatrudniającego w stosunkach pracy nie więcej niż 10 osób, 
  • możliwość wprowadzenia indywidualnych kont wynagrodzeń za godziny nadliczbowe dla pracowników, pozwalających na zawieszanie wypłaty normalnego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatku za taką pracę.

Urlopy związane z rodzicielstwem

Konieczność nowelizacji przepisów o urlopach związanych z rodzicielstwem jest konsekwencją dyrektywy PE i Rady (UE) 2019/1158 z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi miedzy życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę̨ Rady 2010/18/UE (Dz.Urz.UE L 188/79 z 12.7.2019). Mimo że Stanisław Szwed ocenia aktualne polskie regulacje jako optymalne, respektuje obowiązek wdrożenia minimum dwumiesięcznego urlopu rodzicielskiego dla ojców.

Jak mówi wiceminister, rozważane są dwa warianty. W pierwszym – nastąpiłoby wydłużenie obecnego urlopu rodzicielskiego o dwa miesiące, tak aby łącznie z macierzyńskim trwał 14 miesięcy (zamiast 12 miesięcy), a rodzice decydowaliby, jak się nim podzielić. Drugi – to tryb wyłącznie dla ojców, którzy mieliby prawo do 2 miesięcy urlopu ojcowskiego, a także możliwość skorzystania z urlopu rodzicielskiego. Przyjęte rozwiązania mają nie naruszać obecnych praw kobiet. Ich uchwalenie jest planowane na 2021 r.

Warunki pracy

Formy zatrudnienia (np. samozatrudnienie, praca za pomocą platform typu Uber) są zagadnieniem bardzo wrażliwym, stąd Stanisław Szwed zapowiada jedynie poszukiwanie „takich rozwiązań, które nie będą utrudniać stosowania tych nowych form zatrudnienia, ale jednocześnie zagwarantują, że pracujący w ten sposób także będą sprawiedliwie odprowadzać swój wkład do systemu ubezpieczeń”. Bez żadnych konkretów.

Nie ma też jeszcze żadnych sprecyzowanych pomysłów na wdrożenie dyrektywy PE i Rady w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, co ma nastąpić do sierpnia 2022 r. Jest planowana weryfikacja obecnych rozwiązań z jej wymaganiami. Będą sprawdzane regulacje o treści umowy o pracę i dodatkowej informacji o warunkach zatrudnienia pracowników przekazywanej zatrudnionemu w związku z zawarciem umowy o pracę – ma być dodany przepis dotyczący dodatkowych informacji dla zatrudnionych wysyłanych do pracy za granicę (w tym do innego kraju UE). Ocena i ewentualne zmiany obejmą ponadto zatrudnianie na okres próbny, możliwości przejścia z części etatu i etatu terminowego na cały etat i pracę bezterminową, a także organizację i pokrywanie kosztów szkoleń dla pracowników w celu wykonywania pracy.

Mniejsze zmiany

Stanisław Szwed nie wyklucza zmiany przepisów – w związku z regulacjami RODO – o prewencyjnym, wyrywkowym badaniu trzeźwości pracowników przez pracodawców, bo dziś ich prawo do samodzielnej weryfikacji jest podważane. Zakłada także możliwość wprowadzenia norm dotyczących temperatury w miejscu pracy, co postuluje NSZZ „Solidarność”.