Do znalezienia, podjęcia i utrzymania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne ma prowadzić zatrudnienie wspomagane. Projekt ustawy w tej sprawie (przygotowany przez resort pracy i obecnie opiniowany) przewiduje, że realizacja tego zadania przypadnie nowym instytucjom – agencjom zatrudnienia wspomaganego (dalej agencje). Planowany termin wejścia w życie, to 1.1.2020 r.

Wymagania wobec założycieli

Proponowana lista założycieli agencji jest krótka. Obejmuje gminę, powiat i organizację pozarządową, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. I to nie każdy z tych podmiotów, lecz wyłącznie te, które spełnią ustawowe warunki. Przewiduje się, że będą musiały (art. 19 ust. 1 projektu ustawy o zatrudnieniu wspomaganym):

  • posiadać w składzie personelu co najmniej dwóch trenerów pracy, psychologa, doradcę zawodowego, pośrednika pracy, koordynatora oraz w razie potrzeby zapewniać odpowiednio tłumacza języka migowego lub tłumacza – przewodnika osoby głuchoniewidomej; 
  • dysponować lokalem, w którym będzie realizowane zatrudnienie wspomagane, odpowiadającym ustawowym wymaganiom, w tym potrzebom osób niepełnosprawnych;
  • nie posiadać zaległości z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych, jeśli są zobowiązane do ich opłacania. 

Rejestracja na wniosek

Ma powstać specjalny rejestr agencji, prowadzony przez wojewodów w systemie teleinformatycznym. Agencja będzie mogła zacząć działać po uzyskaniu wpisu do tego rejestru, co nastąpi na wniosek jej założyciela (art. 18 i art. 20 projektu).

Ważne

Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, wojewoda wyda certyfikat o dokonaniu wpisu podmiotu do rejestru. Założyciel agencji będzie musiał za niego zapłacić 200 zł.

Zadania agencji

Główny cel agencji to realizacja zatrudnienia wspomaganego, którego organizację będzie się zajmował koordynator. Cel ten ma być wykonywany poprzez organizację pracy trenerów pracy (dalej trenerów) i innych specjalistów zaangażowanych w proces zatrudnienia wspomaganego, wspieranie trenerów zwłaszcza w pozyskiwaniu potencjalnych klientów i ich pracodawców oraz dokonywanie ocen okresowych (co najmniej raz na pół roku) osób uprawnionych znajdujących się na 3 etapie zatrudnienia wspomaganego (etap monitoringu), żeby sprawdzić poziom ich zaangażowania i motywacji.

Do zadań agencji ma także należeć współpraca z podmiotami zewnętrznymi realizującymi lub mogącymi realizować zatrudnienie wspomagane, w tym w szczególności wojewodą, powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy oraz pracodawcami. W ich gestii będzie się też znajdować prowadzenie działań promocyjno-informacyjnych dotyczących zatrudnienia wspomaganego.

Co roku agencja będzie zobowiązana złożyć wojewodzie sprawozdanie ze swojej działalności. Zakładany termin to 31 stycznia za rok poprzedni. Do tego wojewoda przeprowadzi kontrole: doraźne i okresowe (minimum co 2 lata) w zakresie przestrzegania przepisów ustawowych.

Regulamin i inne dokumenty

Agencja będzie musiała ustalić regulamin swojego działania, określając w nim m.in. tworzenie indywidualnego profilu zawodowego osoby uprawnionej i planu działania, prowadzenie ewidencji godzin udzielonego wsparcia oraz sposób przechowywania dokumentacji.

Na agencjach ma spoczywać obowiązek przechowywania wszystkich dokumentów niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru, w tym kopii orzeczeń potwierdzających niepełnosprawność osób uprawnionych. Czas przechowywania zaplanowano na cały okres posiadania wpisu do rejestru oraz pięć lat od końca roku, w którym nastąpi wykreślenie podmiotu z rejestru.

W dokumentach, ogłoszeniach i ofertach agencja będzie zobligowana umieszczać numer wpisu do rejestru.

Sposób finansowania

Agencje będą mogły liczyć na dofinansowanie działalności po pozytywnym rozpatrzeniu złożonego przez nich wniosku przez wojewodę (właściwego ze względu na siedzibę agencji) oraz zawarciu umowy określającej maksymalną wartość rocznego dofinansowania (art. 55 projektu). Zasadniczo za miesiąc realizacji zatrudnienia wspomaganego otrzymają kwotę stanowiącą sumę̨ iloczynów odpowiedniej wartości kwoty bazowej (wysokość uzależniona od minimalnego wynagrodzenia i charakteru niepełnosprawności) oraz liczby osób uprawnionych znajdujących się na 1 etapie (przygotowanie do pracy), na 2 etapie (wsparcie w miejscu pracy) i na 3 etapie (monitoring) zatrudnienia.

Agencje nie będą mogły pobierać opłat od osób uprawnionych, na rzecz których realizuje zatrudnienie wspomagane.