Zgodnie z projektem, nieruchomość gruntową można będzie obciążyć prawem do wzniesienia lub do korzystania z istniejących budynków lub innych urządzeń położonych na lub pod powierzchnią nieruchomości gruntowej (prawo zabudowy).

Prawo zabudowy ustanawiane ma być w drodze umowy cywilnoprawnej. Może zostać ustanowione na okres od 30 do 100 lat. Budynki i inne urządzenia wzniesione na lub pod powierzchnią obciążonej nieruchomości gruntowej lub istniejące w chwili ustanowienia prawa zabudowy (zabudowa) stanowią przedmiot własności zabudowcy, jako prawa związanego z prawem zabudowy. Prawo zabudowy będzie mogło być stosowane niezależnie od osoby właściciela Nieruchomości, co oznacza, że także nieruchomości publiczno-prawne także będzie można obciążyć tym prawem. Prawo zabudowy będzie mogło ustanowione odpłatnie albo nieodpłatnie.

Na obecnym etapie do projektu zgłoszono 81 uwag.

Subiektywnym okiem praktyka: projekt nie uwzględnia możliwości zabudowy nad nieruchomością, co także zostało zgłoszone w uwagach do projektu. Projekt nie uwzględnia stosownych zmian w ustawie z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2101 ze zm.) w celu ujawniania prawa zabudowy w operacie ewidencji gruntów i budynków czy ustawie z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.; dalej: GospNierU) w zakresie obrotu prawnego tym prawem na gruncie nieruchomości stanowiących własność publiczno-prawną .

Projekt wprowadza kolejną instytucję prawa rzeczowego w stosunku do nieruchomości, co znacząco może przyczynić się do zagmatwania w pewnych sytuacjach i tak już nieuregulowanego stanu prawnego nieruchomości. Bo oprócz prawa własności nieruchomości gruntowych, budynkowych, lokalowych, ograniczonych; praw rzeczowych, mogących obciążać zarówno rzeczy jak i prawa, istnieć będzie także prawo użytkowania wieczystego (jeśli wejdą przepisy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na cele mieszkaniowe to prawo użytkowania wieczystego będzie nadal funkcjonować w stosunku do innych nieruchomości), będzie kolejna instytucja prawna budząca kontrowersje i niejasności np. w zakresie możliwości wywłaszczania na cele publiczne z możliwością stosowania instytucji prawa zabudowy. Wnioskodawcy w projekcie wskazują, że zasady ustalania wynagrodzenia za prawo zabudowy ustanowione na nieruchomościach gruntowych Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego i ich związków określają odrębne przepisy. Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie zawiera takich analogiczny regulacji, a wobec braku przepisów nowelizujących GospNierU ten zapis budzi wątpliwości. Sami wnioskodawcy w uzasadnieniu stwierdzają, że projekt dopuszcza możliwość ustanowienia odrębnej własności lokali w budynku stanowiącym zabudowę lub, że wobec utrzymania instytucji użytkowania wieczystego nie można także wykluczyć możliwości ustanowienia prawa zabudowy na gruncie oddanym wcześniej w użytkowanie wieczyste.