Po zmianach, które wejdą w życie wraz z początkiem 2021 r., nowy ust. 17 w art. 36 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadza dla płatnika składek lub osoby fizycznej zlecającej dzieło obowiązek informowania ZUS o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawarta zostanie z osobą, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Termin na przekazanie takiej informacji do ZUS to 7 dni od dnia zawarcia tej umowy.

Informacje dotyczące zawartych umów o dzieło będą ewidencjonowane na koncie płatnika składek. Będą one udostępniane przez ZUS ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz organom Krajowej Administracji Skarbowej na ich żądanie − w celu niezbędnym do wykonywania ustawowych zadań zmierzających do skutecznego poboru należności podatkowych i weryfikacji danych własnych oraz zadań analityczno-sprawozdawczych.

Jak wynika z uzasadnienia do tych zmian powyższy obowiązek został wprowadzony w celu zwiększenia w przyszłości skuteczności pomocy osobom, które obecnie pozostają poza systemem ubezpieczeń społecznych, a także w celu umożliwienia ZUS weryfikowania istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych osób wykonujących umowy nazwane umowami o dzieło.

Nowe rozporządzenie

Z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że wzory informacji o zawartych umowach o dzieło mają być określone w rozporządzeniu. W związku z tym od 1.1.2021 r., tj. razem ze zmianami w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wejdzie w życie nowe rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów.

Nowe rozporządzenie zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 20.12.2018 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2018 r. poz. 2495 ze. zm.).

Nowy formularz – RUD

Nowe rozporządzenie ma generalnie zawierać te same przepisy co dotychczas obowiązujące rozporządzenie. Nowym dokumentem będzie tylko zgłoszenie umowy o dzieło, dokonywane na formularzu RUD. Zgłoszenia umożliwią ZUS prowadzenie ewidencji zawieranych przez płatników składek lub osoby fizyczne, umów o dzieło z osobami, z którymi nie pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonują pracy na rzecz pracodawcy z którym pozostają w stosunku pracy.

Przepisy przejściowe z rozporządzenia

Nowe rozporządzenie dostosowuje także druki do zmian wynikających z obowiązującego prawa. W przypadku przekazywania dokumentu dotyczącego okresu przed 1.1.2021 r. stosuje się kody tytułu ubezpieczenia określone w uchylanym rozporządzeniu, obowiązujące w okresie, za który dokument ten został złożony. Natomiast do dokumentów przekazywanych za okresy przypadające przed 1.1.2021 r. stosuje się nowe wzory dokumentów, które zostały wprowadzone nowym rozporządzeniem.