W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 2320 opublikowano ustawę z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (dalej: DorElektrU).
Z ustawy wynika m.in., że podmiot publiczny doręcza korespondencję wymagającą uzyskania potwierdzenia jej nadania lub odbioru z wykorzystaniem:
- publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych (w przypadku gdy adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego nie został wpisany do bazy adresów elektronicznych, doręczenie korespondencji następuje na adres do doręczeń elektronicznych, z którego podmiot niepubliczny nadał korespondencję);
- publicznej usługi hybrydowej w przypadku: braku możliwości doręczenia korespondencji na adres do doręczeń elektronicznych zgodnie z art. 4 DorElektrU albo gdy posiada on wiedzę, że osoba fizyczna posiadająca adres do doręczeń elektronicznych została pozbawiona wolności.
Publiczna usługa hybrydowa to usługa pocztowa, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1041; dalej: PrPoczt), a chodzi o przesyłanie przesyłek pocztowych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli na etapie przyjmowania, przemieszczania lub doręczania przekazu informacyjnego przyjmują one fizyczną formę przesyłki listowej, świadczoną przez operatora wyznaczonego, jeżeli nadawcą przesyłki listowej jest podmiot publiczny.
Publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego to usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego, o której mowa w art. 3 pkt 36 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 910/2014 z 23.7.2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz.Urz. UE z 28.8.2014 r. L 257/73), świadczoną przez operatora wyznaczonego (chodzi o usługę umożliwiającą przesłanie danych między stronami trzecimi drogą elektroniczną i zapewniającą dowody związane z posługiwaniem się przesyłanymi danymi, w tym dowód wysłania i otrzymania danych, oraz chroniącą przesyłane dane przed ryzykiem utraty, kradzieży, uszkodzenia lub jakiejkolwiek nieupoważnionej zmiany).
Podmiot publiczny to:
- jednostka sektora finansów publicznych i państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
- inne osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niemające charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli wymienione wyżej podmioty pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio albo pośrednio przez inny podmiot: finansują je w ponad 50% lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
- związki wymienionych wyżej podmiotów, jeżeli realizują zadania publiczne;
- komornik sądowy.
Operator wyznaczony to operator wyznaczony, o którym mowa w art. 3 pkt 13 PrPoczt (chodzi o operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych).
Wpis adresu do doręczeń elektronicznych do bazy adresów elektronicznych będzie równoznaczny z żądaniem doręczania korespondencji przez podmioty publiczne na ten adres. Podmiot publiczny będzie miał obowiązek posiadać adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, powiązany z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego.
Do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego będą też zobowiązani: adwokat, radca prawny, doradca podatkowa, rzecznik patentowy oraz notariusz, którzy wykonują zawód, radca Prokuratorii Generalnej RP wykonujący czynności służbowe, podmiot niepubliczny wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS oraz do CEIDG.
W oddzielnych rozdziałach DorElektrU określa szczegółowe przepisy dotyczące:
- adresów do doręczeń elektronicznych i skrzynki doręczeń;
- bazy adresów elektronicznych;
- odpowiedzialności operatora wyznaczonego oraz postępowanie reklamacyjne;
- systemów teleinformatycznych wspierających świadczenie usług doręczeń elektronicznych.
DoręczElektrU wprowadza też zmiany w 146 ustawach, w przypadku których wystąpiła konieczność uwzględnienia jej przepisów, tj. m.in. w ustawie z:
- 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.);
- 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740);
- 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.);
- 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1427 ze zm.);
- 26.5.1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1651);
- 6.7.1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 75);
- 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 275 ze zm.);
- 6.4.1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 360 ze zm.);
- 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1192);
- 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.);
- 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.);
- 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.);
- 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1683);
- 5.7.1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 130);
- 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439);
- 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 30 ze zm.; dalej: KPK);
- 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1500 ze zm.);
- 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.);
- 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1896);
- 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.);
- 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1905 ze zm.);
- 10.9.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 19 ze zm.);
- 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1526);
- 11.4.2001 r. o rzecznikach patentowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1861 ze zm.);
- 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325);
- 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1228);
- 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.);
- 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440 ze zm.);
- 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 346 ze zm.);
- 13.7.2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 617);
- 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722 ze zm.);
- 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1077);
- 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.);
- 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 332 ze zm.);
- 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1397 ze zm.);
- 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1064 ze zm.);
- 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1041);
- 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 35 ze zm.);
- 28.11.2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 463 ze zm.);
- 20.2.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 261 ze zm.);
- 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 136 ze zm.);
- 25.6.2015 r. – Prawo konsularne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 195 ze zm.);
- 5.9.2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1173);
- 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 505 ze zm.);
- 28.2.2018 r. o kosztach komorniczych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2363 ze zm.);
- 1.3.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 971 ze zm.);
- 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2296);
- 11.9.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. poz. 2019 ze zm.);
- 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciw-działaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.).
DorElektrU wprowadza też przepisy przejściowe, z których wynika m.in., że:
- doręczenie korespondencji nadanej przez podmiot publiczny posiadający elektroniczną skrzynkę podawczą w ePUAP do innego podmiotu publicznego posiadającego elektroniczną skrzynkę podawczą w ePUAP jest równo-ważne w skutkach prawnych z doręczeniem przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego do 30.9.2029 r.;
- zgromadzona w ePUAP korespondencja jest dostępna dla posiadacza konta użytkownika lub elektronicznej skrzynki podawczej w ePUAP w sposób umożliwiający jej przeglądanie, kopiowanie i usuwanie do 30.9.2029 r. (po upływie tego terminu minister informatyzacji usuwa z ePUAP konta użytkownika i elektroniczne skrzynki podawcze wraz z ich zawartością);
- do 31.12.2025 r. obowiązki operatora wyznaczonego wynikające z DorElektU zostają powierzone operatorowi wyznaczonemu;
- w przypadku uporczywego naruszania przez operatora wyznaczonego warunków świadczenia publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub warunków świadczenia publicznej usługi hybrydowej lub rażąco wysokiego kosztu świadczenia usług – minister informatyzacji w drodze decyzji administracyjnej może powierzyć świadczenie tych usług innemu podmiotowi nie dłużej niż na okres do 31.12.2025 r., biorąc pod uwagę sprawną realizację publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej;
- jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz związki metropolitalne oraz samorządowe zakłady budżetowe są obowiązane stosować przepisy ustawy w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego od 1.1.2024 r., a w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi hybrydowej od 1.10.2029 r.;
- sądy i trybunały, komornicy, prokuratura, organy ścigania i Służba Więzienna są obowiązane stosować przepisy ustawy w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej od 1.10.2029 r.;
- wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma, o których mowa w KPK, od których daty doręczenia biegną terminy, można również doręczać na adres do doręczeń elektronicznych (przepisu tego nie stosuje się do doręczania orzeczeń, zarządzeń, aktów oskarżenia, wniosków o wydanie wyroku skazującego, wniosków o rozpoznanie sprawy w postępowaniu przyspieszonym, wniosków o warunkowe umorzenie postępowania oraz wniosków o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i o zastosowanie środka zabezpieczającego).