Konieczność przeliczenia kwoty na zfśs wynika z art. 2 ustawy z 11.9.2019 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019, ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1907), który nowelizuje art. 5h ustawy z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1352; dalej: FundŚwSocU). Ustawa zacznie obowiązywać od 23.10.2019 r. Kogo dotyczy ten akt prawny i jak należy zrealizować jego nakazy?

Krok 1. Sprawdź, czy jesteś w grupie adresatów

Zadania wynikające ze zmienianego art. 5h FundŚwSocU nie są kierowane do wszystkich pracodawców prowadzących zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: zfśs). Ich adresatami są ci z nich, którzy mają taki obowiązek z powodu:

  • prowadzenia działalności w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych i to bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników (art. 3 ust. 2 FundŚwSocU),
  • zatrudniania na dzień 1.1.2019 r. co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (art. 3 ust. 1 FundŚwSocU),
  • wniosku zakładowej organizacji związkowej, która mogła zażądać utworzenia funduszu przy zatrudnieniu na dzień 1.1.2019 r. co najmniej 20 a nie więcej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (art. 3 ust. 1c FundŚwSocU).

Dodatkowy warunek w dwóch ostatnich przypadkach to naliczanie odpisów podstawowych i fakultatywnych (zwiększeń) w wysokościach ustawowych, a nie określonych na innym poziomie po uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, a gdy ich u pracodawcy nie ma – z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 4 FundŚwSocU).

Z racji odrębnych uregulowań co do wysokości odpisów dodatkowym obowiązkom ze zmodyfikowanego art. 5h FundŚwSocU nie będą podlegać uczelnie wyższe działające na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym i nauce, a także szkoły i placówki oświatowe w stosunku do nauczycieli podlegających Karcie Nauczyciela (art. 5 ust. 8 FundŚwSocU). Zwolnienie dotyczy także pracodawców dobrowolnie prowadzących zfśs, ponieważ oni nie muszą mieć odrębnego rachunku zfśs i tym samym nie obejmuje ich nakaz przestrzegania przelewów transz odpisów w ustawowych terminach (art. 6 ust. 2a FundŚwSocU). Ewentualne przeliczenie odpisów może ich czekać, jeśli korzystają z ustawowych wskaźników ich ustalania (zasadniczo są one maksymalnym pułapem, zgodnie z art. 3 ust. 3 FundŚwSocU), a nie określonych przez siebie.

Krok 2. Przelicz wartość odpisów metodą proporcjonalności

Dotychczasową podstawę odpisów za cały 2019 r., którą stanowiło przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2013 r. (3278,14 zł), trzeba zastosować jedynie do okresu 1.1.–31.7.2019 r. (art. 5h ust. 1 FundŚwSocU po zmianie). Z kolei za okres od 1.8. do 31.12.2019 r. odpisy należy policzyć w odniesieniu do podwyższonej podstawy, tj. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2014 r., czyli 3389,90 zł (art. 5h ust. 2 FundŚwSocU po zmianie). Przeliczeń dokonuje się proporcjonalnie do okresu obowiązywania danej podstawy i wartości odpisu, tj:

  • planowane przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty x 1229,30 zł (odpis podstawowy do 31.7.2019 r.) x 7/12,
  • planowane przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty x 1271,21 zł (odpis podstawowy od 1.8.2019 r.) x 5/12.

Jeśli pracodawca zatrudnia pracowników młodocianych albo pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze, wówczas w stosunku do każdej z tych grup musi dokonać osobnych przeliczeń. Tak samo ma postąpić, jeśli stosuje zwiększenia na pracowników niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym lub znacznym, na emerytów i rencistów albo ze względu na prowadzony zakładowy żłobek lub klub dziecięcy.

Przykład

Planowane przeciętne zatrudnienie na 2019 r. u pracodawcy obowiązkowo prowadzącego zfśs, to 67 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, w tym 11 pracowników młodocianych: 2 w pierwszym roku nauki, 5 – w drugim roku nauki oraz 4 – w trzecim. Suma odpisów ustalona pierwotnie, to 71 069, 95 zł [(56 pracowników w tzw. normalnych warunkach x 1229,30 zł) + (2 młodocianych x 163,91 zł) + (5 młodocianych x 196,69 zł) + (4 młodocianych x 229,47 zł) = 68 840,80 zł + 327,82 zł + 983,45 zł + 917,88 zł]. W październiku dokonywane są następujące przeliczenia:

1) za okres 1.1.–31.7.2019 r.:

– na pracowników zatrudnionych w tzw. normalnych warunkach: 68 840,80 zł x 7/12 = 40 157,13 zł

– na pracowników młodocianych: (327,82 zł + 983,45 zł + 917,88 zł) x 7/12 = 1300,34 zł

– łącznie: 40 157,13 zł + 1300,34 zł = 41 457,47 zł

2) za okres 1.8.–31.12.2019 r.:

– na pracowników zatrudnionych w tzw. normalnych warunkach: (56 pracowników x 1271,21 zł) = 71 187,76 x 5/12 = 29 661,57 zł

– na pracowników młodocianych: (2 młodocianych x 169,50 zł) + (5 młodocianych x 203,39 zł) + (4 młodocianych x 237,29 zł) = 339 zł + 1016,95 zł + 949,16 zł = 2305,11 zł x 5/12 = 960,46 zł

– łącznie: 29 661,57 zł + 960,46 zł = 30,622,03 zł

3) za cały 2019 r. po przeliczeniu:

– 41 457,47 zł + 30,622,03 zł = 72 079,50 zł

4) różnica między uzyskanym wynikiem po przeliczeniu a dokonanymi wpłatami:

– 1009,55 zł (72 079,50 zł – 71 069, 95 zł).

Krok 3. Wpłać różnicę na rachunek zfśs do 31.10.2019 r.

Do 31.5.2019 r. pracodawca musiał przelać na rachunek zfśs co najmniej 75% naliczonych odpisów za 2019 r., a do 30.9.2019 r. – pozostałą kwotę. To są bowiem standardowe terminy i wartości transz w poszczególnych latach, do których powrót nastąpi w 2020 r. (art. 6 ust. 2 FundŚwSocU). Natomiast w 2019 r. został przewidziany wyjątkowo trzeci termin: do 31 października trzeba dokonać przelewu różnicy między wpłaconą a należną po przeliczeniu proporcjonalnym wartością odpisów i zwiększeń (art. 5h ust. 3 FundŚwSocU po zmianie).

Przykład
Pracodawca z poprzedniego przykładu musi wpłacić do 31 października 2019 r. 1009,55 zł.
Ważne

Jeśli wynik korekty dokonywanej w odniesieniu do rzeczywistego średniego stanu zatrudnienia na koniec 2019 r. będzie wyższy niż wartość odpisów po przeliczeniu proporcjonalnym, pracodawca będzie musiał wpłacić tę różnicę.

Odpisy na zfśs w 2019 r.

Odpisy podstawowe

Rodzaj odpisu

Od 1.1.2019 do 31.7.2019

Od 1.8.2019 do 31.12.2019

Na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach

1229,30 zł

(37,5% x 3278,14 zł)

1271,21 zł

(37,5% x 3389,90 zł)

Na jednego pracownika młodocianego

w pierwszym roku nauki 163,91 zł

(5% x 3278,14 zł)

w pierwszym roku nauki 169,50 zł

(5% x 3389,90 zł)

w drugim roku nauki

196,69 zł

(6% x 3278,14 zł)

w drugim roku nauki

203,39 zł

(6% x 3389,90 zł)

w trzecim roku nauki

229,47 zł

(7% x 3278,14 zł)

w trzecim roku nauki

237,29 zł

(7% x 3389,90 zł)

Na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych

1639,07 zł

(50% x 3278,14 zł)

1694,95 zł

(50% x 3389,90 zł)

Zwiększenia odpisów podstawowych

Rodzaj zwiększenia

Od 1.1.2019 do 31.7.2019

Od 1.1.2019 do 31.7.2019

Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności

204,88 zł

(6,25% x 3278,14 zł)

211,87 zł

(6,25% x 3389,90 zł)

Na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki socjalnej u pracodawcy

204,88 zł

(6,25% x 3278,14 zł)

211,87 zł

(6,25% x 3389,90 zł)

Na każdą zatrudnioną osobę u pracodawcy prowadzącego zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu

245,86 zł

(7,5% x 3278,14 zł)

254,24 zł

(7,5% x 3389,90 zł)

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – najczęstsze pytania



Pobierz bezpłatny e-book
Obowiązki pracodawcy w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Tworzenie. Odpis podstawowy. Zakres danych osobowych →