Decyzja ZUS wydana na podstawie przepisów o zwalczaniu COVID-19 – właściwość WSA

Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (post. WSA w Gliwicach z 5.10.2020 r., I SA/Gl 1094/20, Legalis).

Przedmiotem postępowania w tym przypadku była decyzja ZUS wydana na podstawie ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.; dalej: KoronawirusU). Zaskarżoną decyzję wydano na podstawie art. 31zq ust. 8 KoronawirusU oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.) i dotyczyła ona umorzenia postępowania w sprawie wniosku o zwolnienie z opłacenia należności z tytułu składek. Utrzymała ona w mocy decyzję ZUS wydaną na podstawie art. 31zo KoronawirusU. Problem pojawił się w odniesieniu do właściwości sądu, który miałby rozpatrywać skargę na tę decyzję.

Właściwość miejscową i rzeczową wojewódzkich sądów administracyjnych określono w art. 13 § 1 i 2 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: PodtAdmU). Wynika z tych przepisów, że wojewódzkie sądy administracyjne (WSA) rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.

Z delegacji ustawowej z art. 13 § 3 PostAdmU wynika, że Prezydent RP, w drodze rozporządzenia, może przekazać WSA rozpoznawanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego WSA, jeżeli wymagają tego względy celowości. W związku z tym, zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 22.2.2017 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 367), rozpoznawanie spraw z zakresu działania Prezesa ZUS zostało przekazane tym WSA, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę, jednak odnosi się ono wyłącznie do zamkniętego katalogu spraw, których przedmiotem jest umorzenie, odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek określonych w art. 28 i art. 29 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; dalej: SysUbSpołU). W omawianej sprawie skarga nie dotyczy decyzji z tego zakresu, więc przepis te nie ma zastosowania.