Osoby te powinny być w ocenie autora odpowiedzi kwalifikowane jako pracownicy obsługi i tym samym ich czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Powinno to jednak zostać doregulowane w regulacjach wewnętrznych.
Ustawa o działalności leczniczej (dalej: DziałLeczU) zawiera odrębne od zawartych w przepisach Kodeksu pracy regulacje dotyczące czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych, w tym ustala odmiennie normy czasu pracy. Postanowienia te wyłączają w zakresie uregulowanym tą ustawą stosowanie Kodeksu pracy.
Zgodnie z art. 93 DziałLeczU:
- czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 93 ust. 1 DziałLeczU),
- czas pracy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 93 ust. 2 DziałLeczU),
- czas pracy pracowników niewidomych zatrudnionych na stanowiskach wymagających kontaktu z pacjentami, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 6 godzin na dobę i przeciętnie 30 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 93 ust. 3 DziałLeczU).
Podstawowe normy czasu pracy dla pracowników podmiotu leczniczego ustawodawca ustanowił w art. 93 ust. 1 DziałLeczU. Kolejne dwa ustępy ustanawiają odstępstwa (wyjątki) od norm ustalonych w przepisach art. 93 ust. 1 DziałLeczU. Norma 8-godzinna dobowa i przeciętnie 40-godzinna na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym obejmuje więc wyłącznie pracowników kwalifikowanych jako pracownicy techniczni, obsługi i gospodarczy. „W praktyce występują problemy dotyczące kwalifikacji pracowników do poszczególnych grup – i związanego z tym obowiązującego ich czasu pracy, w szczególności dotyczy to wyróżnienia z ogółu pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych. Wypada podkreślić, iż w przypadku wątpliwości należy w takich okolicznościach stosować podstawową zasadę – a więc treść art. 93 ust. 1.” (T. Rek [w:] M. Dercz, T. Rek, „Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz”, wyd. III, Warszawa 2019, art. 93 DziałLeczU). Istotne staje się zatem wyróżnienie pracowników, których można zaliczyć do grupy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych – jedynie ta bowiem grupa pracowników objęta jest „standardowym” czasem pracy (8 godzin na dobę, przeciętnie 40 godzin na tydzień).
Do publicznych jednostek służby zdrowia stosuje się przepisy rozporządzenia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (dalej: KwalPracLeczR). Rozporządzenie to w załączniku wyróżnia m.in. kategorię:
- pracowników administracyjnych, technicznych i ekonomicznych,
- gospodarczych.
Nie zawierając jednak kategorii wprost odpowiadającej ustawowym zapisom dotyczącym czasu pracy.
Dyskusyjna staje staje się kategoria „pracownik administracyjny” czy „pracownik biurowy”. W praktyce mianem tym określane są osoby zatrudnione na różnych stanowiskach, często dla odróżnienia od grupy pracowników medycznych. Ukształtowały się w tym zakresie dwa poglądy. Według jednego z nich, do pracowników administracyjnych stosowana jest podstawowa norma czasu pracy, tj. 7 godzin i 35 minut na dobę, a tygodniowo 37 godzin 55 minut w przeciętnym 5-dniowym tygodniu pracy.
Drugi pogląd – do którego przychyla się autor – zakłada, że pracownicy administracyjni, zapewniający m.in. obsługę księgową, kadrową, prawną podmiotu leczniczego, należą do grupy pracowników „obsługi” w rozumieniu art. 93 ust. 2 DziałLeczU i zastosowanie znajdują normy 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień.
W praktyce jest to kwestia przyjętego w regulacjach wewnętrznych nazewnictwa i klasyfikacji przez pracodawcę.
Do podmiotów medycznych będących przedsiębiorcami nie stosuje się przepisów KwalPracLeczR. Nie ma podstaw prawnych uzasadniających przyjęcie przez podmiot leczniczy będący przedsiębiorcą wprost klasyfikacji stanowisk wynikających z niestosowanego przez niego rozporządzenia. Trafniejszym byłoby posiłkowanie się tym rozporządzeniem przy ustaleniu wewnętrznych regulacji przypisujących pracowników do poszczególnych grup stanowisk, ale nie ma takiego obowiązku.
Jak wskazuje PIP, celem zapewnienia właściwej organizacji czasu pracy w zakładzie pracy, pracodawca powinien w aktach prawa wewnętrznego dokonać kwalifikacji występujących u niego stanowisk pracy (określić jednoznacznie, które stanowiska należą do stanowisk technicznych, obsługi albo gospodarczych). Brak takiej regulacji – w przypadkach budzących wątpliwości – skutkuje stosowaniem skróconych norm czasu pracy, tj. normy dobowej wynoszącej 7 godzin 35 minut oraz normy tygodniowej wynoszącej 37 godzin 55 minut.
Podmiot leczniczy będący przedsiębiorcą powinien posiadać zatem regulacje wewnętrzne (np. zawarte w regulaminie wynagradzania, ale także może to być obwieszczenie o czasie pracy), z których jasno wynikać będzie przypisanie poszczególnych stanowisk do poszczególnych grup stanowisk wynikających z przepisów art. 93 DziałLeczU. Przy ich braku przyjąć należy, że wszystkie stanowiska objęte są normami czasu pracy zawartymi w art. 93 ust. 1 DziałLeczU.
