Przepisy RachunkU regulują zasady sporządzania sprawozdań finansowych w związku z likwidacją w sposób ogólny. Konieczne w przypadku spółek kapitałowych jest również uwzględnienie przepisów KSH. Sprawozdanie jednostki sporządzane w związku z likwidacją musi więc spełniać wymogi zarówno RachunkU, jak i KSH.
Jednostki zamykają księgi rachunkowe, w szczególności:
- na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości (art. 12 ust. 2 pkt 6 RachunkU); za dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości przyjmuje się dzień podjęcia uchwały lub dzień wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości,
- na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie (art. 12 ust. 2 pkt 2 RachunkU),
Ponadto jednostki otwierają księgi rachunkowe w szczególności:
- na dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości (art. 12 ust. 1 pkt 5 RachunkU); za dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości przyjmuje się dzień podjęcia uchwały lub dzień wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości,
- na początek każdego następnego roku obrotowego (art. 12 ust. 1 pkt 2 RachunkU),
Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe przy założeniu braku kontynuowania działalności mają obowiązek złożenia w rejestrze sądowym:
a) rocznego sprawozdania finansowego (art. 69 ust. 1 RachunkU),
b) bilansu otwarcia likwidacji (załącznik do wniosku o zgłoszenie likwidacji),
c) sprawozdania likwidacyjnego spółek kapitałowych i spółek komandytowo-akcyjnych sporządzonego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (art. 288 KSH),
d) sprawozdania spółek kapitałowych i spółek komandytowo-akcyjnych po zakończeniu likwidacji z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru (art. 288 KSH).
Zatem należy pamiętać o przygotowaniu wszystkich tych sprawozdań. Są one przygotowywane w formie elektronicznej w formacie XML, zgodnie z dotychczas stosowanym załącznikiem. Nie podlegają one generalnie (wyjątek roczne emitentów obligacji i wg MSR) badaniu, zatem nie zawierają rachunku przepływów pieniężnych. Zawierają informację dodatkową – choć w praktyce przy większości wymaganych emitentów wskazuje się „nie dotyczy”.
Oczywiście sprawozdanie sporządza się zachowując zasady wyceny określone w art. 29 RachunkU, czyli:
a) wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,
b) tworzona jest rezerwa na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności,
c) dokonywane są zmiany dotychczasowych osądów i szacunków, na przykład przyjętych okresów amortyzacji oraz wartości końcowych aktywów trwałych lub klasyfikacji zobowiązań finansowych na długo-, krótkoterminowe, tak, aby ich wycena, czy prezentacja odzwierciedliły wszelkie zdarzenia i okoliczności uwzględniające sytuację braku kontynuowania działalności.
W sprawozdaniach sporządzanych po rozpoczęciu likwidacji wszystkie elementy kapitału własnego są prezentowane, jako jedna pozycja – kapitał własny.
Wynik od ostatniego sprawozdania, zatem widać tylko w rachunku zysków i strat. Przy czym, jeśli występują znaczące straty bieżące lub z lat ubiegłych wynik taki może mieć wartość ujemną.
W przypadku bilansu na dzień poprzedzający podział majątku może oznaczać to dla wspólników konieczność partycypowania w pokryciu tej straty.
