Opłaty, które nalicza miejska spółka wodociągowo-kanalizacyjna za nielegalne wykorzystywanie jej infrastruktury, podlegają opodatkowaniu – stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Pytanie zadała spółka komunalna odpowiedzialna za zaopatrzenie mieszkańców w wodę i odprowadzanie ścieków. Liczyła się z tym, że niektórzy mieszkańcy mogą bezumownie korzystać z jej infrastruktury. Po wykryciu takiej sytuacji spółka zamierzała obciążać taką osobę opłatami za nielegalny pobór.

Sądziła, że opłaty te będą odszkodowaniem za poniesione przez nią straty. Nie będzie to więc wynagrodzenie za jakąkolwiek usługę ani towar. Nie musi więc doliczać VAT ani wystawiać z tego tytułu faktur. Wystarczy zwykła nota księgowa – uważała spółka.

Przypomniała, że nielegalny pobór wody lub odprowadzenie ścieków to czyn zabroniony, zagrożony karą ograniczenia wolności lub grzywną na podstawie art. 28 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1152 ze zm.). A zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy o VAT przepisów tej ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Organy władzy publicznej i kierowane przez nie podmioty nie mogą czerpać z tego tytułu korzyści – argumentowała spółka.

Innego zdania był jednak dyrektor KIS. Przywołał orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, z którego wynika, że w niektórych sytuacjach czynności zakazane prawem mogą być jednak opodatkowane VAT. Przykładem takich orzeczeń były wyroki TSUE: z 28 maja 1998 r. (sygn. C-3/97) w sprawie handlu podrabianymi kosmetykami oraz z 29 czerwca 2000 r. (sygn. C-455/98) w sprawie dostaw przemycanego alkoholu.

Dyrektor KIS stwierdził więc, że nawet gdy nie doszło do zawarcia pisemnej umowy, to dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków jest z VAT, bo są usługi, za które spółka otrzyma odpowiednią opłatę.

Dodał, że jeżeli opłata ta zostanie pobrana od przedsiębiorcy – podatnika VAT, to spółka powinna wystawić mu fakturę. Natomiast nie będzie miała takiego obowiązku, gdy nielegalnie pobierającym wodę jest konsument – i to nawet gdy w ciągu trzech miesięcy zgłosi się on z żądaniem wystawienia mu faktury, na podstawie art. 106b ust. 3 ustawy o VAT. W tym zakresie ustawa o VAT pozostawia decyzję o wystawieniu faktury w gestii samego podatnika – stwierdził dyrektor KIS.

Dodał, że ustawa o VAT nie przewiduje dokumentu w postaci noty księgowej. Niemniej w sytuacji, gdy osoba dokonująca nielegalnego poboru nie jest podatnikiem VAT, „brak jest przeciwwskazań na gruncie ustawy dla dokumentowania opisanych czynności notą księgową” – uznał organ. ©℗

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 23 stycznia 2020 r., sygn. akt 0112-KDIL1-2.4012.615.2019.2.PM

Mariusz Szulc