Jak wynika z komunikatu PIBR, opracowanie ma na celu wsparcie biegłych rewidentów w badaniu sprawozdań finansowych w tak trudnym okresie. Opracowanie porusza nie tylko kwestie zasad bezpiecznej współpracy z klientem, ale także prezentuje informacje o podejściu do badania i sporządzania sprawozdania z badania w kontekście zdarzeń po dacie bilansu oraz oceny zdolności jednostki do kontynuowania działalności. W opracowaniu zostały także przedstawione przykładowe ujawnienia w sprawozdaniu finansowym związane z wpływem pandemii koronawirusa na działalność klienta.
Rekomendacje w zakresie współpracy z klientami
W zakresie kontaktu z klientami PIBR zaleca, aby wspólnie wypracować najbezpieczniejsze i najbardziej efektywne rozwiązania służące bieżącej współpracy, zakończeniu procesu sporządzania sprawozdania finansowego i jego audytu. Izba zwraca uwagę, że warto ustalić kwestie ewentualnej możliwości wydłużenia terminu zakończenia badania, opracowania w jaki sposób będą wyglądały bieżące kontakty, a także zasad współpracy z zarządem oraz radą nadzorczą.
Wskazówki dotyczące badania sprawozdań za 2019 r.
PIBR wskazuje, że najważniejszą rolę w badaniu sprawozdania finansowego będzie odgrywała prawidłowa ocena charakteru zdarzeń następujących po dacie bilansu, a także ocena kierownika jednostki, co do możliwości dalszej kontynuacji działalności jednostki. W opracowaniu zasygnalizowano, że badając sprawozdania należy zwrócić uwagę na kompletność i poprawność ujawnień wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także na ich ocenę w sprawozdaniu z działalności.
Wytyczne dotyczące oceny dalszej zdolności do kontynuowania działalności jednostki
W kwestii oceny możliwości dalszej działalności jednostki izba odsyła do zapisów ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.; dalej: RachunkU). Jak zauważa PIBR – we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego należy wskazać, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności. W sytuacji, gdy takie okoliczności mają miejsce – należy je odpowiednio opisać.
W opracowaniu zwraca się uwagę, że wybuch pandemii mógł spowodować znaczące pogorszenie warunków ekonomicznych dla niektórych jednostek lub wzrost niepewności. Szczególną rolę powinno zatem odegrać kierownictwo jednostki, którego zadaniem jest ocena, czy te zdarzenia lub warunki skutkują wątpliwościami, co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności. Izba sygnalizuje również, aby zwracać uwagę na możliwość spłaty lub refinansowania zapadających po dniu bilansowym kredytów, a także na okoliczności wskazujące na złamanie warunków umów kredytowych.
W przypadku, gdy założenie kontynuacji działalności jednostki nie jest zasadne wycena aktywów jednostki powinna nastąpić zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości.
Warto zauważyć, że opracowane stanowisko PIBR odnosi się także do zasygnalizowania zakresu obowiązków biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego w zakresie odnoszącym się do kontynuacji działalności oraz wpływu na sprawozdanie z badania. W kontekście wybuchu epidemii szczególna rola biegłego rewidenta będzie polegała na dokonaniu oceny ujawnień wykazanych ryzyk związanych z założeniem kontynuacji działalności. Opracowanie wskazuje także, jakie poszczególne krajowe standardy badania sprawozdań będą miały zastosowanie w określonych sytuacjach. W opracowaniu potwierdzono także, że do badań sprawozdań skonsolidowanych będą miały zastosowanie także wytyczne, które zostały omówione w opracowaniu dla badań jednostkowych sprawozdań finansowych.
