System kaucyjny a PIT
Autor uważa, że nawet jeżeli przedsiębiorca nie przystąpi do systemu kaucyjnego, tak zapłacona, jak i otrzymana kaucja nie powinny być ujmowane w rozliczeniu podatkowym w podatku dochodowym, odpowiednio po stronie kosztów i przychodów. Niestety, pomimo zgłaszanych postulatów, póki co brakuje jednoznacznej wykładni ze strony resortu finansów. Przedsiębiorcy prowadzący małe sklepy (poniżej 200 m2) nie muszą przystępować do systemu kaucyjnego, co jednak nie zwalnia ich całkowicie z udziału w procesie kaucyjnym.
Udzielając odpowiedzi na pytanie należy w pierwszej kolejności wskazać, że za pobranie kaucji przy dokonywaniu sprzedaży napojów w opakowaniach szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra, z tworzywa sztucznego (PET) o pojemności do trzech litrów oraz w metalowych puszkach maksymalnie litrowych, odpowiedzialne są wszystkie punkty handlowe i sprzedające takie produkty. Kaucja taka w swojej istocie ma charakter zwrotny i jako taka nie generuje przysporzenia definitywnego (otrzymanie), a zapłacona nie jest trwałym obciążeniem ekonomicznym.
Na gruncie VAT zagadnienie takie jest odrębnie unormowane w dedykowanych przepisach podatkowych. Regulacji takich nie odnajdziemy w podatkach dochodowych. Pozostaje zatem kierować się ogólnymi zasadami, a według takich świadczenia niedefinitywne, o charakterze przejściowym, nie powinny wpływać na wynik podatkowy, nie stanowią kosztów ani przychodów. Zatem, tak zapłacona, jak i otrzymana kaucja powinna pozostać poza rachunkiem podatkowym (czemu sprzyja ewidencja w VAT – nie stanowi podstawy opodatkowania w VAT, nie jest ujmowana jako sprzedaż opodatkowania w kasie rejestrującej itp.).
Stąd – zdaniem Autora – nawet jeżeli przedsiębiorca nie przystąpi do systemu kaucyjnego, tak zapłacona, jak i otrzymana kaucja nie powinny być ujmowane w rozliczeniu podatkowym w podatku dochodowym, odpowiednio po stronie kosztów i przychodów. Pomimo zgłaszanych postulatów, póki co brakuje jednoznacznej wykładni ze strony resortu finansów.
Jak czytamy na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (https://www.gov.pl/web/klimat/system-kaucyjny-male-sklepy): „Prowadzący małe sklepy o powierzchni sprzedaży poniżej 200 m2 mogą dobrowolnie przystąpić do systemu w zakresie zwrotu kaucji oraz prowadzenia punktów zbiórki opakowań i odpadów opakowaniowych”.
Jest to stwierdzenie zgodne z art. 44 ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zgodnie z którym: „Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m2, w której użytkownikom końcowym są oferowane produkty będące napojami w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym, o których mowa w:
1) w odniesieniu do butelek PET i puszek – jest obowiązany do uczestniczenia w systemie kaucyjnym co najmniej w zakresie pobierania kaucji oraz może uczestniczyć w tym systemie w zakresie zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych;
2) w odniesieniu do butelek szklanych wielokrotnego użytku – jest obowiązany do uczestniczenia w systemie kaucyjnym co najmniej w zakresie pobierania i zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań”.
Jednym słowem, nawet jeżeli przedsiębiorca nie zdecyduje się na przystąpienie do systemu kaucyjnego (a do przystąpienia namawia resort Klimatu i Środowiska roztaczając przed tymi, którzy do niego nie przystąpią, wizję utraty kontrahentów), to i tak będzie zobowiązany do ograniczonych działań, co nakłada na niego dodatkowe obowiązki.
Zatem nie można mówić o prawie do całkowitego pominięcia systemu kaucyjnego, a co więcej przedsiębiorca taki jest obowiązany do zawarcia umowy w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej lub w formie dokumentowej, pod rygorem nieważności, z co najmniej jednym podmiotem reprezentującym, który się do niego zgłosił (większy musi z każdym podmiotem, który się do niego zwróci).
To umowa będzie precyzowała w szczególności zasady rozliczania kaucji. Jednym słowem, to z umowy będą wynikały dodatkowe obowiązki przedsiębiorcy prowadzącego mały sklep, który nie przystąpił w pełni do systemu kaucyjnego.
Zwiększenie rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego
Pracownikowi od 3 grudnia będzie przysługiwał albo urlop uzupełniający w wymiarze 6 dni (jeśli do tego czasu zdążył wykorzystać pełne 20 dni urlopu wypoczynkowego) albo będzie mu przysługiwał urlop w pełnym wymiarze 26 dni za 2025 r. (zakładając zatrudnienie na pełnym etacie).
Staż urlopowy
Roczny wymiar urlopu wypoczynkowego zależy w głównej mierze od posiadanego przez pracownika stażu urlopowego, do którego wlicza się okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, ukończone szkoły ponadpodstawowe/ ponadgimnazjalne, a także okresy „zaliczalne” z mocy odrębnych przepisów, np. okres pobierania stypendium z PUP. Na wymiar urlopu mają wpływ także wymiar czasu pracy pracownika oraz okres zatrudnienia w danym roku kalendarzowym.
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Z pytania wynika, że pracownik ukończył wyższe studia i z tego tytułu do stażu urlopowego pracodawca wliczył mu 8 lat. Obecnie pracownik nie posiada jeszcze 10-letniego stażu urlopowego, jednak zmieni się to w grudniu tego roku. W dniu 3.12.2025 r. pracownikowi upłyną bowiem 2 lata pracy, które zwiększą jego roczny wymiar urlopu z 20 dni na 26 dni (zakładając zatrudnienie na pełnym etacie).
Skoro w dniu 3.12.2025 r. pracownik osiąga 10-letni staż urlopowy, to w tym dniu będzie mu przysługiwał:
- urlop uzupełniający w wymiarze 6 dni (jeśli pracownik zdąży wykorzystać urlop wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy w pełnym wymiarze 20 dni), albo
- urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze 26 dni.
Mimo, że pracownik osiąga 10-letni staż urlopowy pod koniec roku kalendarzowego, czyli 3 grudnia, to urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze nie jest obliczany proporcjonalnie.
Rozwój OZE w poszczególnych branżach według dyrektywy RED III
Zwiększanie roli energii odnawialnej w budownictwie
W odniesieniu do sektora budownictwa, państwa członkowskie mają określić orientacyjny krajowy udział energii odnawialnej w 2030 r. Ma on wynosić co najmniej 49% udziału energii odnawialnej w sektorze budownictwa w zużyciu energii końcowej w budynkach. Ponadto państwa członkowskie muszą określić, w jaki sposób zamierzają zapewnić osiągnięcie tego celu.
Na poczet udziału państwa członkowskie mogą zaliczyć ciepło odpadowe i chłód odpadowy do wysokości 20% tego udziału. W takim przypadku orientacyjny krajowy udział zwiększy się o połowę zaliczonego udziału procentowego ciepła odpadowego i chłodu odpadowego.
Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie mogą wprowadzać takie środki, jak:
- środki dotyczące znacznego wzrostu prosumpcji energii odnawialnej,
- rozwój społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej,
- wzrost lokalnego magazynowania energii,
- inteligentne ładowanie i dwukierunkowe ładowania, a także
- inne usługi elastyczności, np. reagowanie na zapotrzebowanie oraz w połączeniu z poprawą efektywności energetycznej w zakresie kogeneracji i gruntowniejszymi renowacjami, które prowadzą do zwiększenia liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii i budynków wychodzących poza minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej.
W związku z tym państwa członkowskie zostały zobowiązane do wprowadzenia wymogu wykorzystania w nowych budynkach i w istniejących budynkach poddawanych gruntownej renowacji lub remontowi systemu ciepłowniczego minimalnych poziomów energii ze źródeł odnawialnych. Ponadto promowane maja być:
- stosowanie systemów i urządzeń grzewczych i chłodniczych wykorzystujących źródła odnawialne,
- technologie innowacyjne, takie jak inteligentne i oparte na odnawialnych źródłach energii elektryczne systemy i urządzenia grzewcze i chłodnicze, uzupełnione inteligentnym zarządzaniem zużyciem energii w budynkach.
Zwiększanie roli energii odnawialnej w przemyśle
W myśl regulacji dyrektywy RED III, w sektorze przemysłu udział źródeł odnawialnych powinien wzrosnąć o co najmniej 1,6 punktu procentowego jako średnia roczna obliczona na lata 2021–2025 oraz 2026–2030. Na poczet średniego rocznego wzrostu można zaliczyć ciepło odpadowe i chłód odpadowy do wysokości 0,4 punktu procentowego. Warunkiem jest, aby ciepło odpadowe i chłód odpadowy były dostarczane z efektywnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych. Państwa członkowskie mają obowiązek stworzenia warunków rynkowych, które będą sprzyjać dostępności opłacalnych ekonomicznie i technicznie wykonalnych alternatywnych rozwiązań w zakresie energii odnawialnej w celu zastąpienia paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania przemysłowego, aby ograniczyć stosowanie paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania do temperatury poniżej 200°C.
Udział wodoru ma stanowić co najmniej 42% do 2030 r. i 60% do 2035 r.
Zwiększenie udziału energii odnawialnej i redukcja intensywności emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu
Na dostawców paliw nałożono obowiązek, aby:
1) do sektora transportu dostarczano paliwa odnawialne i odnawialną energię elektryczną w ilości, która doprowadzi do:
- 29% udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii w sektorze transportu do 2030 r. lub
- redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 14,5% do 2030 r. w porównaniu z poziomem bazowym;
2) łączny udział zaawansowanych biopaliw i biogazu oraz paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego wyniósł co najmniej 1% w 2025 r. i 5,5% w 2030 r., w tym udział paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego wyniósł co najmniej 1 punkt procentowy w 2030 r.
3) w sytuacji gdy państwa członkowskie posiadają porty morskie, od 2030 r. udział paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego powinien wynosić co najmniej 1,2%.
Oświadczenie o zapoznaniu się ze zmianami w regulaminie pracy
Nie, przepisy o dokumentacji pracowniczej nie nakładają na pracodawcę obowiązku odebrania od pracowników oświadczeń o zapoznaniu się ze zmianami w regulaminie pracy.
Z przepisów rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej wynika, że w części B akt osobowych pracownika pracodawca powinien umieszczać oświadczenia lub dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, w tym potwierdzenie zapoznania się przez pracownika z treścią regulaminu pracy. Natomiast przepisy tego rozporządzenia nie nakładają na pracodawcę obowiązku uzyskiwania takiego oświadczenia od pracownika w razie zmian w regulaminie pracy. Natomiast z art. 1043 § 1 Kodeksu pracy wynika, że regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Przyjmuje się, że ten przepis stosuje się odpowiednio do zmian w regulaminie pracy. Zatem warunkiem obowiązywania regulaminu oraz zmian do niego jest podanie ich do wiadomości wszystkich pracowników.
Nie wyklucza to jednak prawa pracodawcy do tego, aby zażądać od pracowników, aby potwierdzili, np. na piśmie czy w drodze elektronicznej, zapoznanie się ze zmianami do regulaminu (np. składając podpis na wspólnej liście zawierającej oświadczenie o zapoznaniu się ze zmianami), której pracodawca nie będzie włączał do akt osobowych poszczególnych pracowników.
Podróże służbowe członków zarządu spółki z o.o. a podatek dochodowy
Zwrot kosztów podróży powinien być dokonywany w granicach określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Trzeba jednak pilnować limitów wypłat do celów estońskiego CIT. Należności z tytułu podróży służbowych, które wypłacane są w ramach obowiązujących limitów, będą kosztem spółki. Dla członka zarządu będzie to przychód bez PIT i składek społecznych. Do zapłaty będzie natomiast składka zdrowotna (ZUS i organy rządowe tak twierdzą, natomiast jest to wbrew przepisom ustawowym).
W przypadku estońskiego CIT podatek dochodowy płaci się m.in. od wypłat na rzecz udziałowców oraz od ukrytych zysków. Przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem.
Do ukrytych zysków nie zalicza się jednak m.in. wynagrodzeń ze stosunku pracy, umów cywilnoprawnych oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych osobie fizycznej – w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu tej osobie nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez podatnika ze stosunku pracy lub umów cywilnoprawnych, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, przy czym średnie miesięczne wynagrodzenie ustala się za miesiąc poprzedzający miesiąc dokonania wypłat osobie fizycznej. Jeżeli wypłaty będą mieściły się w tym zakresie, to nie będą podlegały opodatkowaniu ani w spółce, ani u członków zarządu. Jeżeli zarząd nie będzie rekrutował się z udziałowców i osób z nimi powiązanych, wysokość wypłat będzie bez znaczenia dla celów estońskiego CIT.
Jeżeli członek zarządu nie ma podstawy prawnej działania, to nie jest członkiem zarządu. W spółce z o.o. zarząd się powołuje (robi to zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza, a pierwszy zarząd często powołuje się w umowie spółki). Oznacza to, że jeżeli z zarządem nie została zawarta umowa (o pracę lub cywilnoprawna), to jest to powołanie. Dlatego też limit będzie miał zastosowanie. Jeżeli jednak jedyne świadczenia to należności z tytułu delegacji, wówczas jest to bez znaczenia, bo limit na pewno będzie zachowany.
Zwrot kosztów podróży będzie u członka zarządu wolny od PIT (w granicach obowiązujących limitów) i składek społecznych. Będzie natomiast podlegał składce zdrowotnej. Mimo że podstawą tej składki jest jedynie wynagrodzenie, to zarówno ZUS, jak i organy rządowe twierdzą, że jest to przychód w rozumieniu podatkowym, a tym samym należności z tytułu delegacji podlegają składkom zdrowotnym. Oczywiście można się z tym nie zgadzać i próbować dochodzić swoich racji przed sądem, ale na chwilę obecną dominuje pogląd, że składki zdrowotne należne są do zapłaty.
Zakres przetwarzanych danych osobowych w regulaminie pracy
Pracodawca nie może w ten sposób rozszerzyć zakresu pobieranych danych osobowych.
Pracodawca żąda od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:
1) imię (imiona) i nazwisko,
2) datę urodzenia,
3) dane kontaktowe wskazane przez taką osobę,
4) wykształcenie,
5) kwalifikacje zawodowe,
6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia (od 24.12.2025 r. z wyłączeniem informacji o wynagrodzeniu w obecnym stosunku pracy oraz w poprzednich stosunkach pracy).
Bardzo istotną regulacją jest przepis art. 221 § 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca żąda od kandydata do pracy podania danych osobowych, wskazanych powyżej w pkt 4–6, gdy jest to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku.
Od pracownika pracodawca żąda podania dodatkowo danych osobowych obejmujących:
1) adres zamieszkania,
2) numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
3) inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,
4) wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli nie istniała podstawa do ich żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie,
5) numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.
Pomijając nieistotną dla pytania kwestię zgody pracownika lub kandydata, podania innych danych osobowych pracodawca żąda, gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.
W przepisach nie wskazuje się przy tym na „prawo pracy” (w zakres którego wchodzi faktycznie regulamin pracy) ale na przepisy prawa. Nawet jednak przy szerokim ujęciu znaczenia tego określenia nie pozwala ono na rozszerzenie zakresu pobieranych danych w regulaminie. Pracodawca jest w tym zakresie związany regulacjami Kodeksu pracy (i innych ustaw rozszerzających zakres danych) i wprowadzenie własnego katalogu w regulaminie byłoby ewidentnie obchodzeniem ograniczeń ustawowych.
Dodatkowo, w pytaniu wskazuje się konkretnie na dane o wyrokach skazujących, które są szczególne mocno chronione. Informacje o wyrokach skazujących i naruszeniach prawa przetwarzane mogą być wyłącznie, wówczas gdy przepis prawa tworzy wprost taką możliwość i w zakresie objętym tą możliwością. Wyraźnie w Kodeksie pracy wyłączono możliwość przetwarzania tych informacji, nawet na podstawie zgody kandydata do pracy lub pracownika. Absolutnie niedopuszczalne i nieskuteczne prawnie byłoby wprowadzenie możliwości ich przetwarzania w regulaminie pracy.
Legalność zatrudniania obywateli Ukrainy po 30 września 2025 roku
Nie, gdyż na skutek obowiązującej od 30.9.2025 r. nowelizacji PomocUkrainaU, po dniu 30.9.2025 r. nadal mogą Państwo bez zmian zatrudniać obywatela Ukrainy, którego dotyczy pytanie.
PomocUkrainaU, o którą Państwo pytają, ostatnio została znowelizowana ustawą z 12.9.2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, która weszła w życie 30.9.2025 r. Dzięki tej nowelizacji obecnie art. 2 ust. 1 PomocUkrainaU stanowi samodzielną podstawę do legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terytorium Polski do dnia 4.3.2026 r. (zamiast dotychczasowej daty 30.9.2025 r.). I choć art. 22 PomocUkrainaU również został znowelizowany, to jednak nie w zakresie wprowadzenia jakiegoś wymogu związanego z Państwa pytaniem. Również sama ustawa z 12.9.2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa nie zawiera przepisów przejściowych wprowadzających jakiś wymóg związany z Państwa pytaniem.
Dlatego należy stwierdzić, że na skutek obowiązującej od 30.9.2025 r. nowelizacji PomocUkrainaU, po dniu 30.9.2025 r. nadal mogą Państwo bez zmian zatrudniać obywatela Ukrainy, którego dotyczy pytanie.
Podatki i inne należności budżetowe wpłacane za pośrednictwem mikrorachunku podatkowego
W Dz.U. z 2025 r. pod poz. 1305 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z 25.9.2025 r. w sprawie rodzajów podatków, opłat lub niepodatkowych należności budżetowych, których wpłata jest realizowana przy użyciu mikrorachunku podatkowego.
Przypomnijmy, że wpłata podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych dokonywana na rachunek urzędu skarbowego jest realizowana przy użyciu rachunku bankowego urzędu skarbowego albo identyfikującego podatnika, płatnika lub urząd skarbowy indywidualnego rachunku podatkowego, czyli na mikrorachunek podatkowy (art. 61b § 1 OrdPU). Wykaz tych należności budżetowych stanowi załącznik do nowego rozporządzenia. Za pośrednictwem mikrorachunku podatkowego realizuje się wpłatę podatków i należności budżetowych w zakresie:
- CIT – CIT-6AR, CIT-R, CIT-8, CIT-8A, CIT-8AB, CIT-8B, CIT-E, CIT-8FR, CIT-9R, CIT-10Z, CIT-11R, CIT-14, CIT-CFC, CIT-ISN, CIT-NZ oraz TWPOD (wynikający z płatności organu egzekucyjnego za zadłużenia zobowiązanego objęte tytułem wykonawczym);
- PIT – PIT-4R, PIT-7, PIT-8AR, PIT-28, PIT-28S, PIT-36, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-36S, PIT-37, PIT-38, PIT-39, PIT-CFC, PIT-ISN, PIT-NZ, PIT-NZS, PIT-PZ, PIT-STD, PPD, PPE, PPL, PPW oraz TWPOD;
- VAT – JPK-V7K, JPK-V7M, VAT-7, VAT-7D, VAT-7K, VAT-8, VAT-9M, VAT-10, VAT-12, VAT-14, VAT-In, VAT-KU (dodany, tzn. wynikający z obowiązku zapłaty przez płatnika VAT od kaucji pobranych przez wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje za opakowania objęte systemem kaucyjnym, które nie zostały zwrócone w tym systemie), VAT-Z oraz TWPOD;
- Podatku wyrównawczego (dodany) – GLB-I1, GLB-D1, GLB-U1 oraz TWPOD;
- Podatki od spadków i darowizn – PSD-1, TWPOD;
- Podatku od wydobycia niektórych kopalin – KOP-MS, KOP-RG, P-KOP/MS, P-KOP/RG oraz TWPOD;
- Podatku od gier hazardowych – POG-4, POG-5, POG-P oraz TWPOD;
- Dopłaty w grach liczbowych, loteriach pieniężnych i grze telebingo – GHD-1 oraz TWPOD;
- Daniny solidarnościowej – DSF-1 oraz TWPOD;
- Opłaty od napojów alkoholowych w opakowaniach do 300 ml – ALK-1 oraz TWPOD;
- Opłaty od środków spożywczych – CUK-1 oraz TWPOD;
- Opłaty wnoszonej przez podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych – DRA-2 oraz TWPOD;
- Opłaty za udzielenie informacji komornikom sądowym – WRO oraz TWPOD;
- Opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych lub zaświadczenia, o którym mowa w art. 46c § 2 OrdPU – WRO.
Skutki naruszania obowiązków związanych z wystawianiem faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF
1. Niewszczynanie postępowań w sprawie o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe
Jak stanowić będzie dodawany z dniem 1.2.2026 r. art. 106ni ust. 4 VATU, w przypadku niedopełnienia przez podatnika obowiązku, o którym mowa w art. 106ga ust. 1, art. 106nda ust. 2, art. 106nf ust. 4 lub art. 106nh ust. 2 VATU, nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. W konsekwencji postępowania takie nie będą wszczynane, jeżeli podatnik wbrew obowiązkowi wynikającemu z:
- art. 106ga ust. 1 VATU nie wystawi faktury ustrukturyzowanej,
- art. 106nda ust. 2 VATU nie prześle w terminie do KSeF faktury wystawionej w trybie offline24,
- art. 106nf ust. 4 VATU nie prześle w terminie do KSeF faktury wystawionej w okresie awarii KSeF zgodnie ze wzorem faktury ustrukturyzowanej,
- art. 106nh ust. 2 VATU nie prześle w terminie do KSeF faktury wystawionej w okresie trwania niedostępności KSeF.
W dniu 20.4.2025 r. będąca podatnikiem VAT osoba fizyczna obowiązana do wystawiania faktur ustrukturyzowanych wystawi spółce „zwykłą” fakturę, a tym samym naruszy obowiązek wystawienia faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF. Osobie tej nie będzie z tego tytułu grozić pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej.
2. Nakładanie kar pieniężnych
Z początkiem 2027 r. wejdą w życie przepisy komentowanego artykułu przewidujące nakładanie na podatników kar pieniężnych za naruszenia obowiązków związanych z obowiązkiem wystawiania faktur przy użyciu KSeF. Przedmiotowe kary nakładane będą, jeżeli podatnik wbrew obowiązkowi:
- nie wystawi faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF,
- w okresie trwania awarii KSeF albo niedostępności KSeF, albo w przypadku wystawiania faktury w trybie offline24 wystawi fakturę niezgodnie z udostępnionym wzorem,
- nie prześle w wymaganym terminie do KSeF faktury wystawionej w trybie offline24, faktury wystawionej w okresie awarii KSeF zgodnie ze wzorem faktury ustrukturyzowanej lub faktury wystawionej w okresie trwania niedostępności KSeF.
W przypadkach takich naczelnik urzędu skarbowego nakładać będzie na podatnika, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości do 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze wystawionej poza KSeF, a w przypadku faktury bez wykazanego podatku – karę pieniężną w wysokości do 18,7% kwoty należności ogółem wykazanej na tej fakturze wystawionej poza KSeF (zob. art. 106ni ust. 1 VATU). Karę tę podatnicy będą obowiązani uiszczać, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji o nałożeniu tej kary (zob. art. 106ni ust. 3 VATU).
Z przepisów nie będzie przy tym wynikać, aby w omawianym zakresie odpowiednie zastosowanie miały przepisy określające tzw. czynny żal. W konsekwencji ryzyka nałożenia przedmiotowych kar pieniężnych nie będzie można wyłączyć dokonując zawiadomienia w ramach czynnego żalu.
Dodać należy, że w zakresie nieuregulowanym przepisami art. 106ni VATU do nakładania przedmiotowych kar pieniężnych stosowane będą przepisy działu IVA Kodeksu postępowania administracyjnego (zob. art. 106ni ust. 5 VATU), w tym art. 189da KPA. W konsekwencji – jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej: „w zależności od wagi popełnionego wykroczenia kara pieniężna w wyniku prowadzonego postępowania będzie miarkowana. Wymierzając administracyjną karę pieniężną, organ administracji publicznej będzie brał pod uwagę wagę i okoliczności naruszenia prawa, częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku, uprzednie ukaranie za to samo zachowanie, stopień przyczynienia się strony, działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa, wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, a w przypadku osoby fizycznej warunki osobiste strony, na którą administracyjna kara pieniężna jest nakładana. W przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, organ podatkowy będzie mógł także odstąpić od nałożenia kary”.
Ponadto do nakładania przedmiotowych kar pieniężnych nie będzie się stosować art. 21a PrPrzed (zob. art. 106ni ust. 7 VATU), czyli przepisów o wzywaniu przedsiębiorców do usunięcia stwierdzonych naruszeń prawa przed nałożeniem na niego grzywny lub administracyjnej kary pieniężnej. W konsekwencji kary pieniężne za naruszenia obowiązków związanych z obowiązkiem wystawiania faktur przy użyciu KSeF nakładane będą bez dokonywania takich wezwań.
3. Skutki po stronie nabywców
Wejściu w życie przepisów określających obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF nie będzie towarzyszyło dodanie przepisów określających negatywne skutki po stronie podatników otrzymujących faktury. W konsekwencji:
- faktury wystawione po 31.1.2026 r. z naruszeniem obowiązku wystawienia faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF będą mogły być przez otrzymujących je podatników na zasadach ogólnych rozliczane; w szczególności na podstawie takich faktur odliczany będzie mógł być podatek VAT naliczony,
- nabywcom towarów i usług otrzymujących, opłacających oraz rozliczających podatkowo faktury wystawione po 31.1.2026 r. z naruszeniem obowiązku wystawienia faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF nie będą z tego tytułu grozić żadne sankcje.
Wypadek w trakcie realizacji umowy zlecenia
W przypadku, w którym osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę wykonuje na rzecz swojego pracodawcy inne prace na podstawie umowy cywilnoprawnej (zlecenia) i ulega wypadkowi przy pracy, pracodawca-zleceniodawca powinien sporządzić kartę wypadku przy pracy.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 WypadkiU, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 6 i 8 WypadkiU, za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Okoliczności i przyczyny zdarzenia wypadkowego, w którym poszkodowanym jest pracownik w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, zgodnie z przepisami OkolWypR, analizuje zespół powypadkowy (co do zasady składający się z pracownika służby BHP oraz społecznego inspektora pracy), który powinien tego dokonać nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządzając protokół powypadkowy według wzoru ustalonego w przepisach rozporządzenia MRPiPS z 24.5.2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1071).
W przypadku, gdy poszkodowanym jest osoba świadcząca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej lub prowadząca działalność gospodarczą, tryb postępowania powypadkowego określają przepisy WypPrzyPracR.
Zgodnie z § 5 WypPrzyPracR, niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku, podmiot obowiązany do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku (w tym przypadku podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy zlecenia), są obowiązane powiadomić pisemnie właściwą terenową jednostkę organizacyjną ZUS o wszczęciu postępowania dotyczącego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. W postępowaniu tym może uczestniczyć przedstawiciel ZUS.
Mając na uwadze powyższe, w przypadku, w którym osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę wykonuje na rzecz swojego pracodawcy inne prace na podstawie umowy cywilnoprawnej (zlecenia) i ulega wypadkowi przy pracy, pracodawca –zleceniodawca powinien sporządzić kartę wypadku przy pracy.
