Ujęcie odpisów aktualizacyjnych w przypadku postawienia jednostki w stan likwidacji

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o rachunkowości (dalej: RachunkU) jeżeli założenie kontynuacji działalności, o którym mowa w art. 5 ust. 2 RachunkU, nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Różnica powstała w wyniku wyceny wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.

Zgodnie z art. 36 ust. 3 RachunkU składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan likwidacji lub upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego, połączyć w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go:

1) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych i towarzystwach reasekuracji wzajemnej – o udziały własne,

2) w spółkach akcyjnych oraz prostych spółkach akcyjnych – o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano zainteresowanych do ich wniesienia, oraz o akcje własne.

Powyższe oznacza, iż nie ma potrzeby przenoszenia odpisu na wynik w przypadku sprzedaży środka trwałego w likwidacji. Wynik finansowy pokazuje efekt samych procesów likwidacyjnych, a w bilansie i tak nie ma podziału na poszczególne części kapitału własnego – są one, jak wskazano w art. 36 ust 3 RachunkU, prezentowane jako jeden kapitał.

Z punktu widzenia podatkowego należy wskazać, iż odpisy aktualizacyjne nie są kosztami podatkowymi. Wynika to z art. 16 ust 1 pkt 26a PDOPrU. Kosztem podatkowym jest wartość środka trwałego (taka, jakby tego odpisu nie było). Czyli koszty podatkowe w tym wypadku są wyższe niż w rachunkowości. Historyczna (z uwzględnieniem amortyzacji podatkowej) wartość środka trwałego jest kosztem poniesionym w celu uzyskania przychodu ze sprzedaży, czyli przychodu podatkowego.

Brak świadectwa pracy w aktach osobowych byłego pracownika

W przypadku ustania stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, dokumentujące przebieg zatrudnienia u danego pracodawcy oraz umożliwiające ustalenie uprawnień pracowniczych. Obowiązek ten istnieje od wejścia w życie Kodeksu pracy, tj. od 1.1.1975 r., choć jego szczegóły ulegały modyfikacjom (np. w zakresie wydawania cząstkowych świadectw pracy w przypadku zatrudnienia terminowego). Niezmienna pozostaje jednak zasada, że świadectwo pracy musi zostać wydane każdemu pracownikowi po zakończeniu zatrudnienia.

W opisanym przypadku, z treści pytania wynika, że w aktach osobowych pracownika nie ma świadectwa pracy, mimo że stosunek pracy zakończył się około 40 lat temu. Z tego względu można przypuszczać, że pracodawca nie ma pewności czy świadectwo pracy zostało wydane i np. uległo zniszczeniu lub zagubieniu (mogło także zostać omyłkowo umieszczone w innych aktach osobowych), czy też w ogóle nie zostało wydane. Gdyby świadectwo pracy znajdowało się w aktach, wystarczające byłoby wydanie jego kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem (na wniosek byłego pracownika). W przypadku jego braku, należy sporządzić nowe świadectwo pracy na aktualnie obowiązującym formularzu i z bieżącą datą.

Gdyby okazało się, że zgromadzona dokumentacja nie pozwala na wypełnienie wszystkich rubryk, w obecnie stosowanym druku świadectwa pracy (np. jest niekompletna, uległa zniszczeniu), pracodawca powinien umieścić w danej rubryce informację, że nie dysponuje danymi, które umożliwiają jej prawidłowe wypełnienie.

Stawka VAT dla usług fryzjerskich, manicure, pedicure i zabiegów piękności

Od 1.4.2024 r. weszły w życie przepisy zmieniające rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług. Na ich podstawie została wprowadzona obniżona stawka VAT (8%) dla:

1) „Usług kosmetycznych, manicure i pedicure” (PKWiU 96.02.13.0),

2) „Usług kosmetycznych, manicure i pedicure, świadczonych w domu” (PKWiU ex 96.02.14.0),

3) „Pozostałych usług kosmetycznych” (PKWiU 96.02.19.0).

To oznacza, że od drugiego kwartału 2024 r. stawka obniżona VAT (8%) ma zastosowanie przy świadczeniu usług fryzjerskich, manicure i pedicure. Przedłużanie rzęs i stylizacja brwi zdają się również być objęte stawką obniżoną.

Wprowadzając stawkę obniżoną dla usług beauty prawodawca posłużył się symbolami PKWiU. To oznacza, że badając zakres zastosowania przepisu należy dokonywać klasyfikacji na tym gruncie. Jest to zadanie dla specjalisty z zakresu takich świadczeń, a nie podatków. Jak się zdaje, usługi przedłużania rzęs i stylizacji brwi zawierają się w przywołanych grupowaniach, a co za tym idzie ich świadczenie jest objęte obniżoną stawką VAT. W razie poważniejszych wątpliwości co do klasyfikacji według PKWiU, podatnik może skorzystać z prawa do wystąpienia o wiążącą informację stawkową (WIS), co Autor rekomenduje.

Kwalifikowanie wypadkowe w trakcie mycia rąk w toalecie w zakładzie pracy

Opisane w zapytaniu zdarzenie nosi znamiona wypadku przy pracy. Oczywiście, wątpliwości może budzić związek zdarzenia z pracą, jednak korzystanie podczas pracy z toalety wchodzi, naszym zdaniem, w zakres wykonywania zwykłych czynności podczas pracy. Przypominamy, że zgodnie z definicją wypadku przy pracy określoną w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wypadkiem takim będzie zdarzenie podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych.

Czas poświęcony na korzystanie z toalety w czasie zmiany roboczej nie jest przecież odliczany od czasu pracy, a mycie rąk po skorzystaniu z ustępu wchodzi w zakres obowiązków pracownika (przestrzegania zasad higieny pracy w myśl art. 211 Kodeksu pracy.

Czas pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze pomiędzy siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy dotyczy raczej przypadków, gdy pracownik przemieszcza się poza siedzibą pracodawcy, w celu dotarcia do miejsca wykonania pracy w terenie (czyli poza siedzibą pracodawcy).

Gdyby taki pracownik korzystał z toalety, np. na stacji benzynowej i tam wystąpiło, opisane w zapytaniu zdarzenie, to wówczas nastąpiłby związek zdarzenia z pracą „w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy”.

Dziedziczenie przedsiębiorstwa a obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn

Zgodnie z art. 4b PodSpDarU zwalnia się od podatku nabycie w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim, pod warunkiem:

1) zgłoszenia przez nabywcę nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego,

2) prowadzenia tego przedsiębiorstwa przez nabywcę przez okres co najmniej 2 lat od dnia jego nabycia.

Powyższe zwolnienie – w przeciwieństwie do zwolnienia określonego w art. 4a PodSpDarU – nie jest zastrzeżone dla konkretnej grupy odbiorców, co oznacza że również osoba należąca do trzeciej grupy podatkowej może z niego skorzystać, jednak pod warunkiem zgłoszenia nabycia w ciągu 6 miesięcy oraz prowadzenia przedsiębiorstwa przez okres co najmniej 2 lat od jego nabycia.

Jednak jeśli podatnik nie zgłosił w terminie 6 miesięcy nabycia przedsiębiorstwa, nie ma prawa do skorzystania z tego zwolnienia (jak i zwolnienia z art. 4a PodSpDarU), co oznacza, że nabycie to będzie podlegać u niego opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Deklaracja SD-3 powinna zostać złożona w terminie miesiąca od dnia od dnia powstania obowiązku podatkowego. W sytuacji podatnika powinien zrobić on to jak najszybciej, w zeznaniu wykazując wartość poszczególnych składników majątku wchodzących w skład przedsiębiorstwa oraz swój udział w nich. Warto wraz z deklaracją złożyć czynny żal, co pozwoli uniknąć odpowiedzialności na gruncie kodeksu karnego skarbowego za nieterminowe złożenie zeznania.

Wspomniany w pytaniu dział spadku nie ma w tej sytuacji znaczenia, bowiem dział spadku nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wdrażanie dyrektywy dotyczącej równości wynagrodzeń

Do celów obliczania luki płacowej wliczać należy wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje od pracodawcy z racji swojego zatrudnienia, czyli podstawową lub minimalną płacę, składniki uzupełniające i zmienne. Dotyczy to zarówno wynagrodzenia pieniężnego, jak i rzeczowego, zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. a dyrektywy, który określa definicję „wynagrodzenia” jako zwykłą podstawową lub minimalną płacę godzinową lub płacę miesięczną oraz wszelkie inne świadczenia pieniężne lub rzeczowe, otrzymywane przez pracownika bezpośrednio lub pośrednio (składniki uzupełniające lub zmienne) od swojego pracodawcy z racji swojego zatrudnienia.

Tak przedstawiona w dyrektywie definicja wynagrodzenia oznacza szeroki zakres składników i wypłacanych pracownikom świadczeń i w zasadzie można ją odnieść również do polskich przepisów i orzecznictwa, gdzie poprzez wynagrodzenie rozumie się wszelkie elementy płacowe związane z wykonywaną pracą (por. m.in. postanowienie SN – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 6.11.2024 r. (II PSK 68/24). Wskazuje się w nich, że jedynym obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia za pracę jest wynagrodzenie zasadnicze. Obligatoryjność wynagrodzenia zasadniczego oznacza, że powinno zostać przekazane pracownikowi w każdym kolejnym terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę. Natomiast pozostałe składniki mają charakter fakultatywny w tym sensie, że mogą one zostać wprowadzone w drodze odpowiedniego aktu płacowego (układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania, rozporządzenie) albo aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Są jednak również elementami wynagrodzenia.

Wynagrodzenie za nadgodziny oraz dodatki nocne powinny być wliczane do podstawy obliczeniowej, ponieważ są częścią wynagrodzenia za pracę. Podobnie w przypadku premii uznaniowych czy nagród oraz innych składników zmiennych – nawet jeśli nie mają charakteru roszczeniowego, to nie ulega wątpliwości, że mieszczą się w definicji wynagrodzenia, gdyż są związane z wykonywaną pracą i zatrudnieniem więc również powinny być uwzględnione, gdyż dyrektywa wskazuje na konieczność brania pod uwagę wszystkich składników, które pracownik otrzymuje z racji zatrudnienia.

W przypadku nieodpłatnych świadczeń, takich jak abonament medyczny opłacany przez pracodawcę, decyzja o ich uwzględnieniu zależy od tego, czy są one traktowane jako część wynagrodzenia w danej jurysdykcji lub układach zbiorowych. Jeśli tak, można je uwzględnić jako składnik wynagrodzenia.

Wynagrodzenie chorobowe, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, stanowi element wynagrodzenia więc powinien być wliczony do średniej wynagrodzenia, ale już zasiłki ZUS – raczej nie.

Aktualnie trwają rozmowy i prace m.in. pomiędzy Ministerstwem Pracy a GUS dotyczące stworzenia narzędzia służącego pracodawcom do przekazywania organowi monitorującemu informacji, o których mowa w art. 9 ust. 1 Dyrektywy, za pośrednictwem systemu GUS. Pracodawcy wprowadzaliby do narzędzia wskaźniki, o których mowa w art. 9 ust. 1., które trafiałyby do organu monitorującego odpowiedzialnego za zbieranie i publikowanie tych danych zgodnie z art. 29 ust. 3 lit. c) Dyrektywy.

Sprzedaż lokali użytkowych niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych a PIT

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c PDOFizU odrębnym źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości (ich części oraz udziału w nieruchomości), a także wymienionych w tym przepisie praw majątkowych związanych z nieruchomościami, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia tych nieruchomości i praw majątkowych – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z pytania wynika jednak, że zastosowanie znajdzie tu art. 10 ust. 2 pkt 3 PDOFizU, zgodnie z którym art. 10 ust. 1 pkt 8 PDOFizU nie ma zastosowania do składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 PDOFizU, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Z art. 14 ust. 2 pkt 1 PDOFizU wynika zaś, że przychodem z działalności gospodarczej jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

1) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

2) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 PDOFizU, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1500 zł,

3) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

4) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 PDOFizU nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej.

A zatem chodzi tu o przychód z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, które podlegały wpisaniu do ewidencji środków trwałych – co istotne: podlegających wpisaniu, a niewpisanych do tej ewidencji.

W związku z tym, jak wynika z pytania, w tym przypadku nie ma zastosowania określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c PDOFizU pięcioletni okres przedawnienia.

Opisane wyżej zasady opodatkowania odpłatnego zbycia lokali użytkowych nie dotyczą nieruchomości mieszkalnych, do których zgodnie z art. 10 ust. 3 oraz art. 14 ust. 2c PDOFizU stosuje się pięcioletni okres przedawnienia na zasadach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c PDOFizU.

Ujęcie w księgach rachunkowych wystawienia upomnienia do zapłaty

Jeśli kontrahent opłaci samą fakturę, to nadal należności dotyczące odsetek i kosztów upomnienia są należnościami wymagalnymi i podatnikowi przysługuje roszczenie o ich zapłatę.

Opodatkowanie dywidend wypłacanych na rzecz podmiotów niemieckich

W przypadku osób fizycznych dywidendy (inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych) są opodatkowane w Polsce według stawki 19%.

W przypadku osób prawnych podatek dochodowy od przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu (dochodu). Jednocześnie jednak można skorzystać ze zwolnienia – przychody te zwalnia się od podatku, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1) wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (np. niemiecka spółka GMBH),

3) spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1,

4) spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Zwolnienie to ma zastosowanie w przypadku, kiedy spółka uzyskująca dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiada udziały (akcje) w spółce wypłacającej te należności w wysokości nieprzerwanie przez okres dwóch lat, także wtedy, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji), w wysokości 10% upływa po dniu uzyskania tych dochodów (przychodów). W przypadku niedotrzymania warunku posiadania udziałów (akcji) w wymaganej wysokości, nieprzerwanie przez okres dwóch lat spółka jest obowiązana do zapłaty podatku, wraz z odsetkami za zwłokę, w wysokości 19% dochodów (przychodów) do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym utraciła prawo do zwolnienia. Odsetki nalicza się od następnego dnia po dniu, w którym po raz pierwszy skorzystano ze zwolnienia.

Powyższe stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. W myśl art. 10 polsko-niemieckiej umowy dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Polsce, na rzecz osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, mogą być opodatkowane w Niemczech.

Jednakże dywidendy takie mogą być opodatkowane także w Polsce i zgodnie z polskim prawem, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć:

1) 5% kwoty dywidend brutto, jeżeli osobą uprawnioną jest spółka (inna niż spółka osobowa), której bezpośredni udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendy wynosi co najmniej 10%,

2) 15% kwoty dywidend brutto we wszystkich pozostałych przypadkach.

Aby skorzystać ze stawki podatku określonej w polsko-niemieckiej umowie w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, należy przedłożyć niemiecki certyfikat rezydencji. Certyfikat nie jest wymagany w przypadku spółki GmbH, o ile posiada ona wymagane udziały.

Możliwość skorzystania z ulgi na start i ​Małego ZUS

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Powyższe ograniczenie dotyczy wyłącznie działalności gospodarczej, a tym samym wcześniejsze prowadzenie jednoosobowej spółki z o.o. nie pozbawia prawa do tej preferencji.

Jeżeli jednak podatnik będzie cały czas prowadzić jednoosobową spółkę z o.o., będzie zobowiązany do opłacania składek społecznych z tego tytułu. Prowadząc jednoosobową spółkę z o.o. i JDG podatnik – co do zasady – może wybrać, z której działalności będzie opłacał składki społeczne. Jeżeli w odniesieniu do JDG korzystamy z ulgi na start, to nie ma zbiegu, a tym samym składki społeczne należy odprowadzić w odniesieniu do spółki z o.o.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, którzy prowadzą JDG lub spółki cywilne, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Powyższe nie ma zastosowania do osób, które:

1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę, że jednoosobowa spółka z o.o. jest formą pozarolniczej działalności, prowadzenie takiej spółki w ciągu poprzednich 60 miesięcy pozbawia podatnika prawa do skorzystania z Małego ZUS.