Szkolenia pracowników tymczasowych w dziedzinie bhp 

W przypadku zatrudniania pracowników tymczasowych pojawiają się trzy strony w tej relacji:

• pracownik tymczasowy,
• agencja pracy tymczasowej (która jest faktycznym pracodawcą pracownika tymczasowego), i
• pracodawca użytkownik (który korzysta z pracy pracownika tymczasowego).

Zakres tego szkolenia, jak i czas trwania są takie same, jak dla pozostałych pracowników wykonujących podobne czynności u pracodawcy użytkownika.

Umowa zawarta między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem nie może stanowić inaczej w tym względzie, czyli scedować obowiązku szkolenia w dziedzinie bhp na agencję pracy tymczasowej. Tylko kwestie nieuregulowane w ustawie, mogą być doszczegółowione w umowie łączącej te dwie strony.

Nabycie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków a prawo do odliczenia VAT

Zgodnie z art. 86 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jednocześnie sam fakt nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków jest bez wpływu na to prawo. Potwierdza to przykładowo wyrok NSA z 21.4.2004 r. (FSK 69/04, Legalis), w którym wskazano, że zakup dokonany przez małżonków i udokumentowany fakturą nie powoduje utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy tylko jeden z małżonków jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Nie ma więc wątpliwości, że pomimo zakupu do majątku wspólnego małżonków, ten małżonek, na potrzeby działalności którego została zakupiona nieruchomość, powinien mieć prawo do 100% odliczenia podatku.

Ujęcie cesji wierzytelności w księgach rachunkowych sprzedającego i kupującego

Cesja należności powoduje wyłączenie z ksiąg rachunkowych należności. Zbycie własnej należności (wierzytelności) w księgach rachunkowych wierzyciela, czyli podatnika „B”, ujmuje się na kontach kosztów finansowych i przychodów finansowych. Przychód ze sprzedaży własnej wierzytelności w wysokości równej cenie uzyskanej ze sprzedaży ujmuje się jako przychód finansowy na koncie „Przychody finansowe”, z kolei wartość ewidencyjną (nominalną) sprzedanej własnej należności, tj. w kwocie brutto widniejącej na rozrachunkach, odnosi się w ciężar konta „Koszty finansowe”. W rachunku zysków i strat podlegają one skompensowaniu. W tym wypadku sprzedaż jest za wartość nominalną, zatem nie powstanie wynik dot. sprzedaży.

Jeżeli sprzedawana wierzytelność była objęta odpisem aktualizującym na zasadach określonych w art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości, to w momencie jej sprzedaży odpis ten należy wyksięgować. Gdyby odpis ten był uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (w kwocie netto należności), to w związku ze sprzedażą wierzytelności objętą tym odpisem, równowartość odpisu, w części ujętej uprzednio w kosztach podatkowych, byłaby przychodem podatkowym zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej, zarachowanej uprzednio do przychodów należnych, zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych kosztem uzyskania przychodów jest strata ze sprzedaży tej wierzytelności, stanowiąca różnicę pomiędzy nominalną wartością wierzytelności (a więc wartością brutto, zawierającą także VAT należny) a sumą uzyskaną z jej sprzedaży (np. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 30.9.2015 r., DD6/033/78a/SOH/09/PK-845). Czyli w tym wypadku nie będzie wyniku dot. sprzedaży.

Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Sprzedaż własnej wierzytelności nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług. W konsekwencji sprzedaż ta nie podlega opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że podatnik dokonujący sprzedaży wierzytelności własnej nie wykazuje z tego tytułu VAT należnego.

Podatnik „C” powinien ująć transakcję w księgach rachunkowych na koncie „Pozostałe rozrachunki” (z wyodrębnieniem w ewidencji analitycznej rozrachunku z jej sprzedawcą oraz z dłużnikiem).

Po stronie „Wn” konta analitycznego rozrachunków z dłużnikiem ewidencjonuje się wartość nominalną zakupionej wierzytelności. Natomiast po stronie „Ma” konta analitycznego rozrachunków ze sprzedawcą wierzytelności ujmuje się zobowiązanie wobec sprzedawcy wierzytelności, w cenie nabycia.

Jeżeli wierzytelność nabyto po cenie niższej od wartości nominalnej, to różnicę między większą wartością nominalną a mniejszą od niej ceną nabycia wierzytelności odnosi się na stronę „Ma” konta „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Kwota ta będzie figurowała jako saldo na koncie RMP do czasu sprzedaży wierzytelności lub uregulowania jej przez dłużnika. Różnica taka w ogóle nie powstanie, gdy cena nabycia wierzytelności równa jest jej wartości nominalnej. W tym wypadku nie będzie jej, bo podatnik „C” rozliczy należność kompensatą z podatnikiem „A”.

W przypadku zakupu wierzytelności przychód podatkowy powstaje dopiero w momencie sprzedaży tej wierzytelności, jej windykacji bądź dobrowolnej spłaty przez dłużnika. Z kolei kosztem podatkowym są wydatki na nabycie tej wierzytelności i mogą one zostać uznane za koszty podatkowe w dacie uzyskania przychodu ze sprzedaży wierzytelności lub uzyskania zapłaty przez dłużnika. W przypadku kosztów należy również pamiętać o ograniczeniu w zaliczaniu do kosztów strat powstałych na sprzedaży wierzytelności. Wydatki na nabycie wierzytelności stanowić mogą koszty podatkowe w całości, wtedy gdy cena sprzedaży wierzytelności jest równa bądź wyższa poniesionym wydatkom na jej nabycie. Z kolei, gdy wydatki poniesione przez jednostkę na nabycie wierzytelności przekraczają cenę jej sprzedaży, to straty na tej sprzedaży nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zakupu wierzytelności w ramach działalności gospodarczej (na własne ryzyko), za określoną w umowie cenę, nie uznaje się za dostawę towarów ani świadczenie usług. Czynność ta nie podlega więc opodatkowaniu VAT.

Jeśli transakcja zakupu wierzytelności nie podlega opodatkowaniu VAT, to jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile spełnia warunki wymienione w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek zapłaty podatku ciąży na kupującym, a stawka podatku w tym przypadku wynosi 1%. Podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa wierzytelności, zasadniczo będzie to więc cena nabycia wierzytelności.

Brak złożenia informacji IN-1 a instytucja czynnego żalu

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazują, że osoby fizyczne są obowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub od dnia zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku (w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części).

Niezłożenie w terminie informacji podatkowej jako przestępstwo skarbowe zostało uregulowane w art. 80 KKS, zgodnie z którym osoba niedopełniająca tej czynności podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych. Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują również instytucję czynnego żalu (art. 16 KKS). Polega ona na tym, że nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Przepis ten stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że nie podlega karze (m.in. grzywny) podatnik, który złoży do odpowiedniego organu czynny żal, oraz w terminie wskazanym przez organ uiści należność publicznoprawną. Oznacza to, że w przypadku braku złożenia informacji IN-1 jest możliwe złożenie czynnego żalu, i w terminie wskazanym w decyzji konieczne jest uiszczenie należności wraz z odsetkami za opóźnienie. Wówczas podatnik uniknie dodatkowo kary grzywny. Co istotne, czynny żal powinien być złożony przed tym, jak organ ścigania będzie miał wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub przed rozpoczęciem czynności służbowych w ramach czynności sprawdzających lub kontroli skarbowej. Po rozpoczęciu przez organ takich czynności złożenie czynnego żalu będzie bezskuteczne.

Czynny żal składa się organowi powołanemu do ścigania. Do takich organów należą m.in. naczelnicy urzędów skarbowych lub celno–skarbowych, Szef KAS czy Policja. Wśród nich nie został wymieniony burmistrz, wójt lub prezydent miasta. Oznacza to, że czynny żal powinien zostać złożony do naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku podatku od nieruchomości mowa o naczelniku urzędu właściwego według miejsca położenia nieruchomości, dlatego jeśli nieruchomości są położone na terenie właściwości różnych urzędów skarbowych, wówczas konieczne jest złożenie pism do każdego z nich. Podatnik może wraz z informacją IN-1 złożyć w urzędzie miasta kopię czynnego żalu z potwierdzeniem jego złożenia.

Przepisy art. 16 § 5 oraz § 6 KKS wskazują sytuacje, w których złożenie czynnego żalu organ uznaje za bezskuteczne. Jest tak w sytuacjach, gdy zostało ono złożone:

1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dotyczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Ponadto instytucja czynnego żalu nie będzie miała zastosowania wobec podatnika, który:

1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,

2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,

3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował – chyba, że czynny żal złoży ze wszystkimi członkami grupy lub związku,

4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Powyższe sytuacje powodują, że organ nie uzna czynnego żalu. Jednocześnie w praktyce zdarzają się jednostkowe sytuacje, kiedy pomimo braku spełnienia powyższych przesłanek organ nie przyjmował od podatnika czynnego żalu. Odmowa spowodowana była brakiem odpowiedniego uzasadnienia. Jest to oczywiście błędne postępowanie organu, bowiem odpowiednie uzasadnienie nie jest warunkiem skutecznego skorzystania z tej instytucji. W postępowaniach sądowych sprawy były zawsze rozstrzygane na korzyść podatników.

Dezaktualizacja przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę w trakcie biegu okresu wypowiedzenia

W opisanym przez Państwa przypadku zmaterializowała się przytoczona powyżej teza uchwały SN, albowiem nieaktualny stał się cel wypowiedzenia, tzn. brak zapotrzebowania na pracowników w związku z brakiem zawarcia spodziewanego kontraktu. Bez znaczenia w omawianym przypadku pozostaje fakt, że cel wypowiedzenia był aktualny w momencie wręczania pracownikom oświadczeń o wypowiedzeniu umów o pracę, skoro jeszcze przed zakończeniem biegu okresów wypowiedzeń stało się jasne, że wskazana przyczyna nigdy nie zaistnieje. Dlatego też wręczone już oświadczenia o wypowiedzeniu umów o pracę należy cofnąć.

Osoba uprawniona do podpisania załącznika do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę

Zgodnie z art. 106 ust. 1b ustawy o cudzoziemcach (dalej: CudzU) w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, oświadczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, w przedmiocie niekaralności za przestępstwa i wykroczenia, o których mowa w art. 117 pkt 1 CudzU, składa osoba działająca w imieniu i na rzecz tego podmiotu.

Oświadczenie w przedmiocie niekaralności za przestępstwa i wykroczenia, o których mowa w art. 117 pkt 1 CudzU, stanowi integralną część załącznika nr 1 do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Pozostałe elementy/informacje owego załącznika nr 1 do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę nie są już objęte obowiązkiem poświadczenia ich przez osobę działająca w imieniu i na rzecz podmiotu powierzającego wykonywanie pracy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, co wynika z art. 106 ust. 1a pkt 1-2 CudzU. Niemniej, ponieważ załącznik nr 1 do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę stanowi jeden dokument, powinien zostać podpisany zgodnie z wymogiem art. 106 ust. 1b CudzU, to jest przez osobę działającą w imieniu i na rzecz podmiotu powierzającego wykonywanie pracy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

Transakcja łańcuchowa – przypisanie transportu do odpowiedniej dostawy

Pierwsza dostawa (PL – DE 1) jest „nieruchoma” (nie można jej przypisać transportu). Druga dostawa (DE 1 – DE 2) jest dostawą z transportem. W konsekwencji dostawa PL – DE 1 jest dostawą krajową. Nie może być uznana jako WDT, bowiem jest dostawą bez transportu. Powinna być opodatkowana stawką VAT właściwą w Polsce dla danego towaru. Dostawa DE 1 – DE 2 może mieć charakter dostawy wewnątrzwspólnotowej. Jeśli podmiot DE 1 będzie miał rejestrację w Polsce na potrzeby VAT UE, to będzie mógł zastosować (po spełnieniu warunków dokumentacyjnych potwierdzających wywóz towaru do DE) stawkę 0% VAT.

W tym przypadku mamy do czynienia z dostawą łańcuchową, ponieważ pojawiają się dwie następujące po sobie dostawy, natomiast towar jest transportowany tylko raz – od pierwszego dostawcy do ostatniego nabywcy.

Zasadą wynikającą z art. 22 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) jest to, że w przypadku gdy te same towary są przedmiotem kolejnych dostaw oraz są wysyłane lub transportowane bezpośrednio od pierwszego dostawcy do ostatniego w kolejności nabywcy, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się wyłącznie jednej dostawie. Transport można zatem przypisać tylko jednej z dwóch dostaw.

Mamy tutaj do czynienia z transportem towarów z Polski (jednego państwa członkowskiego) do innego państwa członkowskiego. Jak stanowi art. 22 ust. 2b VATU w przypadku towarów będących przedmiotem dostawy łańcuchowej, które są wysyłane lub transportowane z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego, wysyłka lub transport tych towarów są przyporządkowane wyłącznie dostawie dokonanej do podmiotu pośredniczącego.

Jak precyzuje art. 22 ust. 2d VATU przez podmiot pośredniczący rozumie się innego niż pierwszy w kolejności dostawcę towarów, który wysyła lub transportuje towar samodzielnie albo za pośrednictwem osoby trzeciej działającej na jego rzecz.

W sytuacji opisanej w pytaniu podmiot pośredniczący nie występuje. Drugi dostawca nie zajmuje się bowiem transportem ani nie jest on wykonywany na jego rzecz. Transportem zajmuje się ostatni nabywca. Nie możemy zatem zastosować reguły, zgodnie z którą transport powinien być przypisany do podmiotu pośredniczącego.

Należy się natomiast odwołać do art. 22 ust. 2e pkt 2 VATU, zgodnie z którym w przypadku towarów będących przedmiotem dostawy łańcuchowej, które są wysyłane lub transportowane m.in. z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez ostatniego nabywcę, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się dostawie dokonanej do tego nabywcy.

Powyższe oznacza, że:

1) pierwsza dostawa (PL – DE 1) jest „nieruchoma”,

2) druga dostawa (DE 1 – DE 2) jest dostawą z transportem.

W konsekwencji dostawa PL – DE 1 jest dostawą krajową. Nie może być ona uznana za WDT, bowiem w jej następstwie towary nie są wywożone z Polski. Dostawa ta powinna być opodatkowana stawką VAT właściwą w Polsce dla danego towaru.

Dostawa DE 1 – DE 2 może mieć charakter dostawy wewnątrzwspólnotowej. Jest to bowiem dostawa, w następstwie której nastąpi przemieszczenie towarów z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego. Jeśli podmiot DE 1 będzie miał rejestrację na potrzeby VAT UE w Polsce, to będzie mógł zastosować (po spełnieniu warunków dokumentacyjnych potwierdzających wywóz towaru do DE) stawkę 0% VAT.

Założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Do założenia spółki konieczne jest zawarcie umowy spółki u notariusza lub przez system S24. Nawet jeżeli w umowie spółki nie będzie odmiennych postanowień, to i tak część czynności będzie mogła być dokonana jeżeli za nią opowie się wspólnik posiadający co najmniej ¾ udziałów w kapitale zakładowym. Wspólnik wykonujący pracę na rzecz spółki nie musi mieć umowy o pracę.

Spółka z o.o. może być założona w dwójnasób albo poprzez system S24 z użyciem strony Start – Portal S24. Wówczas najpierw należy wypełnić wzór umowy (jest on uproszczony, ale w kilku miejscach jest możliwość wyboru, system prowadzi krok po kroku), podpisać umowę elektronicznie. W tej umowie powołuje się już pierwszy zarząd spółki bo to jest konieczne. Następnie należy opłacić wniosek i wysłać go do sądu. Do wniosku poza umową trzeba załączyć określone dokumenty, większość z nich znajduje się w systemie.

Zgodnie z art. 167 § 1 Kodeksu spółek handlowych (dalej: KSH) do zgłoszenia spółki należy dołączyć:

1) umowę spółki;

2) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady zostały wniesione w całości przez wszystkich wspólników;

3) jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustanowienia, z wyszczególnieniem składu osobowego;

§ 2. Jednocześnie ze zgłoszeniem należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich;

§ 3. (uchylony);

§ 4. Przepisów § 1-3 nie stosuje się do zgłoszenia spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy. Do zgłoszenia tej spółki należy dołączyć, sporządzone na formularzach udostępnianych w systemie teleinformatycznym:

1) umowę spółki opatrzoną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym;

2) listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich, opatrzoną przez każdego z członków zarządu kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym;

3) oświadczenie wszystkich członków zarządu opatrzone przez każdego z nich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, że wkłady pieniężne na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, jeżeli wkłady zostały wniesione najpóźniej w chwili zgłoszenia spółki.

Drugą opcją jest wizyta u notariusza i zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, a następnie rejestracja spółki w KRS, ale za pośrednictwem systemu Portal Rejestrów Sądowych.

W momencie zawarcia umowy powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która może już nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, jednym słowem działać ale trzeba pamiętać, że są też terminy rejestracji spółki i tak zgodnie z art. 169 KSH:

§ 1 jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu;

§ 2 z kolei stanowi, że w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, termin, o którym mowa w § 1, wynosi 7 dni.

Do niedawna ważne było aby rozkład procentowy udziałów pomiędzy wspólnikami nie czynił jednego z nich wspólnikiem iluzorycznym. Miało to bowiem przełożenie na obowiązkowe podleganie ubezpieczeniom społecznym. Jeżeli bowiem jeden ze wspólników miał udziały na poziomie 90% i więcej w kapitale zakładowym to był traktowany na gruncie ubezpieczeń jak jedyny wspólnik spółki, a to oznaczało konieczność uiszczania składek ZUS. Obecnie na skutek uchwały SN z 21.2.2024 r. (III UZP 8/23, Legalis) zgodnie z którą wspólnik dwuosobowej spółki z o.o. posiadający 99% udziałów nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – postrzeganie tej kwestii się zmieniło, w związku z czym nie ma ryzyka podlegania obowiązkowi ubezpieczeń. Natomiast z mocy art. 246 § 1 KSH uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością dwóch trzecich głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości trzech czwartych głosów. Umowa spółki może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych uchwał. Tym niemniej należy unikać rozłożenia udziałów 50:50, bo będzie trudno podjąć jakąkolwiek uchwałę. Artykuł 245 KSH stanowi bowiem, że uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, jeżeli przepisy niniejszego działu lub umowa spółki nie stanowią inaczej. Bezwzględna większość oznacza, że za uchwałą musi zagłosować wspólnik/wspólnicy posiadający więcej niż 50% udziałów w kapitału zakładowym.

Wspólnik wykonujący pracę na rzecz spółki nie musi mieć umowy o pracę. Przykładowo, jeżeli jest powołany do zarządu to zarządzanie spółką i jej reprezentacja to jego obowiązek z mocy samego tylko powołania do zarządu spółki. Umowę o pracę ze wspólnikiem można zawrzeć, ale nie zawsze jest to proste i niejednokrotnie kwestionowane przez ZUS. Przede wszystkim bowiem trzeba pamiętać, że wspólnik musi być w stosunku podporządkowania wobec spółki. Jest to bowiem istota umowy o pracę.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 12.12.2018 r. (III UK 56/18, Legalis) konsekwentnie przyjmuje, że: „tam, gdzie status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje zdominowany przez właścicielski status wspólnika spółki z o.o., nie może być mowy o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy takiego wspólnika, który nie pozostaje w pracowniczej relacji podporządkowania wobec samego siebie”.

Można zatrudnić wspólnika na podstawie umowy zlecenie, wspólnik może świadczyć usługi za wynagrodzeniem np. w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a także można wprowadzić do umowy spółki możliwość świadczenia usług powtarzających się przez wspólnika w trybie art. 176 KSH (tylko w umowie notarialnej) jeżeli jest taka potrzeba oczywiście. Wspomniany przepis stanowi w § 1 i 2, że jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.

Rozliczenie podatku minimalnego w podatku dochodowym za 2024 r.

Wprowadzenie podatku minimalnego

Od 1.1.2024 r. obowiązują przepisy art. 24ca ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU) dotyczące krajowego podatku minimalnego. Po raz pierwszy podatnicy muszą zapłacić podatek minimalny za 2024 r. w terminie do 31.3.2025 r.

Wprowadzenie podatku minimalnego do PDOPrU nastąpiło 1.1.2022 r. i miało na celu uszczelnienie systemu podatkowego oraz ograniczenie przerzucania dochodów do zagranicznych spółek o korzystniejszym poziomie opodatkowania. Do końca 2023 r. zawieszono obowiązywanie przepisów dotyczących podatku minimalnego.

Natomiast w przypadku roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy, to zwolnienie obowiązuje, jeśli rok podatkowy rozpoczął się przed 1.1.2024 r., a zakończył się po 31.12.2023 r. W takiej sytuacji zwolnienie obowiązuje do końca tego innego niż rok kalendarzowy roku podatkowego.

Opodatkowanie podatkiem minimalnym

Nie wszystkie podmioty podlegają opodatkowaniu podatkiem minimalnym i trzeba to ustalić. W pierwszej kolejności trzeba sprawdzić czy dany podatnik podlega wyłączeniu na podstawie art. 24ca ust. 14 PDOPrU. Jeśli nie został wyłączony, trzeba sprawdzić wyniki finansowe podatnika w oparciu o przepisy art. 24ca ust. 1 i 2 PDOPrU. Następnie należy ustalić podstawę opodatkowania i pomniejszyć o dozwolone ustawą odliczenia. Ustalony podatek minimalny pomniejszamy o podatek CIT wyliczony na zasadach ogólnych. Ewentualnie możemy odliczać podatek minimalny w kolejnych latach podatkowych.

Podatnicy podatku minimalnego

Podatek minimalny nie obejmuje wszystkich podmiotów. Podatek minimalny może zapłacić spółka będąca podatnikiem CIT (akcyjna, sp. z o.o., prosta spółka akcyjna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, wybrane spółki jawne lub ich zagraniczne odpowiedniki, jeśli prowadzą działalność poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład). Podatek ten obejmuje:

1) podatników, którzy mają siedzibę lub zarząd na terytorium RP, przez co podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,

2) podatkowe grupy kapitałowe,

3) podatników prowadzących działalność poprzez położony na terytorium RP zagraniczny zakład

– którzy z działalności operacyjnej za dany rok podatkowy ponieśli stratę albo u których udział dochodu w przychodach nie przekroczył wysokości 2%.

Wyłączenia z podatku

Ustawodawca w art. 24ca ust. 14 PDOPrU przewidział wyłączenia z podatku minimalnego i nie stosuje się go m.in. do podatników:

1) którzy rozpoczęli działalność oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym; przy czym tego wyłączenia nie stosuje się do podatników utworzonych w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników (z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę), jak również w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną spółki niebędącej osobą prawną czy innych wymienionych w ustawie działań restrukturyzacyjnych (art. 24ca ust. 16);

2) będących przedsiębiorstwami finansowymi;

3) jeżeli w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;

4) których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada:

a) bezpośrednio lub pośrednio, więcej niż 5%: udziałów (akcji) w kapitale innej spółki lub ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,

b) innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

5) wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 75% udziału odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli:

a) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz

b) obliczony za rok podatkowy udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 2

– przy czym przy ustalaniu warunków, o których mowa w lit. a i b, uwzględnia się wszystkie spółki z grupy będące podatnikami o krajowej rezydencji podatkowej lub należące do PGK;

6) będących małymi podatnikami;

7) będących spółkami prowadzącymi gospodarkę komunalną;

8) podatników, którzy osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, w wysokości co najmniej 2%;

9) postawionych w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym stanowi: 1,5% przychodów podatnika (innych niż z zysków kapitałowych) oraz „nadmiernych” kosztów finansowania dłużnego i usług niematerialnych ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych.

W celu obliczenia podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym przewidziano liczne wyłączenia i odliczenia. Kalkulacja straty i wskaźnika rentowności podlega wyliczeniu w inny sposób niż do obliczenia podatku na zasadach ogólnych. W art. 24ca ust. 2 PDOPrU przewidziano sposób wyliczania straty oraz udziału dochodów w przychodach poprzez wyłączenie:

1) z kalkulacji kosztów (w tym odpisów amortyzacyjnych) nabycia/wytworzenia/ulepszenia środków trwałych, jak również opłat leasingowych stanowiących koszty podatkowe (w tym odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonywanych przez korzystającego),

2) wzrostu kosztów zakupu energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego w odstępach rocznych,

3) 20% kosztów pracowniczych oraz składek ZUS,

4) przychodów/kosztów z tytułu podatku akcyzowego zawartego w cenie sprzedanych wyrobów akcyzowych (obrót wyrobami akcyzowymi), wartości niektórych zapłaconych podatków (akcyzowego, od sprzedaży detalicznej, od gier) i opłat (paliwowej, emisyjnej),

5) przychodów i kosztów związanych ze sprzedażą wierzytelności (faktoringiem) na rzecz instytucji finansowych,

6) przychodów i kosztów związanych z transakcjami, których cena lub sposób określenia ceny wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych (jeśli na tych transakcjach wygenerowano stratę lub niską rentowność).

Podatnik będzie mógł też wybrać inny, uproszczony sposób obliczenia podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym (art. 24ca ust. 3a PDOPrU), czyli stanowiącej kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze takiego sposobu ustalania podstawy opodatkowania informuje w zeznaniu składanym za rok podatkowy (CIT-8), za który dokonał takiego wyboru.

Od podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym ustalonej wg wybranej metody, podatnik może dokonać odliczeń, np. darowizn, ulgi B+R, a także innych odliczeń od dochodów przewidzianych w PDOPrU (z wyjątkiem tzw. ulgi na złe długi z art. 18f).

Podstawę opodatkowania zmniejsza się też o przychody służące wyliczeniu dochodu w SSE oraz o przychody nieuwzględniane dla celów wyliczenia wskaźnika rentowności (straty), m.in. osiąganych z tytułu transakcji objętych cenami regulowanymi.

Stawka podatku i rozliczenie

Stawka minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 10% podstawy opodatkowania.

Rozliczenie podatku minimalnego za 2024 r. odbywa się wraz z rozliczeniem podatku CIT i upływa 31.3.2025 r. Podatnik nieobjęty ww. wyłączeniami ma obowiązek obliczenia, zapłaty i wykazania w załączniku CIT/M do deklaracji CIT-8 wysokości podatku minimalnego. Kwotę minimalnego podatku dochodowego pomniejsza się o należny za ten sam rok podatkowy podatek dochodowy obliczony na zasadach ogólnych. W przypadku, gdy podatek CIT wyliczony na zasadach ogólnych za 2024 r. będzie wyższy niż kwota podatku minimalnego to ostatecznie podatnik nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku minimalnego.

Ponadto, podatnik może odliczyć kwotę zapłaconego podatku minimalnego za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy (tzn. jeśli wpłaci podatek minimalny za 2024 r., to może go odliczać od podatku CIT za lata 2025, 2026 i 2027).

Zakup telefonu na użytek prywatny prezesa spółki a VAT

Autor uważa, że podstawowe znaczenie w sprawie ma to, czy przy nabyciu telefonu spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia w zakresie, w jakim nabywane towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jeśli telefon ma być używany wyłącznie na cele prywatne prezesa, to spółka nie powinna odliczać VAT.

Brak prawa do odliczenia jest istotny pod kątem przepisów o nieodpłatnych przekazaniach – w sytuacji, gdyby telefon miał stać się własnością prezesa bez odpłatności na rzecz spółki. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowane jest również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Skoro spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu telefonu, to przy jego przekazaniu spółka nie powinna naliczać VAT, jak też nie powinna wystawiać faktury ani ujmować przekazania w kasie rejestrującej.

Nieco inne będą skutki w sytuacji, gdy spółka ma odsprzedać telefon prezesowi. Wówczas przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego, ponieważ telefon ma być odsprzedany. Sprzedaż powinna być opodatkowana VAT. Konieczne będzie wówczas udokumentowanie sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej (§ 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących).