Zmiana planu kont i systemu FK w trakcie roku a raportowanie JPK
Przepisy nie przewidują wprost możliwości przekazania dwóch oddzielnych plików JPK KR PD za ten sam rok obrotowy, ale też nie zakazują tego w sytuacji uzasadnionej technicznie, jeśli księgi rachunkowe prowadzone są rzetelnie i zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości (dalej: RachunkU). Autor uważa, że najbezpieczniejszym podejściem jest ujednolicenie danych (mapowanie kont, kontrahentów, dzienników) i wygenerowanie jednego spójnego pliku JPK, ale technicznie dopuszczalne – pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania – jest przekazanie dwóch plików (z każdego systemu osobno).
W myśl art. 24 ust. 1 RachunkU, księgi rachunkowe muszą być prowadzone w sposób ciągły i umożliwiać uzyskanie rzetelnych danych finansowych w dowolnym momencie roku obrotowego. Plik JPK KR PD jest odzwierciedleniem stanu ksiąg rachunkowych i musi umożliwiać organom podatkowym weryfikację danych podatkowych oraz sprawozdania finansowego.
Przy zmianie systemu w trakcie roku należy zapewnić ciągłość zapisów księgowych, co wynika z art. 13 ust. 4 i art. 24 ust. 5 RachunkU, nawet jeśli zmienia się plan kont, numeracja kontrahentów czy schematy księgowań. Praktyka i interpretacje Ministerstwa Finansów wskazują, że można generować osobne pliki JPK z różnych systemów, o ile łącznie odzwierciedlają one całość ksiąg rachunkowych i można zapewnić powiązanie zapisów między nimi.
Dwa pliki JPK mogą wzbudzić pytania organów podatkowych w kontekście ciągłości numeracji i spójności planu kont. W takim przypadku konieczne będzie dostarczenie dodatkowych wyjaśnień i dokumentacji. Generowanie jednego spójnego pliku (z mapowaniem kont i numeracji) jest zgodne z zasadą „jednolitości ksiąg” i może być uznane za bezpieczniejsze rozwiązanie.
Autor uważa, że istnieją następujące rozwiązania:
1) najbezpieczniejsze – wstrzymanie migracji do końca roku obrotowego,
2) dopuszczalne – dwa pliki JPK, jednak pod warunkiem jasnego rozdziału okresów, pełnego udokumentowania zmiany systemu (np. protokoły migracji, instrukcja kontynuacji numeracji) oraz załączonych wyjaśnień dla organu podatkowego,
3) najbardziej zgodne z ideą JPK – konwersja i ujednolicenie danych do jednego pliku JPK; wymaga to jednak nakładu pracy i odpowiedniego mapowania planu kont.
Rekomendacja dla kontrahenta może być taka, że zaleca się, aby w miarę możliwości dostarczyć jeden spójny plik JPK KR PD za 2025 r., przygotowany na podstawie danych z obu systemów (poprzez mapowanie kont i kontrahentów). Jeśli jest to technicznie zbyt skomplikowane, dopuszczalne jest przekazanie dwóch plików JPK, jednak pod warunkiem przygotowania dokumentacji wyjaśniającej przyczynę i zapewnienia, że oba pliki łącznie stanowią pełny obraz ksiąg rachunkowych za 2025 r.
Sprzedaż samochodu przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT na rzecz jej udziałowca
Sprzedaż samochodu osobowego, który stanowi własność spółki z o.o., wspólnikowi tej spółki po cenie jego wartości rynkowej nie powoduje, że transakcja ta będzie podlegała po stronie spółki opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek (estońskim CIT). Natomiast jeśli sprzedaż tego samochodu nastąpi po cenie niższej niż rynkowa, to może zostać zakwalifikowana jako dochód spółki, uzyskany z tytułu „ukrytych zysków”, przy czym ukrytym zyskiem będzie wówczas różnica między wartością (ceną) rynkową sprzedawanego samochodu a ceną ustaloną w tej transakcji.
Zgodnie z art. 28m ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU): „Opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający:
1) wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:
a) do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
b) na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
2) wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);
3) wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);
4) nadwyżce wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
5) sumie zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;
6) wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych)”.
Zatem na podstawie ww. artykułu przedmiotem opodatkowania estońskim CIT są m.in. dochody z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą oraz ukrytych zysków.
W odniesieniu do kwestii zadanej w pytaniu należy przyjrzeć się „ukrytym zyskom”, które definiowane są jako świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane przez spółkę podlegającą opodatkowaniu estońskim CIT w związku z prawem innych podmiotów do udziału w jej zysku, inne niż podzielony zysk (inne niż dywidenda lub zaliczka na dywidendę), których beneficjentem jest bezpośrednio lub pośrednio wspólnik (akcjonariusz) takiej spółki lub inny podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio ze spółką lub z jej wspólnikiem (akcjonariuszem). Zatem „ukryte zyski” osiągane są kosztem spółki opodatkowanej estońskim CIT przez podmioty powiązane z taką spółką lub z jej wspólnikami, w sposób określony w art. 11a ust. 1 pkt 4 PDOPrU (wynika to z art. 28c pkt 1 PDOPrU), a w szczególności przez jej wspólników (akcjonariuszy) lub przez podmioty/osoby powiązane z takimi wspólnikami (akcjonariuszami). Chodzi tu o korzyści stanowiące swoistą „partycypację” w zyskach spółki, które nie wynikają z działań uzasadnionych interesem spółki, podejmowanych i realizowanych zgodnie z zasadami rynkowymi, lecz z działań „narzuconych” spółce przez takie powiązane podmioty. W art. 28m ust. 3 PDOPrU wymieniono przykładowo co uznaje się za ukryte zyski.
Do ukrytych zysków zalicza m.in.:
1) pożyczkę udzieloną wyżej wskazanemu beneficjentowi,
2) nadwyżkę wartości rynkowej przedmiotu transakcji kontrolowanej (transakcji z podmiotem powiązanym) ponad ustaloną w tej transakcji cenę,
3) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju,
4) wydatki na reprezentację.
Wspólnik (udziałowiec) spółki z o.o. uznawany jest za podmiot powiązany ze spółką opodatkowaną estońskim CIT.
Na podstawie ww. przepisów trzeba stwierdzić, że w przypadku sprzedaży przez spółkę z o.o. opodatkowaną estońskim CIT samochodu osobowego wspólnikowi tej spółki, o tym, czy spółka uzyska z tej transakcji dochód podlegający opodatkowaniu estońskim CIT, będzie decydować cena sprzedaży samochodu. Jeśli sprzedaż samochodu będzie po cenie rynkowej, to spółka nie uzyska dochodu do opodatkowania. Jeśli natomiast sprzedaż samochodu będzie po cenie niższej niż rynkowa, to dochód może zostać zakwalifikowany jako dochód spółki uzyskany z tytułu „ukrytych zysków”. Ukrytym zyskiem będzie wówczas różnica między wartością (ceną) rynkową sprzedawanego samochodu a ceną ustaloną w tej transakcji.
Konieczność zachowania 14-dniowego wypoczynku
W razie podziału urlopu wypoczynkowego na części zapewnienie pracownikowi przynajmniej jednego 14-dniowego nieprzerwanego wypoczynku jest powinnością pracodawcy. Taki wypoczynek także powinien zostać objęty planem urlopów, jeśli jest on tworzony.
14-dniowy wypoczynek
Urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany zasadniczo w całości, w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Możliwy jest też podział urlopu wypoczynkowego na części, przy czym co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 162 KP). Wspomniany podział urlopu na części jest dopuszczalny na wniosek pracownika i powszechnie przyjmuje się, że taki wniosek może zostać „zastąpiony” planem urlopów. Dość rzadko w praktyce zdarza się, że pracownik wykorzystuje cały urlop wypoczynkowy w jednej części. Z tego względu, w mojej ocenie, jeśli plan urlopów jest u danego pracodawcy tworzony, powinien on uwzględniać zasadę co najmniej 14-dniowego wypoczynku.
Obowiązek zapewnienia 14-dniowego wypoczynku
Wspomniany przepis art. 162 KP dotyczący podziału urlopu na części i konieczności zapewnienia, aby co najmniej jedna część obejmowała 14 kolejnych dni wypoczynku, posługuje się zwrotem „powinna trwać”. Taki zwrot oznacza w mojej ocenie konieczność. Według Słownika Języka Polskiego PWN zwrot „powinien” oznacza, że coś jest pożądane, konieczne, spodziewane, przewidywane, wskazane, dlatego też zasada 14-dniowego wypoczynku nie może być lekceważona ani przez pracownika (który np. nie uwzględnił jej w propozycjach terminów wykorzystania urlopu wypoczynkowego do planu urlopowego i podzielił urlop na mniejsze części), ani przez pracodawcę (który np. zaakceptował proponowany przez pracownika podział urlopu na części, z których żadna nie obejmuje 14 kolejnych dni wypoczynku).
Co równie istotne, zachowanie 14-dniowego wypoczynku uprawnia pracownika do świadczenia urlopowego (jeśli u danego pracodawcy jest ono wypłacane). Może także uprawniać do ubiegania się o dopłaty do wypoczynku przewidziane w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (często w praktyce takie świadczenia, jak np. wczasy pod gruszą, są powiązane z wykorzystaniem 14-dniowego wypoczynku).
Cesja umowy leasingu a stawka ryczałtu ewidencjonowanego
Aby dobrze odpowiedzieć na pytanie, to stan faktyczny musi być precyzyjny. Z obecnie przedstawionego stanu faktycznego można wywnioskować, że podatnik chce dokonać cesji umowy leasingu samochodu służącego do pilotażu. Wynika z niego również, że w samochodzie tym podatnik dokonał zmian dostosowawczych do pilotażu. Autor wnioskuje, że miał on na to zgodę firmy leasingującej. Nie ma informacji, jak rozwiązano kwestię wydatków za to dostosowanie. Autor wnioskuje, że płacił za nie podatnik (leasingobiorca) a nie leasingodawca. W ocenie Autora mamy więc do czynienia z cesją umowy samochodu i refakturowaniem wydatków związanych z dostosowaniem samochodu do pilotażu. Przychody z obu tytułów są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W takiej sytuacji przychody te powinny być opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym w stawce stosowanej do przychodów uzyskiwanych przez podatnika w odniesieniu do usługi głównej. Takie stanowisko konsekwentnie zajmują organy podatkowe, choć budzi ono wątpliwości.
Cesja umowy leasingu obejmuje odpłatne przeniesienie na drugą osobę prawa majątkowego. Trzeba jednak podkreślić, że jeżeli umowa leasingu została zawarta w ramach działalności gospodarczej, a przedmiot umowy był wykorzystywany na potrzeby firmowe, to przychód z tytułu cesji należy zakwalifikować jako element pozarolniczej działalności gospodarczej. Odstępne z tytułu cesji umowy leasingu to kwota, którą wypłaca dotychczasowemu korzystającemu przejmujący przedmiot leasingu. Takie odstępne stanowi wynagrodzenie w zamian za możliwość wstąpienia w miejsce dotychczasowego leasingobiorcy nowego korzystającego. Pozwala to korzystającemu na odzyskanie części środków finansowych włożonych w przedmiot leasingu.
Odstępne z tytułu umowy cesji leasingu jest przychodem, dla którego nie ma wprost uregulowania w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej: RyczałtU). Właściwą stawką będzie wobec tego stawka mająca zastosowanie do opodatkowania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, z którą jest związany przedmiot leasingu.
Podobnie jest u ryczałtowca z przychodem uzyskanym z tytułu zwrotu wydatków, w tej sprawie przeznaczonych na dostosowanie samochodu w leasingu do zadań pilotażowych. Skoro wydatki te były poniesione w związku z działalnością gospodarczą (w ryczałcie nie mogą być kosztem), to ich zwrot stanowi przychód związany z działalnością gospodarczą opodatkowany według stawki przypadającej do świadczenia głównego (usług pilotażowych).
Organy podatkowe uznają konsekwentnie i jednolicie, że w przypadku opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym przychód z cesji leasingu będzie opodatkowany stawką, jaką podatnik opodatkowuje przychód z działalności do której wykorzystuje przedmiot leasingu, a także tak jak w przedmiotowej sprawie – zwrot wydatków poniesionych w związku z prowadzoną działalnością. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 12.10.2022 r. (0112-KDIL2-2.4011.688.2022.1.IM) wskazano, że:
W sytuacji scedowania praw i obowiązków wynikających z umowy leasingu na inny podmiot i otrzymania odstępnego na podstawie wystawionej faktury, należy uzyskany z tego tytułu przychód opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki obowiązującej dla prowadzonej działalności, w której przedmiot leasingu jest wykorzystywany.
Tak samo stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 16.9.2022 r. (0115-KDIT1.4011.442.2022.1.MR), zgodnie z którą:
Odstępne z tytułu umowy cesji leasingu jest przychodem, dla którego nie ma wprost uregulowania w art. 12 RyczałtU. Właściwą stawką będzie wobec tego stawka mająca zastosowanie do opodatkowania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, z którą jest związany przedmiot leasingu. Skoro podatnik wskazał, że prowadzi działalność w zakresie usług remontowo–budowlanych i na potrzeby tej działalności wykorzystywał leasingowany samochód, co do zasady znajdzie zastosowanie stawka 5,5% przewidziana w art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a RyczałtU.
Organy podatkowe konsekwentnie podtrzymują swoje stanowisko, jednak wydaje się ono mocno kontrowersyjne i jednocześnie niepoparte solidnymi argumentami prawnymi. Taka interpretacja przepisów oznacza bowiem, że przedsiębiorca prowadzący działalność gastronomiczną opodatkuje cesję umowy leasingu stawką 3% przychodu, natomiast ta sama cesja umowy leasingu u przedsiębiorcy wykonującego wolny zawód będzie opodatkowana stawką 17%. Ponadto, gdy podatnik wykonuje różne usługi opodatkowane różnymi stawkami podatkowymi, to powstaje problem jaką stawką ma opodatkować cesję leasingu.
Niestety ostatnio stanowisko organów podatkowych zostało poparte w dwóch wyrokach sądów administracyjnych.. W wyroku WSA w Gliwicach z 2.4.2025 r. (I SA/Gl 1000/24, Legalis) stwierdzono, że:
Dla przychodów z cesji leasingu stosuje się stawkę ryczałtu właściwą dla działalności gospodarczej, w której przedmiot leasingu jest wykorzystywany, co w przypadku skarżącego oznacza stawkę 17% ze względu na prowadzenie kancelarii adwokackiej.
Natomiast w wyroku WSA w Gliwicach z 19.2.2025 r. (I SA/Gl 1020/24, Legalis) wskazano, że:
W przypadku cesji umowy leasingu operacyjnego, przychód uzyskany jako odstępne podlega opodatkowaniu stawką ryczałtu właściwą dla głównej działalności gospodarczej podatnika.
Reasumując, ze stanowiska organów podatkowych oraz ww. wyroków wynika, że podatnicy wciąż nie mogą być pewni co do tego, w jaki sposób ustalić stawkę ryczałtu dla przychodów z tytułu cesji umowy leasingu i otrzymania z tego tytułu odstępnego (dotyczy to również ewentualnego zwrotu wydatków związanych z dostosowaniem samochodu do celów pilotażowych, przy czym Autor zakłada, że przyjęte rozwiązanie zostało uzgodnione z leasingodawcą. Przedstawione zagadnienie nie jest jednolicie interpretowane i nie ma jednoznacznych przepisów pozwalających na bezbłędne ustalenie stawki ryczałtu dla cesji umowy leasingu. Podatnicy planujący tego typu transakcje powinni rozważyć uprzednie wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji.
Jeśli podatnik nie chce wystąpić z wnioskiem o interpretację, to bezpieczne będzie przyjęcie stanowiska organów podatkowych, tj. do umowy cesji samochodu i przychodów ze zwrotu wydatków związanych z dostosowaniem tego samochodu do celów pilotażowych, podatnik powinien zastosować taką stawkę, jaką stosuje do wykonywania usług pilotażowych (będą one związane z usługami. do których wykorzystywany jest leasingowany samochód).
Nowy ład zrównoważonego rozwoju w Azji − prawo, strategia, raportowanie
Chiny − strategia „2060 Carbon Neutrality” i standaryzacja ESG
Chiny zobowiązały się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2060 r. po osiągnięciu szczytu emisji CO₂ przed 2030 r. W ramach 14. Planu Pięcioletniego (2021–2025) kraj zakłada (https://warsawinstitute.org/chinese-vision-green-deal/):
- redukcję intensywności emisji CO₂ o 18%,
- zmniejszenie intensywności zużycia energii o 13,5%,
- zwiększenie udziału energii niekopalnej do 20% do 2025 r. (https://www.iea.org/reports/an-energy-sector-roadmap-to-carbon-neutrality-in-china/executive-summary).
W 2024 r. opublikowano „Plan działania na rzecz oszczędzania energii i redukcji emisji”, zakładający m.in. redukcję zużycia energii o 2,5% i intensywności emisji CO₂ o 3,9% do końca 2024 r. (https://climatecooperation.cn/climate/china-issues-action-plan-for-energy-saving-and-carbon-reduction-2024-2025).
W 2024 r. Ministerstwo Finansów Chin wprowadziło Chińskie Standardy Ujawniania Zrównoważonego Rozwoju (CSDS), inspirowane międzynarodowymi ramami ISSB i CSRD. Nowe wytyczne promują podejście podwójnej istotności, uwzględniając zarówno wpływ działalności firmy na środowisko i społeczeństwo, jak i wpływ czynników ESG na wyniki finansowe przedsiębiorstwa (https://ksapa.org/chinese-sustainability-disclosure-standards-vs-csrd-and-issb/). Standardy będą wdrażane etapowo, z pełną implementacją planowaną do 2030 r., od 1.5.2024 r. 457 największych spółek giełdowych jest zobowiązanych do raportowania zgodnego z nowymi wytycznymi, które obejmują 2/3 krajowych emisji. Przewiduje się również dalszy rozwój standardów – wprowadzenie szczegółowych wymogów branżowych (np. spalanie, wydobycie) oraz ewentualne przejście na obowiązkowość raportowania po fazie pilotażu.
Chiny wdrażają standardy due diligence, szczególnie w sektorach takich jak wydobycie kobaltu, zgodnie z inicjatywami CCCMC (https://en.cccmc.org.cn/about/introduction.html) i OECD. Obejmują one m.in. zakaz pracy dzieci oraz mechanizmy składania skarg.
Legislacyjny system zarządzania zrównoważonym rozwojem na poziomie krajowym jest podzielony na konkretne ministerstwa. Ministerstwo Finansów (MoF) odpowiada za opracowanie Chińskich Standardów Ujawniania Zrównoważonego Rozwoju (CSDS), które są zgodne z międzynarodowymi standardami ISSB i CSRD. Ministerstwo Ekologii i Środowiska (MEE) nadzoruje przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym ustawy o ochronie środowiska. Chińska Komisja Regulacyjna ds. Papierów Wartościowych (CSRC) wymaga od spółek giełdowych ujawniania informacji ESG zgodnie z wytycznymi giełd papierów wartościowych.
Japonia − „Green Transformation” i ambitne cele klimatyczne
Japonia dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Kluczową częścią tego planu jest strategia „Plan Zielonej Transformacji” (GX), uwzględniona w zaktualizowanym Krajowym Wkładzie (NDC), obejmująca dwa długoterminowe cele:
- redukcję emisji gazów cieplarnianych o 60% do 2035 r., w porównaniu do poziomu z 2013 r. (https://www.reuters.com/world/japan/japan-aims-cut-greenhouse-gas-emissions-60-by-2035-vs-2013-levels-2024-12-24/);
- redukcję emisji o 73% do 2040 r. w porównaniu z poziomem z 2013 r. (https://esgnews.com/japan-sets-73-emissions-cut-target-by-2040-in-new-climate-and-energy-plan/).
Cele zostały zaproponowane przez Ministerstwo Środowiska oraz Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) i potwierdzone na szczycie klimatycznym w grudniu 2024 r. GX zakłada inwestycje o wartości 150 bilionów jenów (około 1 bilion euro) w ciągu dekady, wspierane przez emisję obligacji GX i wprowadzenie opłat węglowych dla importerów paliw kopalnych (https://grjapan.com/sites/default/files/content/articles/files/gr japan overview of gx plans january 2023.pdf).
W czerwcu 2021 r. Tokyo Stock Exchange (TSE) zreformowała Kodeks Ładu Korporacyjnego. Wprowadzono obowiązek ujawniania informacji klimatycznych zgodnie z rekomendacjami TCFD dla spółek notowanych na rynku Prime (zasada „comply or explain”; https://www.ey.com/en jp/insights/sustainability/whats-next-for-japanese-sustainability-disclosure-standards). W marcu 2023 r. weszły w życie nowe zasady opracowane przez Agencję Usług Finansowych (FSA), które stanowią w Japonii pierwszy etap wprowadzania obowiązkowych zasad ujawniania informacji o zrównoważonym rozwoju.
Sustainability Standards Board of Japan (SSBJ), działający od lipca 2022 r., wydał w marcu 2025 r. pierwsze standardy raportowania – obejmujące ogólne ujawnienia i ryzyko klimatyczne oparte na International Financial Reporting Standards (międzynarodowych standardach sprawozdawczości finansowej, IFRS) S1/S2. Nowe regulacje wymagają od firm ujawniania informacji dotyczących środowiska, społeczeństwa, pracowników, poszanowania praw człowieka, przeciwdziałania korupcji oraz zarządzania (https://commonwealthclimatelaw.org/wp-content/uploads/2025/04/CCLI DirectorsDutiesRegardingClimateChangeinJapan2025.pdf).
W Japonii, instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie regulacji w zakresie zrównoważonego rozwoju są:
- Agencja Usług Finansowych (FSA) − wprowadza wytyczne dotyczące ujawniania informacji ESG w raportach papierów wartościowych, w tym zgodność z TCFD;
- Ministerstwo Środowiska (MoE) − odpowiada za politykę środowiskową i wdrażanie planów ochrony środowiska;
- Giełda Papierów Wartościowych w Tokio (TSE) wymaga od spółek notowanych na rynku Prime ujawniania informacji ESG.
Indie − „Mission 2070” i rozwój rynku węglowego
Indie zobowiązały się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2070 r. Cele na 2030 r. obejmują (https://news.mit.edu/2025/how-can-india-decarbonize-its-coal-dependent-electric-power-system-0506):
- osiągnięcie 500 GW mocy z odnawialnych źródeł energii,
- zaspokojenie 50% zapotrzebowania energetycznego z energii niekopalnej (https://www.energy-transitions.org/publications/roadmap-to-indias-2030-decarbonization-target/).
W 2024 r. Indie przyjęły regulacje dotyczące Krajowego Rynku Węglowego w ramach Schematów Handlu Kredytami Węglowymi (CCTS), umożliwiające handel certyfikatami redukcji emisji (https://icapcarbonaction.com/en/news/india-adopts-regulations-planned-compliance-carbon-market).
Od 2023 r. 1000 największych spółek notowanych na giełdzie w Indiach musi składać raporty zgodne z ramami Business Responsibility and Sustainability Reporting (BRSR), które są zharmonizowane z międzynarodowymi standardami GRI i TCFD. W Indiach raportowanie BRSR jest teraz obowiązkowe dla 1000 największych notowanych na giełdzie spółek. W 2025 r. planowane jest rozszerzenie raportowania na 75% łańcucha dostaw, jednak termin ten został przedłużony z powodu wyzwań związanych z wdrożeniem (https://ecovadis.com/regulations/india-business-responsibility-and-sustainability-reporting-brsr/). Rada Papierów Wartościowych i Giełd Indii (SEBI) w 2023 r. wprowadziła tzw. parametry BRSR Core (https://www.arbor.eco/blog/business-responsibility-and-sustainability-reporting-brsr), od 2025−2026 r. obejmuje 250 największych firm, od 2026‑2027 r. już 500 spółek. Value chain disclosures wchodzą w życie od 2025‑2026 r. i zgodnie z nimi wymaga się od firm raportowania aspektów ESG również ich kluczowych partnerów biznesowych.
Business Responsibility and Sustainability Reporting obejmuje wskaźniki dotyczące praw człowieka, różnorodności, warunków pracy oraz wpływu społecznego, co ma na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności firm. Za tworzenie i wdrażanie regulacji w obszarze zrównoważonego rozwoju odpowiedzialna jest m.in. Rada Papierów Wartościowych i Giełd Indii (SEBI), która wprowadziła ramy raportowania BRSR dla 1000 największych spółek giełdowych. Centralna Rada ds. Kontroli Zanieczyszczeń (CPCB) nadzoruje zgodność z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska, a Krajowy Trybunał ds. Środowiska (NGT) rozpatruje sprawy związane z naruszeniami przepisów środowiskowych.
Korea Południowa − Strategia „Carbon Neutrality 2050” i K-ESG
Korea Południowa zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. W ramach tej strategii planuje:
- redukcję emisji gazów cieplarnianych o 40% do 2030 r. w porównaniu z poziomem z 2018 r.,
- zwiększenie udziału energii odnawialnej do 35% w miksie energetycznym do 2030 r.,
- stopniowe wycofywanie się z energetyki węglowej i jądrowej.
Instytucjami zaangażowanymi w tworzenie legislacyjnych ram ESG jest m.in. Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Energii (MOTIE) oraz Komisja Usług Finansowych (FSC).
W 2015 r. uruchomiono Koreański System Handlu Emisjami (K-ETS), obejmujący około 700 największych emitentów, co stanowi około 74% krajowych emisji (https://en.wikipedia.org/wiki/Climate change in South Korea). System ten opiera się na mechanizmie cap-and-trade, z planowanym zwiększeniem udziału aukcji uprawnień w kolejnych fazach (https://en.wikipedia.org/wiki/Emissions Trading Scheme in South Korea). W 2021 r. wprowadzono wytyczne K-ESG, opracowane przez Ministerstwo Środowiska (MoE) i Komisję Usług Finansowych (FSC). Obecnie trwają prace nad krajowymi standardami raportowania zrównoważonego rozwoju, zgodnymi z International Financial Reporting Standards (międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej, IFRS) S1 i S2. Planowane jest wprowadzenie obowiązkowego raportowania ESG dla wszystkich spółek notowanych na KOSPI do 2026 r., w tym również taksonomii (tzw. K-Taxonomy) https://iclg.com/practice-areas/environmental-social-and-governance-law/korea.
Komisja Usług Finansowych i KSSB opublikowały wersję roboczą standardów ujawniania informacji ESG w kwietniu 2024 r., a ostateczna wersja wraz z roadmapą wdrożeniową była spodziewana w pierwszej połowie 2025 r. Roadmapa nie została jeszcze opublikowania, natomiast planuje się, że wymogi raportowania będą wprowadzane etapami: od 2025 r., z pełnym obowiązkiem ujawniania ESG od 2026 r. dla dużych spółek o aktywach powyżej 2 bilionów KRW. Następnie obowiązkiem ujawniania informacji zostaną objęte spółki średnie (ok. 2028 r.) oraz pełne objęcie wszystkich spółek KOSPI planuje się do 2030 r. (https://greenplaces.com/regulation/kssb-sustainability-disclosure-standards/).
Koreańska Komisja ds. Uczciwego Handlu (KFTC) reguluje działania greenwashingu na podstawie ustawy o uczciwym etykietowaniu i reklamie (ustawa o etykietowaniu i reklamie). Artykuły 16−10 ustawy o przemyśle technologii środowiskowych zabraniają fałszywej lub przesadnej reklamy związanej ze środowiskiem, a MoE ma prawo nadzorować i regulować taką reklamę.
W 2022 r. wprowadzono ustawę o poważnych wypadkach (Serious Accident Punishment Act, SAPA), nakładającą osobistą odpowiedzialność karną na kierownictwo firm za poważne wypadki w miejscu pracy. Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało również wytyczne dotyczące należytej staranności w zakresie praw człowieka dla przedsiębiorstw.
Singapur − „Green Plan 2030” i lider w zielonych finansach
Singapur zobowiązał się do osiągnięcia neutralności klimatycznej w drugiej połowie XXI wieku. Strategia importu niskoemisyjnej energii została podniesiona z 4 GW (do 2035 r.) do 6 GW, co ma stanowić około 30% zapotrzebowania elektrycznego do połowy dekady (https://www.straitstimes.com/singapore/s-pore-accelerates-drive-to-import-low-carbon-electricity-upping-target-from-4gw-to-6gw-by-2035). W ramach „Green Plan 2030” planuje się (https://en.wikipedia.org/wiki/Climate change in Singapore):
- osiągnięcie szczytu emisji przed 2030 r.,
- zwiększenie udziału energii słonecznej do 2 GW do 2030 r.,
- import 4 GW niskoemisyjnej energii elektrycznej do 2035 r.
Od 2019 r. obowiązuje podatek węglowy, który w 2024 r. został podniesiony do 25 SGD za tonę CO₂, z planowanym wzrostem do 50–80 SGD do 2030 r. (https://en.wikipedia.org/wiki/Climate change in Singapore). Monetary Authority of Singapore (MAS) to organ odpowiedzialny za wdrażanie regulacji ESG, wraz z Ministerstwem Pracy (MOM) oraz Giełdą Papierów Wartościowych (SGX). W 2023 r. MAS opublikował strategię na rzecz odporności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju środowiskowego sektora finansowego (https://www.allenandgledhill.com/sg/publication/articles/28516/mas-releases-sustainability-report-20232024-setting-out-strategy-on-climate-resilience-and-environmental-sustainability). Od 2018 r. MAS prowadzi również ćwiczenia analizy scenariuszy klimatycznych i integruje je ze swoją regularną oceną stabilności finansowej.
Od 2025 r. spółki giełdowe i duże spółki nienotowane na giełdzie są zobowiązane do ujawniania informacji zgodnie ze standardami Międzynarodowej Rady ds. Standardów Zrównoważonego Rozwoju (ISSB). Nowe obowiązki w zakresie sprawozdawczości klimatycznej będą wdrażane etapami. Monetary Authority of Singapore wprowadził wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem środowiskowym dla instytucji finansowych oraz obowiązkowe raportowanie ESG dla spółek notowanych na Singapore Exchange (SGX). W grudniu 2023 r. MAS opublikowało taksonomię Singapur−Azja, pierwszą na świecie koncepcję kategorii „przejściowej”. Ma ona ułatwić zarządzanie wycofywaniem energii węglowej w regionie. Również MAS i ACRA (Accounting and Corporate Regulatory Authority), na podstawie rekomendacji SRAC (Sustainability Reporting Advisory Committee), planują rozszerzyć obowiązki klimatyczne na duże prywatne firmy do FY 2027. Aby zrealizować te plany, ACRA utworzyło Sustainability Reporting Office (SRO) w celu opracowania i wdrożenia planu raportowania zrównoważonego rozwoju i wdrożenia efektywnego i zgodnego z normami systemu raportowania zrównoważonego rozwoju i klimatu (assurance) dla spółek zarejestrowanych w Singapurze (https://www.acra.gov.sg/accountancy/sustainability-reporting).
W 2023 r. wprowadzono kodeks postępowania dla dostawców ocen ESG, mający na celu zwiększenie przejrzystości i wiarygodności ocen ESG (https://www.financierworldwide.com/a-new-dawn-for-esg-regulation-in-singapore). Dodatkowo, w Singapurze przepisy dotyczące ochrony konsumentów zabraniają organizacjom prowadzenia akcji reklamowych i marketingowych, które fałszywie przedstawiają ich działania – oraz same organizacje – jako ekologiczne. Głównym aktem prawnym jest ustawa o ochronie konsumentów (uczciwy handel) z 2003 r. (CPFTA) (https://sso.agc.gov.sg/act/cpfta2003).
Indonezja − „Net Zero 2060” i zielone finanse
Indonezja zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2060 r. Energy Sector Roadmap przygotowany przez IEA we współpracy z ministerstwem energetyki (MEMR) określa szczegółowy plan działania, w którym do 2030 r. co najmniej 80 % redukcji emisji w sektorze energetycznym ma pochodzić z efektywności energetycznej, OZE i elektryfikacji transportu. W ramach tej strategii Indonezja planuje:
- zwiększenie udziału energii odnawialnej do 23% w miksie energetycznym do 2025 r.,
- stopniowe wycofywanie się z energetyki węglowej,
- rozwój zielonych finansów i inwestycji.
W Strategicznym Planie RPJPN 2025–2045 opublikowanym w maju 2025 r., podkreślono, że priorytetem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej, stanowiącej integralny element wizji “Golden Indonesia 2045” – przekształcenia kraju w gospodarkę o wysokich technologiach i niskim poziomie emitowania CO₂.
Instytucją odpowiedzialną za kwestie ESG jest Otoritas Jasa Keuangan − Indonezyjski Urząd Usług Finansowych (OJK), a instytucją wspierającą Ministerstwo Środowiska i Leśnictwa. W 2017 r. OJK wprowadził Regulację nr 51/POJK.03/2017, nakładającą obowiązek wdrażania zasad zrównoważonego finansowania na instytucje finansowe i spółki publiczne (https://www.acra.gov.sg/accountancy/sustainability-reporting). W 2023 r. wprowadzono nową taksonomię zielonych inwestycji (TKBI), obejmującą również inwestycje w elektrownie węglowe spełniające określone kryteria (https://practiceguides.chambers.com/practice-guides/esg-2024/indonesia/trends-and-developments). Zgodnie z Regulacją nr 51/POJK.03/2017, instytucje finansowe i spółki publiczne są zobowiązane do corocznego składania raportów zrównoważonego rozwoju, obejmujących aspekty środowiskowe, społeczne i zarządzania. W 2021 r. OJK wydał poradnik nr 16/SEOJK.04/2021, określający formę i treść raportów ESG.
Sri Lanka − „Carbon Net Zero by 2050”
Sri Lanka przyjęła roadmapę „Carbon Net Zero by 2050”, w której założono cel − 70% udziału OZE w produkcji energii do 2030 r. oraz neutralność emisji do 2050 r. Raportowanie ESG oparte na GRI dominowało w największych 100 firmach. Chartered Accountants of Sri Lanka (CA Sri Lanka) wydała lokalne wersje tych standardów, oznaczone jako SLFRS S1 i SLFRS S2, które zaczęły obowiązywać od 1.1.2025 r. (https://www.casrilanka.com/casl/index.php?id=4069&option=com content). W dniu 5.5.2025 r. Centralny Bank Sri Lanki, członek Sieci Zrównoważonej Bankowości i Finansów (SBFN), uruchomił Mapę Drogową Zrównoważonych Finansów 2.0, ważny kamień milowy w drodze kraju do zrównoważonego rozwoju (https://www.sbfnetwork.org/central-bank-of-sri-lanka-launches-the-sustainable-finance-roadmap-2-0/).
Malediwy
Na Malediwach Urząd ds. Rozwoju Rynku Kapitałowego (CMDA), jako członek Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO), zobowiązał się do wdrożenia ram dotyczących raportowania informacji o zrównoważonym rozwoju przez spółki. United Nations Development Programme i CMDA (Capital Market Development Authority)wspólnie tworzą pierwsze ramy ESG dla sektora prywatnego (https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/2024-10/maldives sustainability reporting framework.pdf) – projekt ruszył w październiku 2024 r. Docelowo obowiązek raportowania ma wejść w życie od 2027 r. W lutym 2025 r. UNDP Malediwy nawiązało współpracę z Malediwskim Urzędem Monetarnym, która ma na celu zwiększenie stabilności i zrównoważoności ubezpieczeń w kraju.
Podsumowanie
Opisane kraje podejmują konkretne działania w kierunku zrównoważonego rozwoju, wprowadzając kompleksowe strategie dekarbonizacji, standardy raportowania ESG oraz regulacje dotyczące praw człowieka. Wyznaczają one kierunki zmian, które powinny być drogowskazem dla innych krajów, które jeszcze nie widzą potrzeby podjęcia wysiłku na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i odporności klimatycznej. Działania krajów azjatyckich mają kluczowe znaczenie dla globalnych poczynań na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym, zwłaszcza w czasie niestabilności geopolitycznej i deregulacji.
Faktura wystawiona na rzecz osoby fizycznej a dane identyfikujące nabywcę towarów lub usług
W obrocie gospodarczym przyjęła się praktyka, zgodnie z którą na fakturze wystawianej na rzecz osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej nie wskazuje się identyfikatora podatkowego nabywcy. Niemniej jednak, powyższa praktyka nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU), dlatego podatnik wystawiający fakturę powinien wskazać numer PESEL nabywcy towarów lub usług jako osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 5 VATU: „Faktura powinna zawierać numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b”.
Przepisy VATU nie zawierają definicji legalnej numeru „za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej” (dalej: numeru identyfikacyjnego). Zatem w celu ustalenia numeru identyfikacyjnego należy sięgnąć do przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (dalej: EwidPodU).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 EwidPodU: „Identyfikatorem podatkowym jest:
1) numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi:
a) niebędącymi zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług lub nieprowadzącymi działalności gospodarczej albo
b) wykonującymi działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2024 r. poz. 236, z późn. zm);
2) NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2”.
Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że jeżeli przepisy VATU nakładają obowiązek wskazania na fakturze numeru identyfikacyjnego, a z zgodnie z przepisami EwidPodU, w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL, to wystawca faktury powinien wskazać właśnie ten numer PESEL.
Końcowo należy dodać, że do 1.1.2014 r. obowiązywały przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od VAT, zgodnie z którymi faktura mogła nie zawierać numeru identyfikacji podatkowej nabywcy, jeśli była nim osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.
Zatem w przeszłości obowiązywały przepisy wprost zwalniające z obowiązku wskazywania przez wystawcę numeru identyfikującego nabywcy nieprowadzącego działalności gospodarczej, jednakże aktualnie takich przepisów nie ma, dlatego wystawca faktury w omawianym przypadku powinien wskazać numer PESEL nabywcy.
Świadczenie usług krótkoterminowego czarteru jachtu na terytorium Hiszpanii a VAT
Zasadniczo świadczenie usług krótkoterminowego czarteru jachtu powinno zostać opodatkowane przez polskiego przedsiębiorcę w zakresie VAT na terytorium Hiszpanii. Wynika to z tego, że przedmiotem świadczonych usług jest krótkoterminowy czarter jachtu, który jest faktycznie oddawany do dyspozycji kontrahentów na terytorium Hiszpanii. W konsekwencji tego polski przedsiębiorca powinien zarejestrować się do celów VAT na terytorium Hiszpanii, prowadzić odpowiednią ewidencję VAT, wystawiać faktury lub rachunki, składać deklaracje podatkowe oraz płacić VAT należny do hiszpańskiego urzędu skarbowego zgodnie z hiszpańskim prawem podatkowym. Dodatkowo polski przedsiębiorca – jako polski podatnik VAT – powinien ujawnić świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT na terytorium Hiszpanii w pliku JPK VAT składanym do polskiego urzędu skarbowego. Polski przedsiębiorca mógłby skorzystać z rozliczenia VAT na terytorium Hiszpanii za pośrednictwem polskich organów podatkowych w ramach szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS), bez konieczności rejestracji do celów VAT na terytorium Hiszpanii, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki określone w art. 130a–130d ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU). W działalności interpretacyjnej organów podatkowych oraz orzecznictwie sądów administracyjnych trudno znaleźć interpretacje podatkowe lub orzeczenia dotyczące możliwości zastosowania szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS) w przypadku świadczenia usług krótkoterminowego czarteru jachtu lub innych środków transportu. Dlatego też warto zastanowić się nad wystąpieniem do Dyrektora KIS z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w celu potwierdzenia możliwości zastosowania tej procedury przez polskiego przedsiębiorcę.
Miejsce opodatkowania VAT usług krótkoterminowego czarteru jachtów
Zasadniczo w przypadku świadczenia usług na rzecz przedsiębiorcy, miejscem opodatkowania tych usług w zakresie VAT jest miejsce siedziby usługobiorcy (zob. art. 28b ust. 1 VATU). Przy czym, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (zob. art. 28b ust. 2 VATU). Przez stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej należy rozumieć dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (zob. art. 11 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej; dalej: WykVATDyrR).
Z kolei w przypadku świadczenia usług na rzecz konsumenta, miejscem opodatkowania tych usług w zakresie VAT jest miejsce siedziby usługodawcy (zob. art. 28c ust. 1 VATU). Przy czym, w przypadku gdy usługi są świadczone ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy, znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Wyjątkowo jednak, w przypadku świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu, miejscem opodatkowania tych usług w zakresie VAT jest miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy (zob. art. 28j ust. 1 VATU). Nie ma znaczenia w tym zakresie fakt, czy usługobiorcą jest przedsiębiorca, czy konsument.
Przez krótkoterminowy wynajem środków transportu należy rozumieć ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni, a w przypadku jednostek pływających – przez okres nieprzekraczający 90 dni (zob. art. 28j ust. 2 VATU). Zasadniczo czas wynajmu środka transportu powinien być ustalany na podstawie umowy zawartej przez strony (zob. art. 39 ust. 1 WykVATDyrR), ale jeżeli wynajem tego samego środka transportu jest objęty następującymi po sobie umowami zawartymi między tymi samymi stronami, czas wynajmu odpowiada okresowi ciągłego posiadania lub użytkowania tego środka transportu na podstawie wszystkich umów (zob. art. 39 ust. 2 WykVATDyrR).
Przez środek transportu należy rozumieć pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu, w szczególności statki (zob. art. 38 ust. 1 i art. 38 ust. 2 WykVATDyrR).
Z kolei miejscem, w którym środek transportu jest faktycznie oddany do dyspozycji najemcy, jest miejsce, w którym najemca lub osoba trzecia działająca w jego imieniu przejmuje nad nim fizyczne posiadanie (zob. art. 40 WykVATDyrR).
Mając na uwadze przywołane powyżej przepisy prawa podatkowego należy wskazać, że zasadniczo w przedmiotowym stanie faktycznym świadczenie usług krótkoterminowego czarteru jachtu powinno zostać opodatkowane przez polskiego przedsiębiorcę w zakresie VAT na terytorium Hiszpanii. Wynika to z tego, że przedmiotem świadczonych usług jest krótkoterminowy czarter jachtu, który jest faktycznie oddawany do dyspozycji kontrahentów na terytorium Hiszpanii. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w działalności interpretacyjnej organów podatkowych (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8.2.2022 r., 0111-KDIB3-3.4012.621.2021.4.MS oraz z 1.10.2020 r., 0111-KDIB3-3.4012.315.2020.2.PK).
W konsekwencji tego polski przedsiębiorca powinien zarejestrować się do celów VAT na terytorium Hiszpanii, prowadzić odpowiednią ewidencję VAT, wystawiać faktury lub rachunki, składać deklaracje podatkowe oraz płacić VAT należny do hiszpańskiego urzędu skarbowego zgodnie z hiszpańskim prawem podatkowym. Dodatkowo polski przedsiębiorca – jako polski podatnik VAT – powinien ujawnić świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT na terytorium Hiszpanii w pliku JPK VAT składanym do polskiego urzędu skarbowego (zob. art. 109 ust. 3a VATU).
Możliwość zastosowania szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS) do usług krótkoterminowego czarteru jachtów
Zgodnie z przepisami VATU w przypadku świadczenia przez polskiego podatnika VAT na rzecz konsumenta usług podlegających opodatkowaniu VAT na terytorium innego państwa członkowskiego UE niż Polska, polski podatnik VAT może skorzystać ze szczególnej procedury unijnej, umożliwiającej rozliczenie VAT w tym innym kraju UE za pośrednictwem polskiego urzędu skarbowego, bez konieczności rejestracji do celów VAT w tym innym kraju UE (zob. art. 130a–130d VATU). W celu skorzystania z tej procedury polski podatnik VAT musi jednak spełnić określone warunki.
Po pierwsze, w rozumieniu przywołanych przepisów VATU przez podatnika uprawnionego do skorzystania z tej procedury uważa się m.in. osobę, która spełnia łącznie następujące warunki:
1) posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE,
2) nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego UE, na terytorium którego świadczone usługi podlegają opodatkowaniu VAT oraz rozliczeniu w ramach szczególnej procedury unijnej,
3) świadczy usługi na rzecz konsumentów, tzn. osób nieprowadzących działalności gospodarczej.
Po drugie, przedmiotem usług świadczonych przez podatnika powinny być usługi podlegające opodatkowaniu VAT w innym kraju UE, niż miejsce siedziby działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej tego podatnika.
Po trzecie, w celu skorzystania z tej procedury podatnik musi złożyć zgłoszenie informujące o zamiarze skorzystania z tej procedury do właściwego organu podatkowego w państwie członkowskim identyfikacji, np. w miejscu siedziby działalności gospodarczej.
Jednocześnie przepisy VATU nie wyłączają wprost możliwości stosowania szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS) w stosunku do usług krótkoterminowego czarteru jachtu.
Mając na uwadze przywołane powyżej przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny należy uznać, że polski przedsiębiorca mógłby skorzystać z rozliczenia VAT na terytorium Hiszpanii za pośrednictwem polskich organów podatkowych w ramach szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS), bez konieczności rejestracji do celów VAT na terytorium Hiszpanii, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki określone w art. 130a–130d VATU.
W szczególności należałoby zweryfikować, czy polski przedsiębiorca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług na terytorium Hiszpanii. Jeżeli tak, to polski przedsiębiorca nie mógłby skorzystać z rozliczenia VAT na terytorium Hiszpanii za pośrednictwem polskich organów podatkowych w ramach szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS). W takim przypadku bowiem polski przedsiębiorca powinien zarejestrować się do celów VAT na terytorium Hiszpanii, prowadzić odpowiednią ewidencję VAT, wystawiać faktury lub rachunki, składać deklaracje podatkowe oraz płacić VAT należny do hiszpańskiego urzędu skarbowego zgodnie z hiszpańskim prawem podatkowym.
Działalność interpretacyjna organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych
W działalności interpretacyjnej organów podatkowych oraz orzecznictwie sądów administracyjnych trudno znaleźć interpretacje podatkowe lub orzeczenia dotyczące możliwości zastosowania szczególnej procedury unijnej (tzw. procedury VAT OSS) w przypadku świadczenia usług krótkoterminowego czarteru jachtu lub innych środków transportu.
W związku z powyższym, w celu zmniejszenia ryzyka ewentualnego sporu z organem podatkowym w tym zakresie oraz zwiększenia bezpieczeństwa podatkowego polskiego przedsiębiorcy, warto zastanowić się nad wystąpieniem do Dyrektora KIS z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w celu potwierdzenia możliwości zastosowania tej procedury przez polskiego przedsiębiorcę.
Pilotaż skróconego czasu pracy. Składanie wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku
Pilotaż skróconego czasu pracy
Skrócenie czasu pracy przynosi korzyści, ale wymaga elastycznego podejścia, dostosowanego do specyfiki branż i organizacji. Skrócenie czasu pracy nie może być narzucone odgórnie. Dlatego ogłaszamy pilotaż, który jeszcze w tym roku pozwoli rozpocząć praktyczne testowanie różnych modeli skróconego czasu pracy.
Kto może ubiegać się o dofinansowanie?
Wniosek mogą złożyć pracodawcy, zarówno podmioty prywatne, jak i publiczne.
Na jakie wsparcie mogą liczyć pracodawcy?
Maksymalna wartość wsparcia na jeden projekt pilotażowy to 1 milion złotych. Co ważne, koszt projektu w przeliczeniu na jednego pracownika objętego pilotażem nie może przekroczyć 20 tysięcy złotych.
Elektroniczne składanie wniosków będzie możliwe od 14.8.2025 r. do 15.9.2025 r.
Lista projektów rekomendowanych do realizacji zostanie opublikowana nie później niż 15.10.2025 r.
Jakie warunki trzeba spełnić?
Aby otrzymać dofinansowanie należ spełniać warunki, takie jak:
- prowadzenie działalności przez co najmniej 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku,
- zatrudnianie co najmniej 75 % pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę,
- objęcie projektem minimum 50 % pracowników,
- utrzymanie zatrudnienia na poziomie nie niższym niż 90 % stanu początkowego, określonego we wniosku,
- utrzymanie wynagrodzeń pracowników biorących udział w projekcie pilotażowym na poziomie nie niższym niż obowiązujący w dniu rozpoczęcia realizacji projektu pilotażowego, przez cały okres jego trwania,
- brak pogorszenia warunków pracy i płacy pracowników objętych projektem.
Co powinien zawierać wniosek?
Wniosek należy złożyć elektronicznie, poprzez udostępniony generator wniosków. Wymagane dokumenty to:
- wniosek o przyznanie środków rezerwy Funduszu Pracy na finansowanie projektu pilotażowego,
- projekt pilotażowy, zawierający opis, cel, uzasadnienie, założenia, w tym rezultaty i mierniki,
oświadczenia, w tym m.in. o systematycznym i terminowym wypełnianiu ankiet, niezaleganiu z wypłatami dla pracowników, braku zaległości podatkowych i w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, niezaleganiu z opłacaniem innych danin publicznych, braku nieuregulowanych w terminie zobowiązań cywilnoprawnych oraz deklaracja współpracy z urzędem pracy.
Należy pamiętać, że złożenie dokumentów nie jest równoznaczne z przyznaniem środków.
Ważne terminy
Do 15.10.2025 r. nastąpi rozstrzygnięcie naboru oraz publikacja listy pracodawców, którzy zakwalifikowali się do pilotażu. Po opublikowaniu listy projektów pilotażowych rekomendowanych do realizacji nastąpi etap podpisywania umów.
Realizacja projektu pilotażowego rozpoczyna się od dnia zawarcia umowy i podzielona jest na trzy etapy:
- I etap to przygotowanie do wprowadzenia skróconego czasu pracy – trwa od podpisania umowy i kończy się 31.12.2025 r.;
- II etap to testowanie wprowadzenia skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1.1.2026 r. i trwa do 31.12.2026 r. ;
- III etap to podsumowanie realizacji projektu pilotażowego – kończy się najpóźniej 15.5.2027 r. (do tego terminu Realizator projektu jest zobowiązany przekazać Ministrowi sprawozdanie końcowe oraz ankiety kwartalne pracodawcy i pracowników).
Źródło: gov.pl
Ujęcie odpisów aktualizacyjnych w przypadku postawienia jednostki w stan likwidacji
Jeśli jednostka zostaje postawiona w stan likwidacji, to na dzień poprzedzający to zdarzenie należy dokonać odpisów aktualizujących odnosząc je w ciężar kapitału z aktualizacji wyceny. Potem – w chwili sprzedaży – jednostka nie przenosi tych odpisów na wynik. Kosztem podatkowym jest historyczna (przed odpisem w rachunkowości) wartość środka trwałego.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o rachunkowości (dalej: RachunkU) jeżeli założenie kontynuacji działalności, o którym mowa w art. 5 ust. 2 RachunkU, nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Różnica powstała w wyniku wyceny wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
Zgodnie z art. 36 ust. 3 RachunkU składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan likwidacji lub upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego, połączyć w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go:
1) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych i towarzystwach reasekuracji wzajemnej – o udziały własne,
2) w spółkach akcyjnych oraz prostych spółkach akcyjnych – o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano zainteresowanych do ich wniesienia, oraz o akcje własne.
Powyższe oznacza, iż nie ma potrzeby przenoszenia odpisu na wynik w przypadku sprzedaży środka trwałego w likwidacji. Wynik finansowy pokazuje efekt samych procesów likwidacyjnych, a w bilansie i tak nie ma podziału na poszczególne części kapitału własnego – są one, jak wskazano w art. 36 ust 3 RachunkU, prezentowane jako jeden kapitał.
Z punktu widzenia podatkowego należy wskazać, iż odpisy aktualizacyjne nie są kosztami podatkowymi. Wynika to z art. 16 ust 1 pkt 26a PDOPrU. Kosztem podatkowym jest wartość środka trwałego (taka, jakby tego odpisu nie było). Czyli koszty podatkowe w tym wypadku są wyższe niż w rachunkowości. Historyczna (z uwzględnieniem amortyzacji podatkowej) wartość środka trwałego jest kosztem poniesionym w celu uzyskania przychodu ze sprzedaży, czyli przychodu podatkowego.
Brak świadectwa pracy w aktach osobowych byłego pracownika
Jeśli w aktach osobowych byłego pracownika nie znajduje się świadectwo pracy, z którego pracodawca mógłby – na wniosek zainteresowanego – sporządzić kopię, pracodawca powinien przygotować nowy dokument. Należy go sporządzić na obowiązującym obecnie wzorze świadectwa pracy, opatrzyć aktualną datą i przekazać byłemu pracownikowi. Kopia tego dokumentu (lub drugi egzemplarz o tożsamej treści) powinna zostać włączona do akt osobowych pracownika.
W przypadku ustania stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, dokumentujące przebieg zatrudnienia u danego pracodawcy oraz umożliwiające ustalenie uprawnień pracowniczych. Obowiązek ten istnieje od wejścia w życie Kodeksu pracy, tj. od 1.1.1975 r., choć jego szczegóły ulegały modyfikacjom (np. w zakresie wydawania cząstkowych świadectw pracy w przypadku zatrudnienia terminowego). Niezmienna pozostaje jednak zasada, że świadectwo pracy musi zostać wydane każdemu pracownikowi po zakończeniu zatrudnienia.
W opisanym przypadku, z treści pytania wynika, że w aktach osobowych pracownika nie ma świadectwa pracy, mimo że stosunek pracy zakończył się około 40 lat temu. Z tego względu można przypuszczać, że pracodawca nie ma pewności czy świadectwo pracy zostało wydane i np. uległo zniszczeniu lub zagubieniu (mogło także zostać omyłkowo umieszczone w innych aktach osobowych), czy też w ogóle nie zostało wydane. Gdyby świadectwo pracy znajdowało się w aktach, wystarczające byłoby wydanie jego kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem (na wniosek byłego pracownika). W przypadku jego braku, należy sporządzić nowe świadectwo pracy na aktualnie obowiązującym formularzu i z bieżącą datą.
Gdyby okazało się, że zgromadzona dokumentacja nie pozwala na wypełnienie wszystkich rubryk, w obecnie stosowanym druku świadectwa pracy (np. jest niekompletna, uległa zniszczeniu), pracodawca powinien umieścić w danej rubryce informację, że nie dysponuje danymi, które umożliwiają jej prawidłowe wypełnienie.
