Doradztwo w zakresie wdrażania procedur dla sygnalistów a prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT

Pytanie dziennikarza

W pytaniu skierowanym do Ministerstwa Finansów wskazano, że obowiązująca od 25.9.2024 r. ustawa o ochronie sygnalistów reguluje:

warunki objęcia ochroną sygnalistów zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa;
środki ochrony sygnalistów zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa;
zasady ustalania wewnętrznej procedury zgłaszania informacji o naruszeniach prawa i podejmowania działań następczych;
zasady zgłaszania informacji o naruszeniach prawa organowi publicznemu;
zasady publicznego ujawnienia informacji o naruszeniach prawa;
zadania Rzecznika Praw Obywatelskich związane ze zgłaszaniem informacji o naruszeniach prawa;
zadania organów publicznych związane ze zgłaszaniem informacji o naruszeniach prawa i z podejmowaniem działań następczych.

Według ww. ustawowej definicji sygnalistą jest osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą. W roli sygnalistów mogą występować m.in. osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej) oraz przedsiębiorcy. Przepisy ustawy o ochronie sygnalistów przewidują trzy procedury służące informowaniu o naruszeniu prawa:

zgłaszanie informacji o naruszeniu prawa w ramach procedury zgłoszeń wewnętrznych przyjmowanej przez podmiot prawny, w szczególności pracodawców,
zgłaszanie informacji o naruszeniu prawa w ramach procedury zgłoszeń zewnętrznych, czyli przekazywanie informacji Rzecznikowi Praw Obywatelskich albo organowi publicznemu,
ujawnianie publiczne informacji o naruszeniu prawa, którego zastosowanie powinno mieć wyjątkowy charakter i wymaga przez sygnalistę spełnienia dodatkowych warunków.

Z kolei zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) podatnicy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł, mogą korzystać z tzw. podmiotowego zwolnienia z VAT. Zwolnienie to przysługuje także podatnikom rozpoczynającym w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych VAT, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży – w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym – nie przekroczy tej kwoty. W przypadku przekroczenia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT w trakcie roku, podatnik traci prawo do tego zwolnienia począwszy od czynności, którą przekroczono ten limit. Z ww. zwolnienia podmiotowego z VAT nie mogą jednak korzystać podatnicy dokonujący sprzedaży towarów i usług wymienionych szczegółowo w art. 113 ust. 13 VATU (m.in. podatnicy świadczący usługi prawnicze lub w zakresie doradztwa).

W związku z powyższym, zadający pytanie dziennikarz chciał się dowiedzieć, czy podmioty świadczące w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej lub na zlecenie usługi związane z wdrożeniem ww. procedury zgłaszania nieprawidłowości i ochrony sygnalisty automatycznie tracą prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT? Usługi te będą bowiem w istocie polegać m.in. na doradztwie w zakresie obsługi zgłoszeń nieprawidłowości oraz pomoc w wyznaczeniu osoby/grupy osób do obsługi zgłoszeń.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Odpowiedź Ministerstwa Finansów

W udzielonej dziennikarzowi odpowiedzi, Ministerstwo Finansów wskazało, że podatnicy VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 000 zł (w przypadku podmiotów rozpoczynających prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego – ww. kwoty proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej) mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku na warunkach wskazanych w art. 113 ust. 1 i 9 VATU.

Zwolnień tych nie stosuje się do podatników świadczących usługi w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego (zob. art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b VATU).

W przypadku gdy podatnik VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokona czynności, która mieści się w katalogu wyłączeń zawartych w art. 113 ust. 13 VATU, zobowiązany jest do zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny i rozliczania VAT nawet, jeśli nie przekroczył ww. limitu.

Zatem, w opinii Ministerstwa Finansów, w odniesieniu do wskazanych w pytaniu usług związanych z wdrożeniem procedury zgłaszania nieprawidłowości i ochrony sygnalisty, które w istocie polegać będą m.in. na doradztwie w zakresie obsługi zgłoszeń nieprawidłowości oraz pomocy w wyznaczeniu osoby/grupy osób do obsługi zgłoszeń, może mieć zastosowanie wyłączenie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 13 VATU.

Jeżeli bowiem celem wykonywanych czynności byłoby np. udzielanie porad, opinii, czy też innych wyjaśnień, które mogłyby stanowić podstawę do podjęcia rozstrzygnięcia/decyzji przez określony podmiot (usługobiorcę), to tego rodzaju czynności mieszczą się w pojęciu usług doradczych i jako takie pozbawiają podatnika prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Niemniej jednak, konieczne pozostaje dokładne określenie w każdym indywidualnym przypadku, również z uwzględnieniem treści umowy zawartej pomiędzy stronami, czy w ramach realizowanego świadczenia występuje usługa doradztwa, której wystąpienie powoduje brak możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Aby zatem mieć pewność, czy w opisanym w pytaniu przypadku podatnik utraci prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT, najlepiej jest wystąpić z wnioskiem do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej.

Źródło: Informacja Ministerstwa Finansów przekazywana do mediów na zapytania dziennikarzy z 26.11.2024 r. (https://eureka.mf.gov.pl/, ID informacji: 615478)

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Urlop wypoczynkowy „na żądanie” w grudniu

Udzielanie urlopów wypoczynkowych

Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, ustalanym przez pracodawcę. Ustalając go pracodawca ma brać pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. W praktyce oznacza to niejednokrotnie, że nie wszystkie wnioski pracowników co do preferowanego terminu urlopu mogą zostać uwzględnione. Sytuacja taka ma miejsce przede wszystkim w miesiącach letnich (lipiec, sierpień) i przy okazji tzw. długich weekendów (np. w maju), a także w okolicach świąt – przede wszystkim Wielkanocy i Bożego Narodzenia. W sytuacji, gdy wielu pracowników jest zainteresowanych urlopem w tych okresach, najlepiej jest w planie urlopów „podzielić” między nich urlopy w okolicy długich weekendów i świąt (np. jedni pracownicy będą mieli zaplanowany urlop w okolicy Świąt Wielkanocnych, a inni – w okolicy Świąt Bożego Narodzenia).

To samo dotyczy sytuacji, w której pracodawca jest zwolniony z obowiązku ustalenia planu urlopów, tj., jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na zgodę na nieustalanie takiego planu albo jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem, z tym że również w tym przypadku pracodawca ma prawo brać pod uwagę nie tylko wnioski pracowników, ale i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. W związku z tym pracodawca może odmówić części pracowników udzielenia im urlopu np. w okolicach Świąt Bożego Narodzenia, aby zapewnić funkcjonowanie firmy i w tym okresie.

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj

Urlop „na żądanie”

Planem urlopów nie obejmuje się tylko urlopu wypoczynkowego udzielanego w trybie „na żądanie”. Decyzja o wykorzystaniu tej części urlopu należy co do zasady do pracownika.

Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika, w terminie przez niego wskazanym do 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym – z przysługującego pracownikowi wymiaru urlopu. Pracownik może wykorzystać te 4 dni urlopu łącznie albo pojedynczo, stosownie do swoich potrzeb. Wniosek pracownika o udzielenie mu urlopu w tym trybie jest co do zasady wiążący dla pracodawcy. Z przepisów Kodeksu pracy o tym urlopie nie wynika wprost, że pracodawca ma prawo odmówić jego udzielenia, jednak jest to akceptowane zarówno w doktrynie prawa pracy, jak i w orzecznictwie sądowym. W szczególnych okolicznościach pracodawca może odmówić udzielenia pracownikowi tego urlopu – trzeba bowiem zauważyć, że samo zgłoszenie żądania tego urlopu nie oznacza, że pracownik może rozpocząć korzystanie z niego. Urlopu wypoczynkowego zawsze udziela pracodawca, a nie pracownik sam sobie.

Jak orzekł SN w wyroku z 22.3.2022 r. (I PSKP 59/21, Legalis) „zgodzić się należy, że nie istnieją żadne racjonalne argumenty dla uzasadnienia stanowiska, że zawartemu w art. 167² Kodeksu pracy (dalej: KP) pojęciu «udzielić urlopu» należy nadawać jakieś inne znaczenie normatywne, a w szczególności, że do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku, będącego żądaniem w rozumieniu art. 167² KP Pracownik nie może zatem rozpocząć urlopu «na żądanie», dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu. Niemniej jednak, pracodawca jest związany wnioskiem pracownika, który powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika wg obowiązującego go rozkładu czasu pracy. Obowiązek pracodawcy, o którym mowa w art. 167² KP, musi być rozumiany jako konieczność uwzględnienia wniosku pracownika co do terminu, w którym ma być wykorzystana określona tam część urlopu, ale pod warunkiem, że udzielenie w tym czasie urlopu wypoczynkowego jest prawnie dopuszczalne”. Wyrok ten powiela pogląd wyrażony przez SN w wyroku z 16.9.2008 r. (II PK 26/08, Legalis), w którym sąd stwierdził, że rozpoczęcie korzystania z urlopu na żądanie bez oczekiwania na decyzję pracodawcy nie usprawiedliwia nieobecności w pracy, wobec czego jest naruszeniem obowiązków pracowniczych, w szczególności ujętego w art. 100 § 2 pkt 1 KP obowiązku przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy.

Z drugiej jednak strony istotna jest także praktyka zakładowa – skoro pracodawca akceptuje sytuację, że samo złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu jest równoznaczne z jego udzieleniem, to trudno tego rodzaju postawę zakwalifikować inaczej, niż dorozumiane podjęcie decyzji z art. 167² KP Brak jakichkolwiek racji za kontestowaniem tego rodzaju formy udzielania urlopów (wyr. SN z 22.11.2018 r., II PK 199/17, Legalis).

Już w wyroku z 26.1.2005 r. (II PK 197/04, Legalis) SN stwierdził, że może zaistnieć szczególna sytuacja, gdy we wskazanym przez pracownika terminie wystąpi spowodowana ważnymi przyczynami potrzeba jego obecności w zakładzie pracy. Skoro na podstawie art. 167 § 1 KP pracodawca może odwołać pracownika z urlopu z powodu wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności, może także w razie zaistnienia takich okoliczności sprzeciwić się wykorzystaniu urlopu w trybie art. 167² KP i zażądać obecności pracownika w pracy. Rozpoczęcie i wykorzystywanie urlopu w takiej sytuacji może być traktowane w kategoriach odmowy wykonania polecenia i nieobecność pracownika w pracy może być uznana za nieusprawiedliwioną (i skutkować dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy – na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 KP).

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na podstawie art. 167² KP ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że zasługujący na ochronę wyjątkowy interes pracodawcy wymagałby obecności danego pracownika w pracy w okresie określonym w żądaniu udzielenia urlopu (wyr. SN z 7.11.2013 r., SNO 29/13, Legalis). Taki sam pogląd SN wyraził już w wyroku z 28.10.2009 r. (II PK 123/09, Legalis).

Także w wyroku z 23.11.2016 r. (III APa 61/15, Legalis) SA w Warszawie stwierdził, że przewidziany w art. 167² KP „(…) «urlop na żądanie» stanowi co prawda część urlopu wypoczynkowego i pomniejsza realnie jego wymiar, ma jednak odrębne od niego cechy charakterystyczne. Nie stanowi przede wszystkim urlopu w znaczeniu merytorycznym, bowiem zgłasza się go przeważnie w dniu jego rozpoczęcia, nie zmierza on zatem do zaspokojenia potrzeb regeneracyjno-rekreacyjnych. Niemniej jednak urlop ten stanowi część urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi, wobec czego ma identyczny do urlopu wypoczynkowego charakter prawny i poza wyjątkami przewidzianymi wyraźnie w ustawie (art. 168, art. 163 § 1 KP) jak i wynikającymi z charakteru tego uprawnienia (np. możliwość dzielenia tego urlopu na części czy obowiązek udzielenia urlopu w terminie wskazanym przez pracownika), stosują się do niego wynikające z KP regulacje urlopowe. Szczególny charakter tego urlopu przejawia się w tym, że przyznanym ustawowo przywilejem pracownika jest, by ten w przypadkach nagłych i wcześniej nieprzewidzianych – związanych z zaistnieniem różnorakich sytuacji życiowych – mógł nie stawić się do pracy. Swoistość tego urlopu jest podyktowana jego akcydentalnością, chodzi bowiem o to, że pracownik nie mógł tego urlopu wcześniej przewidzieć, zaplanować i uwzględnić w planie urlopów”. Jednocześnie jednak „urlopu wypoczynkowego co do zasady udziela pracodawca, a zgodnie z art. 161 KP «jest obowiązany udzielić pracownikowi» urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Na tle tego przepisu nie budzi wątpliwości, że wyrażony w nim obowiązek pracodawcy nie ma charakteru bezwzględnego. Do udzielania urlopu mają bowiem zastosowanie ogólne reguły, w tym także ta z art. 163 § 1¹ KP, zgodnie z którą wniosek urlopowy pracownika jest brany przez pracodawcę pod uwagę, ale nie jest dla niego wiążący. Pracodawca powinien go uwzględnić, jeżeli zwolnienie urlopowe we wnioskowanym czasie nie koliduje z koniecznością zapewnienia normalnego toku pracy. Znaczy to, że realizacja prawa pracownika do wypoczynku jest korygowana potrzebami pracodawcy i koniecznością obecności pracownika w zakładzie”.

Generalnie „w ramach art. 167² KP pracodawcy pozostawiono niewielką przestrzeń decyzyjną, może on odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego tylko w wyjątkowych przypadkach” (wyr. SN z 22.11.2018 r., II PK 199/17, Legalis).

Na kanwie ww. orzecznictwa sądowego przyjmuje się, że jeżeli wielu pracowników zgłosiło żądanie udzielenia urlopu na ten sam dzień/dni, a ich nieobecność w pracy może sparaliżować działalność zakładu pracy, to pracodawca ma prawo odmówić udzielenia urlopu na żądanie co najmniej części pracowników. To samo dotyczy sytuacji, gdy w tym terminie/tych terminach wielu pracowników ma zaplanowane urlopy w planie urlopów albo ma je już udzielone po porozumieniu z pracodawcą (gdy nie ustala on planu urlopów).

Urlop wypoczynkowy po urlopie ojcowskim i rodzicielskim

Pracownicy korzystający z urlopów związanych z rodzicielstwem mają prawo do złożenia bezwzględnie wiążącego pracodawcę wniosku o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim.

Prawo do urlopu ojcowskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem ma pracownik-ojciec. Urlop ten przysługuje w wymiarze do 2 tygodni; może on zostać wykorzystany do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia (albo do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka – w tym przypadku nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia). Urlop ten może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Jest on udzielany na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik-ojciec może także złożyć wniosek o udzielenie mu bezpośrednio po tym urlopie urlopu wypoczynkowego (w dowolnym wymiarze – oczywiście w ramach przysługującego mu wymiaru urlopu).

Przykład

Pracownik wykorzystujący urlop ojcowski w okresie 16–22.12.2024 r. może złożyć wniosek o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego na okres 23–31.12.2024 r. Wniosek o urlop wypoczynkowy pracownik ten może złożyć choćby z dnia na dzień, np. w piątek 20.12.2024 r., a pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia tego urlopu. Jeżeli kolejny tydzień urlopu ojcowskiego pracownik będzie chciał wykorzystać np. w lutym, to także bezpośrednio po wykorzystaniu tej drugiej części urlopu pracownik będzie mógł na swój wniosek korzystać z urlopu wypoczynkowego.

Urlop rodzicielski przysługuje pracownikowi-rodzicowi dziecka do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Urlop ten jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach – na wniosek złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Także bezpośrednio po skorzystaniu z całości albo części tego urlopu pracownik może skorzystać z urlopu wypoczynkowego (w określonym przez siebie wymiarze – w ramach przysługującego mu wymiaru urlopu), a pracodawca nie ma prawa odrzucić wniosku pracownika.

Przykład

Pracownik wykorzystujący urlop rodzicielski w okresie 2–22.12.2024 r. może złożyć wniosek o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego na okres 23–3.1.2025 r. Wniosek o urlop wypoczynkowy pracownik ten może złożyć albo wraz z wnioskiem o urlop rodzicielski albo już w trakcie tego urlopu, np. w piątek 20.12.2024 r., a pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia tego urlopu. Jeżeli pracownik będzie korzystał z kolejnych części urlopu rodzicielskiego, to bezpośrednio po każdej z nich będzie uprawniony do skorzystania z urlopu wypoczynkowego (w ramach przysługującego mu wymiaru tego urlopu).

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Wolontariat pracowniczy a czas pracy

Wolontariat pracowniczy zyskuje na popularności. Wielu pracodawców – z pobudek altruistycznych ale również na pewno w powiązaniu z chęcią pokazania zaangażowania w projekty społeczne, w działania lokalnych społeczności, pomoc organizacjom pozarządowym, itp. – organizuje działania na rzecz różnego rodzaju projektów, organizacji. Tego rodzaju działania są promowane także przez podmioty publiczne. Odniesiono się do tego np. w serwisie służby cywilnej: „Chcesz zrobić coś pożytecznego dla innych, ale nie wiesz, jak się do tego zabrać? Chcesz pomóc innym, ale sam nie dasz rady? Możesz zaangażować się w wolontariat pracowniczy. Jest to inicjatywa pracowników, ale pracodawca może ją wspierać na różne sposoby. Cel i rodzaj pomocy mogą być dowolne. Warunkiem jest, aby pracownicy urzędu angażowali się w wybrany projekt dobrowolnie, nieodpłatnie i poza godzinami pracy”. I dalej: „Pracodawca może popierać pomysły pracowników, np. promując je lub wspierając organizacyjnie. Pracodawca może np.:

udostępnić pomieszczenie, gdzie pracownicy, którzy zaangażowali się w wolontariat spotykaliby się, organizowali zbiórki darów itp.,
przekazać niewykorzystywane w urzędzie materiały (np. kartony do pakowania).

Informacje o działaniach wolontariackich można publikować w intranecie, zamieszczać na tablicach ogłoszeniowych, przekazywać na spotkaniach z pracownikami”.

Przepisy Kodeksu pracy, jak też zawarte w innych aktach prawnych w żaden sposób nie odnoszą się do wolontariatu pracowniczego.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Dobrowolność wolontariatu

Kwestią, która dla wszystkich musi być w pełni jasna jest całkowita dobrowolność wolontariatu dla pracowników. Pracodawca może wybrać pewien projekt (projekty), organizację itp., które będzie pomagał wspierać. Może zachęcać do tego pracowników ale w żadnym razie nie może przyjąć ani obowiązku uczestnictwa w wolontariacie, ani też kreować atmosfery nacisków, budować sytuacji, w której nie podejmowanie działań wolontariackich przez poszczególnych pracowników spotyka się z negatywną reakcją jego lub współpracowników. Natomiast w razie powstawania atmosfery nacisku lub wykluczenia osób nie uczestniczących w wolontariacie powinien niezwłocznie podjąć odpowiednie działania – takie zjawisko może być np. mobbingiem lub prowadzić do mobbingu.

Inicjując wolontariat pracowniczy pracodawca powinien zwrócić szczególną uwagę na cel danego projektu, przedsięwzięcia. Nie powinien być związany ze sferą religijną, przekonań. Należy pamiętać o różnych poglądach pracowników.

Czas pracy

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 Kodeksu pracy).

Jak wynika z przytoczonej definicji, czasem pracy w rozumieniu Kodeksu pracy nie jest jedynie czas wykonywania efektywnie pracy, ale wszelki czas (poza wyjątkami ściśle wynikającymi z przepisów, jak np. czas dyżuru), w trakcie którego pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy.

Czasem pracy jest okres spełniający łącznie następujące warunki:

pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy i
przebywa w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy i
okres ten przypada na rozkładowe godziny pracy pracownika lub wykracza poza te godziny, o ile spełnione są warunki do uznania, że jest to praca w godzinach nadliczbowych.

Pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy gdy cechuje się gotowością do wykonywania pracy. Jest to stan, w którym pracownik może wykonywać pracę znajdując się w stanie psychofizycznym umożliwiającym to. Obejmuje to zarówno faktyczną możliwość, jak też zamiar wykonywania pracy.

Stan gotowości do pracy wykluczają np.:

wykonywanie zajęć wyłączających możliwość pracy na rzecz pracodawcy (np. uczestnictwo podczas krótkotrwałego przestoju w imprezie sportowej w oddalonej o kilkaset kilometrów od zakładu pracy miejscowości). Nie w każdej jednak sytuacji i nie zawsze inne zajęcie w czasie, gdy pracownik powinien pozostawać w gotowości do pracy istnienie tego stanu wykluczają;
stan psychofizyczny uniemożliwiający wykonywanie pracy – najczęściej będzie to choroba (w jej przypadku pracownik nie może oczywiście ponosić ujemnych konsekwencji braku gotowości do pracy) ale wpływ alkoholu czy środków odurzających.

Wolontariat a czas pracy

Wolontariat pracowniczy nie jest związany z realizowaniem obowiązków służbowych. Jeżeli byłoby inaczej to mielibyśmy do czynienia z zatrudnieniem do realizacji określonych prac i w sposób oczywisty ich czas byłby czasem pracy. Nie byłoby także mowy o dobrowolności wolontariatu – zakresem dobrowolności objęte byłby oczywiście samo podjęcie zatrudnienia i pozostawanie w nim ale realizacja samych zadań byłaby już wynikiem obowiązującego pracownika rodzaju pracy i poleceń służbowych.

Ważne

Czas poświęcony na wolontariat nie stanowi czasu pracy.

Czy jednak pracodawca może w regulacjach wewnętrznych uregulować to inaczej i wskazać np., że wykonywanie prac w ramach wolontariatu pracowniczego w godzinach pracy stanowi czas pracy, a poza godzinami pracy jest traktowane jako praca w godzinach nadliczbowych lub dniach wolnych od pracy? Przyjęcie takiej możliwości – w różnych zakresie – pojawia się dosyć często w publikacjach na ten temat.

Można powiedzieć, że byłoby to działanie na rzecz pracowników. W rzeczywistości byłoby jednak działaniem na rzecz wspierania przez pracodawcę przyjętego w ramach wolontariatu celu. Nie kwestionując oczywiście społecznie istotnej roli podejmowana działań z pobudek altruistycznych i ich wspierania przez pracodawców należy ponownie podkreślić, że wolontariat nie jest realizacją obowiązków służbowych. Zaliczanie czasu działań wolontariackich do czasu pracy tworzyć zaś będzie wrażenie realizowania go właśnie w ramach pozostawania w dyspozycji pracodawcy. Takie zaliczanie byłoby bowiem sprzeczne z definicją czasu pracy nakierowaną na stan gotowości do wykonywania pracy wynikającej z stosunku pracy, na rzecz pracodawcy a nie do wykonywania jakichkolwiek działań na rzecz podmiotów zewnętrznych.

Dlatego też – w ocenie autora – wspieranie działań wolontariackich powinno się raczej opierać na udzielaniu zwolnień od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w razie wykonywania go w godzinach pracy lub na przyznaniu takiego zwolnienia w związku z realizacją tych działań poza godzinami pracy lub w dniach wolnych od pracy. Nie stanowiłoby to zrównania wolontariatu z czasem pracy i w konsekwencji nie prowadziłoby do rozliczania go jako czasu pracy.

Przyjęcie ponadto „zaliczalności” wolontariatu do czasu pracy w przepisach wewnętrznych tworzyłoby ogromny problem z możliwością podejmowania wolontariatu pracowniczego przez osoby, które nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych lub są objęte ograniczenie maksymalnej liczby godzin pracy na dobę lub w tygodniu.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Minister Finansów wydał rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych

Rozporządzenie Ministra Finansów z 17.11.2024 r. w sprawie uznawania i metod wyceny oraz ujawniania i prezentacji instrumentów zostało opublikowane 28.11.2024 r. i zastępuje rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych, które obowiązuje od 1.1.2002 r.

Potrzeba wydania nowego rozporządzenia wynika z konieczności rewizji przepisów regulujących rachunkowe kwestie związane z instrumentami finansowymi. Rewizja ta polega przede wszystkim na eliminacji niespójności, czy wątpliwości interpretacyjnych przez doprecyzowanie lub uspójnienie z innymi przepisami w zakresie rachunkowości. Zmiany nie mają charakteru systemowego, lecz jedynie korygują dotychczasowe przepisy w celu ułatwienia ich stosowania.

Rozporządzenie wprowadza zmiany obejmujące w szczególności:

wprowadzenie do klasyfikacji instrumentów finansowych kategorii „pozostałe zobowiązania finansowe”, w ramach której będzie możliwe ujęcie zobowiązań finansowych, które nie są zaliczone do zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu (ta kategoria jest obecnie ujęta jako jedyna grupa obejmująca zobowiązania finansowe),
sformułowanie definicji związanych z „wyceną za pomocą modelu w oparciu o dane obserwowalne i dane nieobserwowalne” oraz ustalenie hierarchii wyceny do wartości godziwej w oparciu o 3 poziomy hierarchii wartości godziwej,
wyeliminowanie definicji „rynku regulowanego” i wprowadzenie w to miejsce definicji „rynku aktywnego”, co pozwoli na uspójnienie przepisów z przepisami ustawy o rachunkowości oraz przepisami wykonawczymi,
wprowadzenie przepisów dotyczących modyfikacji umów i zmian warunków umownych aktywów i zobowiązań finansowych, ponieważ dotychczasowe przepisy nie regulowały tej kwestii,
wprowadzenie wytycznych, dotyczących modyfikacji umów związanych ze zmianami wskaźnika stóp referencyjnych,
wprowadzenie przepisów dotyczących restrukturyzacji aktywów, które będą określały zakres możliwych modyfikacji oraz możliwość usunięcia ich z ksiąg rachunkowych, a także wprowadzenie nowych składników aktywów),
wprowadzenie przepisów dotyczących wyceny początkowej zobowiązań finansowych, ujmowanych w sytuacji usuwania innych zobowiązań oraz ujmowania instrumentów złożonych po stronie emitenta,
zmianę w zakresie rachunkowości zabezpieczeń przez zastosowanie podejścia opartego na skuteczności zabezpieczenia, ponieważ przedmiotem oceny jest generalnie skuteczność zabezpieczenia, a nie jego efektywność,
poszerzenie wymaganych ujawnień, w tym w szczególności związanych z wyceną w wartości godziwej,
dokonanie zmian przepisów, które dotychczas budziły wątpliwości interpretacyjne.

Przepisy rozporządzenia będą miały zastosowanie obowiązkowo po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się po 31.12.2024 r., tj. za 2025 r. Jednocześnie przewidziano możliwość zastosowania nowych przepisów do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się przed 1.1.2025 r., tj. za 2024 r. W takiej sytuacji jednostka będzie zobowiązana do zamieszczenia w informacji dodatkowej informacji o sporządzeniu sprawozdań finansowych zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia.

Dodatkowo przepisy przejściowe umożliwiają jednostkom odstąpienie od przekształcenia danych porównawczych za poprzedni okres sprawozdawczy w sprawozdaniach finansowych sporządzanych po raz pierwszy zgodnie z nowymi przepisami. Celem tego jest wyeliminowanie konieczności ponoszenia kosztów niewspółmiernych do korzyści.

Ponadto przepisy rozporządzenia będą miały zastosowanie tylko do transakcji lub innych zdarzeń, które wystąpiły od pierwszego dnia roku obrotowego, w którym przepisy te mają zastosowanie, co oznacza prospektywne zastosowanie ich od 1.1.2025 r., bez reklasyfikacji instrumentów finansowych dotychczas wykazywanych przez jednostki.

Rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych wejdzie w życie 13.12.2024 r.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Nowe definicje budowli i budynku dla podatku od nieruchomości – nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1757 opublikowano ustawę z 19.11.2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej.

Podatki i opłaty lokalne

Najważniejsze zmiany dotyczą definicji pojęć stosowanych dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Pojęcia budynek i budowla, określone w art. 1a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU), przed nowelizacją odwoływały się do przepisów prawa budowlanego, co spowodowało stwierdzenie niekonstytucyjności tych przepisów przez Trybunał Konstytucyjny. W związku z tym nowelizacja stanowi, że budynek to obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem:

trwale związany z gruntem,
wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz
który posiada fundamenty i dach,

– z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność.

Szerzej określono pojęcie budowla, co jest niezwykle ważne z uwagi na to, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 2 ust. 1 pkt 3 PodLokU), natomiast podstawą opodatkowania jest wartość takiej budowli, a zastosowanie ma stawka podatku w wysokości 2% wartości (art. 4 ust. 1 pkt 3, art. 5 ust. 1 pkt 3 PodLokU). Z uwagi na to, że wartość budowli związanych z działalnością gospodarczą zwykle ma znaczną wartość, wysokość podatku z jednej strony stanowi istotny element budżetu gminy, a z drugiej – spore obciążenie podmiotów zobowiązanych do zapłaty tego podatku.

W związku z tym, budowla to:

obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do PodLokU, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
elektrownię wiatrową, elektrownię jądrową i elektrownię fotowoltaiczną, biogazownię, biogazownię rolniczą, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linową, wyciąg narciarski oraz skocznię, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w pkt. 1, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
urządzenie techniczne inne niż wymienione wyżej – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową

– wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w PodLokU.

W konsekwencji wprowadzono też na nowo zdefiniowane pojęcia (art. 1a ust. 2a–2c PodLokU):

obiekt budowlany to budynek lub budowla, z wyłączeniem wyrobisk górniczych, a także niewielkich obiektów stanowiących obiekty: kultu religijnego (w szczególności kapliczki, krzyże przydrożne i figury), architektury ogrodowej (w szczególności posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki, pergole, murowane grille i oczka wodne), użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku (w szczególności śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery oraz obiekty stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci);
roboty budowlane to prace polegające na budowie, odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub montażu, do których stosuje się przepisy Prawa budowlanego;
trwałe związanie z gruntem to takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce.

Obiekty niebędące budynkiem wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, czyli budowle w takim rozumieniu, wymieniono w załączniku nr 4 do PodLokU. Znalazły się tam m.in. odkryty obiekt sportowy, amfiteatr, części składowe stacji uzdatniania wody, części składowe oczyszczalni ścieków, obiekt, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność, obiekt ochronny, nadziemne i podziemne przejście dla pieszych, obiekt hydrotechniczny, obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem, wiata, części składowe sieci telekomunikacyjnej, występujące samodzielnie lub stanowiące element sieci obiekty, których charakterystycznym parametrem jest długość, przystań i inne elementy nabrzeża wymienione w poz. 14, elementy lotniska, droga, wjazd, zjazd i wyjazd z drogi, zatoka parkingowa, droga kolejowa, most, wiadukt, estakada, przepust, przejazd, ujęcia wód, konstrukcja oporowa, tunel ogrodzenie, składowisko odpadów, parking znajdujący się poza budynkiem, wolnostojące wieże, maszty i inne obiekty wymienione w poz. 25, wolnostojące kominy, wago samochodowe i kolejowe, przekrycie namiotowe, powłoka pneumatyczna, strzelnica, kiosk uliczny, pawilon sprzedaży ulicznej, pawilon wystawowy – trwale związane z gruntem, itd.

Dodano też ust. 2c do art. 1a PodLokU, zgodnie z którym za część mieszkalną budynku mieszkalnego uznaje się także pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku. Jak wynika z uzasadnienia do projektu nowelizacji, zmiana ta ma doprowadzić do zmiany kwalifikacji wyodrębnionych prawnie lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych stanowiących garaże wielostanowiskowe oraz garaże jednostanowiskowe na część mieszkalną budynku i doprowadzić do zmiany podatkowego statusu takich pomieszczeń.

W ten sposób zostanie wyeliminowane zróżnicowanie w zależności od tego, czy podatnik posiada miejsce postojowe w garażu stanowiącym odrębną nieruchomość w budynku mieszkalnym czy miejsce postojowe przynależne do lokalu mieszkalnego. Zastosowanie do nich znajdzie stawka podatku jak dla budynków mieszkalnych, a jeżeli będą zajęte na działalność gospodarczą – stawka przewidziana dla takiej działalności. W konsekwencji tej zmiany stawką jak dla budynków mieszkalnych będą opodatkowane również pomieszczenia służące np. do przechowywania rowerów, znajdujące się w prawnie wyodrębnionych garażach.

Ważne

Osoby fizyczne, które przed 1.1.2025 r. złożyły informację na podatek od nieruchomości z tytułu przysługującej im odrębnej własności lub współwłasności lokalu stanowiącego pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym, nie mają obowiązku złożenia takiej informacji z tego tytułu w 2025 r. W takich przypadkach do postępowania w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości stosuje się odpowiednio przepisy art. 165 § 5 pkt 1 i art. 200 § 2 pkt 1 OrdPU, a chodzi tu o brak konieczności formalnego wszczęcia postępowania oraz brak obowiązku wyznaczenia stronie terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego (art. 5 nowelizacji).

Z nowego brzmienia art. 7 ust. 1 pkt 2 PodLokU wynika, że przedmiotowym zwolnieniem od podatku od nieruchomości objęto budowle infrastruktury portowej w portach morskich lub przystaniach morskich oraz zajęte pod nie grunty, a także budowle infrastruktury zapewniającej dostęp do portów morskich lub przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty. Dodano wyróżniony fragment, aby wskazać zakres tego zwolnienia.

Dodano też art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze i pkt 1c PodLoKU, w celu wyłączenia stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej w zakresie gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminala towarowego.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 19 pkt 2 PodLokU, rada gminy w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso, a także może wprowadzić obowiązek prowadzenia przez inkasentów ewidencji osób zobowiązanych do uiszczania opłaty miejscowej lub opłaty uzdrowiskowej oraz określić szczegółowy zakres danych zawartych w tych ewidencjach, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego poboru tych opłat.

Zmiana polega na tym, że umożliwiono radom gmin nałożenie na inkasentów obowiązku prowadzenia ewidencji osób opłacających opłatę uzdrowiskową. Ma to na celu uszczelnienie poboru opłaty uzdrowiskowej, a co istotne, o nowelizację PodLokU w tym zakresie apelowało Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP. Zgodnie z przepisem przejściowym, dotychczasowe akty prawa miejscowego wydane na podstawie art. 19 pkt 2 PodLokU zachowują moc do dnia wejścia w życie aktów prawa miejscowego wydanych na podstawie art. 19 pkt 2 PodLokU w nowym brzmieniu.

Istotną zmianę wprowadzono dla podatników podatku od nieruchomości będących osobami prawnymi lub innymi podmiotami obowiązanymi składać deklaracje na ten podatek. Jak wynika z art. 6 nowelizacji, w 2025 r. podatnicy tacy (zob. art. 6 ust. 9 PodLokU), mogą składać deklaracje na podatek od nieruchomości na rok 2025 do 31.3.2025 r., jeżeli spełnią wymagane warunki. A zatem, w celu skorzystania z tego uprawnienia podatnicy mają obowiązek, po pierwsze, złożyć do właściwego organu podatkowego do 31.1.2025 r. pisemne zawiadomienie o skorzystaniu z tego uprawnienia, zawierające:

nazwę organu podatkowego, do którego zawiadomienie jest kierowane;
nazwę podatnika składającego zawiadomienie, adres jego siedziby oraz jego identyfikator podatkowy;
oświadczenie o skorzystaniu z uprawnienia do złożenia deklaracji na 2025 r. do 31.3.2025 r.

Po drugie, bez wezwania organu podatkowego, wpłacić na rachunek właściwej gminy miesięczne raty podatku od nieruchomości:

za styczeń – do 31.1.2025 r.,
za luty – do 15.2.2025 r.,
za marzec – do 15.3.2025 r.

– w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 r.

Jeżeli zapłacone raty są:

niższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały zapłacone, brakująca kwota podatku pozostała do zapłaty podlega, bez wezwania organu podatkowego, wpłacie na rachunek właściwej gminy do 31.3.2025 r., ale kwoty wpłaconej w tym terminie nie traktuje się jako zaległości podatkowej w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej (dalej: OrdPU);
wyższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały uiszczone, kwota powstałej różnicy nie stanowi nadpłaty w rozumieniu przepisów OrdPU, a do jej zaliczenia lub zwrotu przepis art. 76 OrdPU stosuje się odpowiednio.

Ważne

Osoby prawne mają obowiązek składać deklaracje na podatek od nieruchomości do 31 stycznia (art. 6 ust. 9 pkt 1 PodLokU). Jednak wydłużenie tego terminu w 2025 r. do 31.3.2025 r., w celu zapewnienia podatnikom (osobom prawnym i innym podmiotom składającym deklaracje podatkowe) prowadzącym działalność gospodarczą odpowiedniego czasu na zapoznanie się z nowymi przepisami w zakresie opodatkowania budynków i budowli oraz na dokonanie przez nich prawidłowej kwalifikacji obiektów składających się na ich majątek. Jest to zgodne z postulatami zgłoszonymi przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą w trakcie konsultacji publicznych i opiniowania projektu.

Twórcy tych przepisów wskazują, że w tym przypadku skala potencjalnych niedogodności związanych z czasochłonną koniecznością dokonania analizy wieloskładnikowego majątku uzasadnia konieczność przedłużenia terminu do złożenia korekty deklaracji podatkowej przez te podmioty – w odróżnieniu do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w o wiele mniejszym rozmiarze, co wiąże się z dokonaniem analizy pod kątem nowych regulacji w odniesieniu do o wiele mniejszej liczby posiadanych obiektów.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Opłata skarbowa

W ustawie o opłacie skarbowej (dalej: OpłSkarbU) do art. 11 dodano ust. 11a–11d, zgodnie z którymi w przypadku gdy wskutek zmiany organu administracji rządowej lub samorządowej lub innego podmiotu w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, właściwego do dokonania czynności urzędowej lub wydania zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) podlegającego opłacie skarbowej, czynność ta została dokonana lub zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesja) zostało wydane przez organ lub podmiot inny niż ten, do którego złożono zgłoszenie lub wniosek o ich dokonanie lub wydanie, ten organ lub podmiot jest zobowiązany przekazać:

organowi podatkowemu właściwemu ze względu na złożenie zgłoszenia lub wniosku oraz
organowi podatkowemu właściwemu ze względu na siedzibę organu administracji publicznej lub podmiotu, który dokonał czynności urzędowej lub wydał zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesję)

– informację o zmianie organu lub podmiotu właściwego do dokonania takich czynności, przy czym informacja taka powinna być przekazana niezwłocznie po dokonaniu danej czynności.

Do takiej informacji należy dołączyć kopię dowodu zapłaty opłaty skarbowej, a jeżeli w aktach sprawy nie pozostał ten dowód lub jego kopia, w informacji należy wskazać dodatkowo: imię i nazwisko (nazwę lub firmę) podmiotu, który dokonał zapłaty opłaty skarbowej, jego adres, przedmiot tej opłaty, kwotę zapłaconej opłaty skarbowej, datę wpłaty oraz numer pokwitowania lub numer rachunku bankowego, na który dokonano wpłaty.

Organ podatkowy, o którym mowa wyżej, ma obowiązek przekazać kwotę zapłaconej opłaty skarbowej od dokonania czynności urzędowej lub wydania zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) na rachunek właściwego organu podatkowego w ciągu 30 dni od dnia otrzymania informacji. Jeżeli kwota zapłaconej opłaty skarbowej nie zostanie przekazana w tym terminie, naliczane będą odsetki za zwłokę w wysokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych, począwszy od dnia następującego po dniu upływu tego terminu.

Ważne

W sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej o dokonanie czynności urzędowej lub wydanie zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji), wszczętych i niezakończonych przed 1.1.2025 r., stosuje się powyższe przepisy. Jeżeli zaś przed 1.1.2025 r. złożono dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa lub prokury, jego odpis, wypis lub kopię, do ustalania właściwości organu podatkowego w sprawie opłaty skarbowej stosuje się przepisy sprzed nowelizacji (art. 7 nowelizacji).

Zgodnie z pkt. 3 dodanym do art. 12 w ust. 2 OpłSkarbU, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach opłaty skarbowej jest – od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii, w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego:

organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę mocodawcy, a w przypadku udzielenia pełnomocnictwa lub prokury przez więcej niż jednego mocodawcę w jednym dokumencie – organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę mocodawcy wskazanego w tym dokumencie jako pierwszy, który ma miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium RP;
Prezydent m.st. Warszawy, jeżeli mocodawca albo żaden z mocodawców ustanawiających pełnomocnictwo lub prokurę w jednym dokumencie nie ma miejsca zamieszkania albo siedziby na terytorium RP.

W załączniku do OpłSkarbU, część I kolumna 2, dodano ust. 41a, zgodnie z którym za stwierdzenie posiadania kadry oraz środków umożliwiających prowadzenie szkoleń osób wykonujących czynności w ruchu zakładu górniczego opłata skarbowa wynosi 105 zł.

Podatek rolny

Natomiast w ustawie o podatku rolnym (dalej: PodRolU), zmieniono treść art. 13d ust. 1, który w nowym brzmieniu stanowi, że zwolnienia i ulgi podatkowe określone w art. 12 ust. 1 pkt 3–7 i ust. 6, art. 13 i art. 13c PodRolU stosuje się na wniosek podatnika w drodze decyzji.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu nowelizacji, skutkiem tej zmiany jest zniesienie wnioskowego trybu w odniesieniu do zwolnień podmiotowych określonych w art. 12 ust. 2 PodRolU, które będą stosowane z mocy prawa. Spowoduje to zmniejszenie liczby spraw rozpatrywanych na wniosek i tym samym odciąży organy podatkowe, które w niektórych przypadkach musiały każdego roku rozpatrywać ten sam wniosek (różniący się jedynie okresem zwolnienia) mimo braku zmiany stanu faktycznego lub prawnego u podatnika.

Podmiotowym zwolnieniem od podatku od nieruchomości objęto uczelnie, federacje podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe PAN, prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej, instytuty badawcze, przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego, Krajowy Zasób Nieruchomości oraz Centrum Łukasiewicz, na warunkach określonych w art. 12 ust. 2 PodRolU.

Ważne

Jeżeli przed 1.1.2025 r. wszczęto na wniosek i nie zakończono postępowania o zastosowanie w 2025 r. zwolnienia, o którym mowa w art. 12 ust. 2 PodRolU, to postępowanie umarza się, a zwolnienie stosuje się z urzędu (art. 4 nowelizacji).

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Udostępnienie danych osobowych w skardze o mobbing

Udostępnienie danych osobowych zawartych w skardze o mobbing w opisanej sytuacji może naruszać przepisy RODO w zależności od spełnienia przesłanek legalności przetwarzania danych osobowych.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO, przetwarzanie danych osobowych jest legalne wyłącznie wtedy, gdy spełniona jest jedna z określonych przesłanek. W tym przypadku mogłaby to być:

zgoda osoby, której dane dotyczą – jeżeli pracownicy wyrazili świadomą zgodę na udostępnienie ich danych, przetwarzanie może być uznane za zgodne z prawem;
obowiązek prawny ciążący na administratorze – gdy prawo wymaga udostępnienia danych, np. w ramach postępowania wyjaśniającego;
prawnie uzasadniony interes administratora – jeżeli udostępnienie danych kierownikom miało na celu realizację uzasadnionych interesów, takich jak zapobieganie mobbingowi.

W przypadku braku jednej z powyższych podstaw przetwarzanie może być uznane za naruszenie RODO.

Ponadto, RODO wymaga, aby dane przetwarzane były adekwatne, stosowne i ograniczone do tego, co jest niezbędne (art. 5 ust. 1 lit. c RODO). Ujawnienie imion i nazwisk wszystkich skarżących mogło być nieproporcjonalne do celu, jakim było rozpatrzenie skargi. Udostępnienie danych wszystkim kierownikom, a nie tylko osobom bezpośrednio zaangażowanym w wyjaśnienie sprawy, może być uznane za naruszenie zasad celowości i proporcjonalności przetwarzania danych.

Związki zawodowe są niezależnymi administratorami danych osobowych i przetwarzają je w oparciu o swoje zadania statutowe. Przekazanie danych do organów zewnętrznych bez odpowiednich podstaw także może naruszać przepisy RODO.

W przypadku naruszenia zasad przetwarzania danych osobowych, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych może wszcząć postępowanie i nałożyć administracyjne kary pieniężne. Możliwe jest również dochodzenie odszkodowania przez osoby, których dane zostały bezprawnie przetworzone (art. 82 RODO).

W tej sytuacji administrator (pracodawca) powinien przeprowadzić analizę ryzyka w zakresie przetwarzania danych osobowych związanych z postępowaniem wyjaśniającym. Zaleca się anonimizację danych pracowników, o ile ich identyfikacja nie jest niezbędna dla wyjaśnienia sprawy. Ponadto, administrator (pracodawca) w przypadku stwierdzenia naruszenia RODO powinien również zawiadomić PUODO i ewentualnie pracowników, których dane wyciekły.

Każdy może zgłosić sprawę do inspektora ochrony danych w celu dokładnej analizy i ustalenia dalszych działań, a także bezpośrednio do PUODO.

Pobierz Raport wynagrodzeń w księgowości 2023/2024! Sprawdź

Organizacja obozu tanecznego a stawka VAT

Zorganizowanie obozu tanecznego nie będzie korzystać z opodatkowania preferencyjną, 8% stawką VAT. Organizacja tego obozu jest objęta 23% stawką VAT. Najprawdopodobniej jednak, przedmiotowa czynność powinna zostać uznana za usługę turystyki, rozliczaną w procedurze marży. Organizacja obozów dla dzieci i młodzieży będąca jednocześnie usługą opieki na tymi osobami, przy spełnieniu określonych warunków, korzysta również ze zwolnienia przedmiotowego od VAT.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Zaznaczyć należy, że czynności podatników względem których zastosowanie znajduje 8% stawka podatku, wyszczególniono w załączniku numer 3 do ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU). W pozycjach 64-68 tego załącznika znajdują się świadczenia, które można byłoby przeanalizować w kontekście organizacji obozu tanecznego. Są to, bez względu na PKWiU:

1) usługi kulturalne i rozrywkowe – wyłącznie w zakresie wstępu na widowiska artystyczne, włączając przedstawienia cyrkowe, do obiektów kulturalnych (poz. 64);

2) usługi związane z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne (poz. 65);

3) usługi bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałe usługi w zakresie kultury – wyłącznie w zakresie wstępu (poz. 66);

4) wstęp na imprezy sportowe (poz. 67);

5) pozostałe usługi związane z rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu (poz. 68).

„Wstęp” na potrzeby niniejszych preferencji definiowany jest jako możliwość wejścia gdzieś, prawo uczestniczenia w czymś, przy czym nie ma znaczenia forma biletu (lub opłaty) za wstęp. W tym rozumieniu wstęp to także karnet upoważniający do regularnych wejść. Z kolei opłata za wstęp na imprezę sportową polega na uiszczeniu opłaty przez widza, związanej z możliwością uczestniczenia poprzez oglądanie imprezy sportowej.

W związku z faktem, że organizacja obozu tanecznego nie będzie wstępem w powyższym znaczeniu, nie będzie opodatkowana 8% stawką VAT. Dla tej usługi należy zastosować podstawową stawkę VAT w wysokości 23%.

Należy jednak zaznaczyć, że zazwyczaj organizacja różnych zgrupowań, obozów wyjazdowych, stanowi realizację tzw. usług turystyki, unormowanych w art. 119 VATU. Przez usługę turystyki należy rozumieć kompleksową usługę świadczoną na rzecz turysty, która obejmuje swym zakresem cząstkowe usługi, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć. Za usługi turystyki należy uznać zorganizowane lub indywidualne wyjazdy wypoczynkowe połączone z rekreacją i rozrywką (tzn. kompleksowym programem imprez) m.in. związane z uprawianiem sportu.

Tym samym organizacja wyjazdu w formie obozu tanecznego, w ramach którego uczestnikom zostanie zapewniony transport, zakwaterowanie, wyżywienie i opieka, jest świadczeniem złożonym, składającym się z usług własnych i nabytych i w konsekwencji stanowi usługę turystyki. Podobnie uważają organy podatkowe, dla przykładu można przytoczyć interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 7.3.2018 r., (0112-KDIL1-1.4012.18.2018.1.MJ), odnoszącą się bezpośrednio do organizacji obozu tanecznego przez podatnika.

Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki, jest kwota marży.

Usługi turystki rozliczane na zasadzie marży, opodatkowane są VAT w stawce 23%. W przypadku, gdy podatnik część świadczeń w ramach usługi turystyki wykonuje we własnym zakresie, to dla tych usług zastosuje stawkę podatku dla nich właściwą (np. stawkę 8% dla usługi transportu, poz. 39 załącznika nr 3 do VATU).

Mimo, że w treści pytania nie wspomniano, że obóz będzie organizowany dla dzieci i młodzieży, końcowo warto zaznaczyć, że usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, w przepisach o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy Prawo oświatowe mogą być usługami korzystającymi ze zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a VATU.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Sprzedaż zegarków typu smartwatch a oznaczenia w pliku JPK_VAT

Sprzedaż zegarków typu smartwatch nie musi być wykazywana w pliku JPK_VAT z kodem GTU_06 ani z oznaczeniem MPP (mechanizm podzielonej płatności).

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988 ze zm., dalej: SzczegZakrDanDeklR) wskazuje, jakie dane powinny znaleźć się w składanych przez podatników deklaracjach VAT. Między innymi jest to oznaczenie grupy towarowej (GTU) określonych towarów lub usług, które sprzedający muszą zawrzeć zarówno na fakturze, jak i w składanym pliku JPK_VAT. Przepis § 10 ust. 3 pkt 1 lit. f SzczegZakrDanDeklR określa, że przedsiębiorcy dokonujący dostawy m.in. urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, powinni oznaczać takie dostawy GTU_06. Jednocześnie przepis ten określa, które urządzenia podlegają oznaczeniom poprzez dokładne wskazanie konkretnych pozycji załącznika nr 15 do ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361, dalej: VATU) – oznacza to, że tylko do dostawy urządzeń oraz części i materiałów do nich, które zostały wymienione w tych pozycjach załącznika, podatnicy mają obowiązek dokonywania oznaczenia odpowiednim GTU.

Wymienione w § 10 ust. 3 pkt 1 lit. f SzczegZakrDanDeklR pozycje załącznika nr 15 do VATU nie wskazują w żadnej pozycji zegarków typu smartwatch – najbliżej tego towaru może być poz. 62 załącznika, która mówi o telefonach dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych – wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony (PKWiU ex 26.30.22.0). Co prawda do dostawy towarów aktualnie ma zastosowanie klasyfikacja CN (Nomenklatura Scalona), jednak z uwagi na fakt, że załącznik nr 15 do VATU nie został zaktualizowany w tym zakresie, należy odnieść się do klasyfikacji wskazanej w tym załączniku, tj. PKWiU.

Z analizy interpretacji indywidualnych i stanowisk Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że zegarki typu smartwatch były klasyfikowane do PKWiU 26.30.22.0. Jednak trzeba zwrócić uwagę na fakt, iż w załączniku nr 15 do VATU znajduje się zawężenie tej klasyfikacji (poprzez zastosowanie „ex”) – wyłącznie do telefonów komórkowych, w tym smartfonów. Oznacza to, że w tej pozycji nie mieści się dostawa towarów jakimi są zegarki typu smartwatch. Dlatego ich dostawa nie wymaga oznaczania w składanych deklaracjach VAT jako GTU_06.

Analogicznie wygląda sytuacja z oznaczeniem MPP. Oznaczeniem MPP objęte są dostawy towarów wskazanych w załączniku nr 15 do VATU, których kwota należności ogółem wykazana na fakturze przekracza 15 000 zł, przy czym oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Biorąc pod uwagę, że w załączniku nr 15 do VATU nie zostały wymienione zegarki typu smartwatch (poprzez ograniczenie właściwego im PKWiU do wyłącznie telefonów komórkowych), w związku z tym dostawa takich zegarków nie jest objęta mechanizmem podzielonej płatności, i nie wymaga oznaczania w pliku JPK_VAT oznaczeniem MPP.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Badania medycyny pracy inne niż profilaktyczne

Pracodawca nie może wymagać od pracowników innych badań niż badania profilaktyczne, o których mowa w przepisach bhp lub innych przepisach branżowych.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Stosownie do postanowień art. 229 Kodeksu pracy (dalej: KP), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.5.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 607 ze zm.).

Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań:

1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe;

2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy, oraz

3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.

Zgodnie art. 229 § 4 KP, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Istnieją również inne akty prawne, które nakładają obowiązki posiadania badań do celów sanitarno-epidemiologicznych czy psychologicznych, w zależności od rodzaju prac, które dany pracownik wykonuje.

O ile obowiązkiem pracowników jest wykonywania badań, o których mowa powyżej, o tyle nie ma żadnych podstaw, aby wymagać od nich innych badań niż powyższe.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Nowe limity dorabiania dla niektórych emerytów i rencistów od 1 grudnia 2024 r.

Kwoty graniczne

Od 1.12.2024 r. pracujący renciści i młodsi emeryci będą mogli zarobić miesięcznie do 5713,20 zł brutto. Ta kwota stanowi 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, które ostatnio ogłosił prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

Jeśli przychód osoby, która pobiera rentę lub emeryturę, będzie wyższy od tego progu, ale niższy od 130% przeciętnego wynagrodzenia, ZUS zmniejszy świadczenie o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Ta maksymalna kwota do czasu kolejnej waloryzacji, tj. do końca lutego 2025 r., wynosi: 890,63 zł dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 668,01 zł – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a 757,08 zł – dla rent rodzinnych (jeśli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba).

Ważne

Jeśli miesięczny dodatkowy przychód rencisty lub emeryta przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 10 610,20 zł brutto, ZUS całkowicie zawiesi wypłatę jego świadczenia.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Kto ile może dorobić do emerytury lub renty

Osoby, które ukończyły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), mogą dorabiać do świadczenia bez żadnych ograniczeń. Nie dotyczą ich limity obliczane na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie, a ich świadczenia nie będą zmniejszane ani zawieszane, jeśli mają dodatkowe przychody.

Jedyny wyjątek dotyczy osób, które otrzymują dopłatę z budżetu państwa do kwoty najniższej emerytury. Gdy przychód z tytułu pracy przekroczy kwotę dopłaty, ZUS wypłaci emeryturę za dany okres bez dopłaty z budżetu.

Niektórzy renciści również mogą pracować i zarabiać bez ograniczeń. Chodzi o osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych i wojskowych i których niezdolność do pracy jest związana ze służbą wojskową. Przywilej ten obejmuje także osoby, które otrzymują renty rodzinne po osobach uprawnionych do tych świadczeń.

Zamiana własnej emerytury na korzystniejszą finansowo rentę rodzinną nie wpływa negatywnie na możliwość dorabiania bez ograniczeń, o ile osoba uprawniona jest już w powszechnym wieku emerytalnym.

Źródło: zus.pl

Pobierz Raport wynagrodzeń w księgowości 2023/2024! Sprawdź

Zaloguj się do Legalis Księgowość Kadry Biznes

Wypróbuj Legalis Księgowość Kadry Biznes

Zaloguj się do Systemu Legalis