Rozliczenie podatkowe kosztów zastępstwa procesowego

Zwrot (wpływ) kosztów procesu na rachunek bankowy podatnika nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem należnym. Niniejsze zdarzenie pozostanie zatem neutralne dla podatnika na gruncie VAT. Z faktury otrzymanej od zawodowego pełnomocnika tytułem kosztów zastępstwa procesowego podatnik ma prawo odliczyć podatek naliczony na zasadach ogólnych.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Koszty zastępstwa procesowego stanowią koszt procesowy stron, ponoszony w toku prowadzonego postępowania sądowego. Co do zasady strona, która przegrywa sprawę, obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (tzw. koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez zawodowego pełnomocnika (adwokata, radcę prawnego) zalicza się jego wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Tak wynika z art. 98 § 1 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego.

Zwrot kosztów procesu nie stanowi czynności opodatkowanej VAT, nie podlega zatem wykazaniu w JPK VAT przez stronę, która ten zwrot kosztów otrzymała. Z kolei faktura otrzymana od pełnomocnika strony, dokumentująca wyświadczoną pomoc prawną, uprawnia do odliczenia podatku naliczonego na zasadach ogólnych, czyli pod warunkiem występowania związku przyczynowo–skutkowego pomiędzy nabytą usługą prawniczą, a wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi podatkiem należnym.

Zaznaczyć trzeba, że koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego, przyznawane są stronie (podatnikowi), a nie jego pełnomocnikowi. W przypadku tzw. pełnomocników z wyboru, między mocodawcą a pełnomocnikiem zawierana jest umowa cywilnoprawna, określająca zasady ustalenia wynagrodzenia z tytułu wykonywanego zastępstwa procesowego, należnego pełnomocnikowi. Koszty zastępstwa procesowego przyznawane stronie (mocodawcy) nie muszą wcale odpowiadać kwocie otrzymanego wynagrodzenia za pomoc prawną. Często bywa tak, że wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego zgodnie z zawartą umową o zastępstwo procesowe (mające następnie odzwierciedlenie wystawionej fakturze) jest kilkukrotnie wyższe, aniżeli kwota należności za udział pełnomocnika w sprawie, zasądzona od strony przeciwnej przez sąd na podstawie obowiązujących przepisów w orzeczeniu kończącym postępowanie sądowe. Stawki wynagrodzeń, które są przyznawane pełnomocnikom z urzędu, są bowiem stosunkowo niskie.

Jednakże przy braku odmiennego uregulowania w postanowieniach zawartej umowy cywilnoprawnej dotyczącej wysokości wynagrodzenia pełnomocnika z tytułu kosztów zastępstwa procesowego przyjmuje się, że kwota kosztów zastępstwa procesowego przyznana przez sąd stanowi kwotę brutto. Tym samym pełnomocnik wystawiając fakturę tytułem zastępstwa procesowego, powinien obliczyć podatek metodą „w stu”.

Jeżeli zatem radca prawny wystawił podatnikowi fakturę, w której – zgodnie z umową zawartą z podatnikiem – za podstawę opodatkowania dla czynności uznał koszty zastępstwa procesowego przyznane podatnikowi przez sąd w kwocie netto, to VAT wynikający z tej faktury powinien zostać ujęty w ewidencji VAT i zostać odliczony na zasadach ogólnych.

W rozliczeniach podatnika nie może się więc pojawić żadna różnica w VAT wynikająca z kwot, które wpłynęły na rachunek bankowy podatnika, oraz z kwot wykazanych w fakturze wystawionej przez zawodowego pełnomocnika.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Pracownica w ciąży a prowadzenie pojazdów służbowych

Co do zasady przepisy nie zakazują kobietom w ciąży prowadzenia pojazdów służbowych. Jeśli więc dana kobieta nie ma indywidualnych przeciwskazań lekarskich w tym zakresie, to może korzystać z takiego pojazdu.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Stosownie do art. 176 § 1 Kodeksu pracy, kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Szczegółowym aktem prawnym określającym wykaz powyższych prac jest rozporządzenie Rady Ministrów z 3.4.2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U. z 2017 r. poz. 796). Z treści powyższego rozporządzenia nie wynika zakaz prowadzenia pojazdów służbowych przez pracownice w ciąży. Stąd też należałoby przyjąć, że jedyną podstawą takiego zakazu byłoby zaświadczenie lekarskie wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z 3.3.2006 r. w sprawie sposobu i trybu wydawania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią (Dz.U. Nr 42, poz. 292). Zaświadczenie to wydaje lekarz, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 229 Kodeksu pracy, na wniosek pracownicy, pracodawcy albo z własnej inicjatywy.

Zgodnie z § 3 pkt 4 ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia z 3.3.2006 r. w sprawie sposobu i trybu wydawania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią, zaświadczenie lekarskie zawiera stwierdzenie przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią uzasadniających:

1) przeniesienie pracownicy do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnienie ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy albo

2) zmianę warunków pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy lub przeniesienie pracownicy do innej pracy, a jeżeli to niemożliwe, zwolnienie jej na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Mając na uwadze powyższe, jeśli dana kobieta w ciąży nie ma indywidualnych przeciwskazań lekarskich w tym zakresie, to może prowadzić samochód w ramach obowiązków służbowych. Niemniej jednak należy zauważyć, że praca kierowcy pokonującego długie trasy może być traktowana w pozycji wymuszonej, która dla kobiet w ciąży jest już zakazana. Tym samym pracodawca nie powinien zlecać takiej kobiecie pokonywania długich tras, wymuszających długotrwałe przebywanie w pojeździe.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Automatyczne przypisywanie kosztów z faktur dzięki AI

Model językowy, wytrenowany na bazie historycznych faktur i planu kont firmy, potrafi z ≥ 90% trafnością zaproponować odpowiednie konto i centrum kosztowe. W przypadku niepewności decyzja przekazywana jest do ręcznej weryfikacji, przy czym każda operacja pozostaje możliwa do audytu.

Wzbogacenie danych i embeddingi semantyczne
System wzbogaca tekst faktury o metadane transakcyjne (np. numer zamówienia, dostawca, projekt, data), a następnie konwertuje całość do reprezentacji wektorowej. Model typu transformer dokonuje klasyfikacji na podstawie podobieństwa do zaksięgowanych przypadków – zgodnie z logiką semantycznego dopasowania (semantic similarity).

Uczenie aktywne i pętla poprawy jakości
W przypadkach niskiego poziomu pewności (confidence < 0,85), dokument trafia do ręcznej decyzji księgowego, która automatycznie aktualizuje zbiór uczący. Mechanizm aktywnego uczenia (active learning) sprawia, że trafność klasyfikacji wzrasta z początkowych 82% do ponad 92% w okresie jednego kwartału (dane: Gartner, 2024).

Zgodność z polityką rachunkową – reguły deklaratywne
W obszarach newralgicznych (np. rozróżnienie CAPEX/OPEX, klasyfikacja wg VAT) silnik reguł deklaratywnych nadpisuje decyzję modelu. Pozwala to utrzymać zgodność z przyjętą polityką rachunkowości i zapewnia zgodność z interpretacjami podatkowymi.

Transparentność i audytowalność procesu
Każda rekomendacja modelu zawiera:

Bezpieczeństwo danych i zgodność z regulacjami
Dane używane do treningu modelu są uprzednio pseudonimizowane. System działa w infrastrukturze chmurowej zlokalizowanej na terenie UE i podlega regulacjom AI Act (art. 9–10, dokumentacja i ocena ryzyka). Logi operacji są archiwizowane przez 5 lat, zgodnie z art. 74 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Oświadczenie rolnika prowadzącego działalność gospodarczą o nieprzekroczeniu kwoty granicznej podatku dochodowego

Rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu w KRUS może prowadzić jednocześnie działalność gospodarczą nie tracąc ubezpieczenia w KRUS. Warunkiem jest to, by podejmując działalność był ubezpieczony w KRUS w pełnym zakresie nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata oraz jednocześnie:

1) złożył w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności,

2) nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym

3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym,

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej.

Rolnik lub domownik składa w KRUS zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota graniczna podatku dochodowego w terminie:

Ważne

Z uwagi na fakt, że w 2025 r. 31 maja przypada w sobotę, to zgodnie z zasadą, że koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, to termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą, dlatego w 2025 r. termin na złożenie oświadczenia upływa 2 czerwca. Natomiast kwota graniczna dla 2024 r. wynosi 4358 zł (obwieszczenie MRiRW z 30.4.2024 r. w sprawie rocznej kwoty granicznej; M.P. z 2024 r. poz. 337).

Obowiązku złożenia tego oświadczenia albo zaświadczenia nie ma osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej oraz nie współpracowała przy jej prowadzeniu.

Niezłożenie oświadczenia lub niezachowanie terminu obłożone jest dotkliwą sankcją. Jeśli rolnik lub domownik spóźni się ze złożeniem oświadczenia lub przekroczy kwotę graniczną i nadal będzie prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracować przy prowadzeniu takiej działalności, to zostanie wyłączony z ubezpieczenia w KRUS i podlegać będzie ubezpieczeniu w ZUS. Nie nastąpi to, wówczas gdy zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem terminu na złożenie tego zaświadczenia albo oświadczenia. Termin może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli ten rolnik lub domownik udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Dostosowanie krzesła i biurka do specjalnych potrzeb pracownika

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi zatrudnionemu przy komputerze krzesła i biurka zgodnego z wymaganiami określonymi w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 58 ze zm.; dalej: MonEkranBHPR), które spełniają wymagania ergonomii. Przepisy bhp nie definiują pojęcia „fotel ortopedyczny”, ani też nie obligują pracodawcy do zapewnienia elektrycznie regulowanego biurka, w związku z czym tego typu zalecenie jest nieprecyzyjne i nie wiąże pracodawcy. Nie ma jednak przeciwskazań do tego, aby pracodawca takie zalecenie zrealizował, jeśli posiada na to środki.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Obowiązki pracodawcy z zakresu bhp

W myśl art. 207 § 2 Kodeksu pracy, do podstawowych obowiązków pracodawcy należy ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne jej warunki, a także reagować na potrzeby związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 12.12.1974 r., obowiązek ten obejmuje przestrzeganie nie tylko ogólnie obowiązujących norm w tym zakresie, lecz także indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika (II PR 262/74, Legalis).

Organizując stanowisko pracy wyposażone w komputer, pracodawca powinien uwzględnić wymagania określone w przepisach MonEkranBHPR.

Zgodnie z § 4 MonEkranBHPR pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do tego rozporządzenia.

Wymagania bhp i ergonomii

W wyniku nowelizacji powyższego rozporządzenia, która weszła w życie z dniem 17.11.2023 r. zmianie uległy minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe, stanowiące załącznik do tego rozporządzenia. Wynika z nich m.in., że krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:

  1. dostateczną stabilność przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi,
  2. regulację wysokości siedziska, regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa, regulację kąta pochylenia oparcia oraz odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,
  3. wyprofilowanie siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i ud,
  4. możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,
  5. regulowane podłokietniki.

Ponadto, mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej.

Z kolei konstrukcja stołu (biurka) powinna umożliwiać ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury, w szczególności powinna zapewniać:

  1. wystarczającą powierzchnię, gwarantującą łatwe posługiwanie się elementami wyposażenia stanowiska pracy i wykonywanie czynności związanych z pracą,
  2. ustawienie klawiatury z zachowaniem takiej odległości od przedniej krawędzi stołu, która umożliwia podparcie dla rąk i przedramion z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem,
  3. ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.

Pracownik powinien mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu oraz do przyjęcia wygodnej pozycji i możliwości jej zmiany podczas pracy. Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa.

Mając na uwadze powyższe, przepisy bhp określają konkretne wymagania z zakresu ergonomii dla krzeseł biurowych i biurek przeznaczonych do pracy przy komputerze. Jeśli wymagania te są spełnione, to pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia innego krzesła, nawet jeśli pracownik o nie wnioskuje.

W opisanym przypadku pracownik może przedłożyć pracodawcy jakieś zaświadczenie od lekarza, z którego będzie konkretnie wynikało, jakie parametry powinno spełniać krzesło dla tego pracownika (inne niż te wymagane przez przepisy bhp oraz zapewnione przez pracodawcę). Na tej podstawie pracodawca, biorąc pod uwagę generalny obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, powinien indywidualnie podjąć stosowną decyzję o wymianie krzesła lub pozostawieniu tego, które pracownik ma już udostępnione.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Stawka VAT właściwa dla wysyłki produktu

Jeżeli wysyłka jest elementem dostawy towaru, to koszt tej wysyłki nie jest odrębną usługą samą w sobie, ale usługą pomocniczą do dostawy towaru, a w konsekwencji powinna być ona opodatkowana tą samą stawką co dostawa towaru. W tym przypadku, skoro dostawa towarów jest ze stawką 5% VAT, to wysyłka powinna być z tą samą stawką 5% VAT.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT podstawa opodatkowania obejmuje: podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. W związku z tym wydatki na transport w przypadku dostawy towaru muszą zostać wliczone do podstawy opodatkowania towaru i z punktu widzenia VAT powinny być traktowane jako jedna całość. Wówczas koszty transportu należy opodatkować taką samą stawką VAT, co sprzedawany towar.

W przedstawionej sytuacji będzie to dla wysyłki również stawka 5% VAT, skoro sprzedaż internetowa produktu jest ze stawką 5% VAT. Dodatkowe koszty, tj. koszty przesyłki, są jednym z poniesionych kosztów związanych ze świadczeniem głównym (dostawą towaru), które w efekcie kształtuje kwotę ostateczną żądaną od nabywcy. Wynika z tego, że koszty wysyłki ponoszone w związku ze sprzedażą towarów jako element świadczenia zasadniczego, winny zwiększać kwotę należną od nabywcy z tytułu dostawy towarów i być opodatkowane według stawki podatkowej właściwej dla sprzedawanych towarów. Koszty transportu nie powinny być rozliczane osobno względem dostawy towaru.

Na gruncie VAT mamy w tym przypadku do czynienia ze świadczeniem kompleksowym traktowanym jako dostawa towaru, gdzie usługa transportowa jest czynnością pomocniczą. W przypadku dokumentowania takiego świadczenia kompleksowego (dostawa i wysyłka) na fakturze – w części zasadniczej przeznaczonej na wskazanie nazwy towaru powinna znaleźć się wyłącznie nazwa właściwa dotycząca dostawy danego towaru. Nie ma jednak przeszkód, aby np. w części informacyjnej faktury zawrzeć elementy oraz ich wartość, które składają się na cenę całej dostawy. W tej części informacyjnej można wyszczególnić, jakie są elementy składowe ceny (np. wysyłkę).

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Opłata sądowa jako koszt uzyskania przychodu

Wydatki poniesione na opłaty sądowe stanowią koszty pozostałej działalności operacyjnej. Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych stanowią one koszty pośrednie, które mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Datą potrącalności kosztów pośrednich jest dzień poniesienia wydatku.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Ustawa o rachunkowości

Koszty ponoszone w związku z wystąpieniem jednostki do sądu obciążają pozostałe koszty operacyjne, co wynika z charakteru tych kosztów (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości). Koszty te są pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki i ujmowane są w ewidencji księgowej w momencie ich poniesienia. W sprawozdaniu finansowym (w bilansie) poniesione opłaty sądowe podlegają wykazaniu w pozycji „Inne koszty operacyjne”.

W przypadku wygranej i zwrotu poniesionych kosztów przez stronę pozwaną, wpływ środków pieniężnych podlega ujęciu na dobro pozostałych przychodów operacyjnych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

Zakwalifikowanie poniesionej opłaty od pozwu do kosztów uzyskania przychodów zależne jest od spełnienia wymogów określonych art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU), tj. potwierdzenia, że koszty poniesione zostały w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania, albo zabezpieczenia źródła przychodów i nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 PDOPrU.

Tym samym, istotne jest wykazanie celowości poniesionego wydatku poprzez np. zabezpieczenie źródła przychodów przed uszczupleniem (zmniejszeniem) lub utrzymanie źródła przychodów na niezmienionym poziomie. W pytaniu nie wskazano dokładnie przedmiotu sporu, ale zakładając, że właśnie taki jest cel skierowania sprawy do sądu, tj. ochrona interesów (w tym przychodów) jednostki, to nie ma przeciwskazań dla uznania potrącalności poniesionego wydatku. Ponadto, opłaty sądowe nie zostały wykluczone w art. 16 ust. 1 PDOPrU, zatem odpowiedź jest pozytywna.

Podobna sytuacja była przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 5.3.2021 r. (0111-KDIB2-1.4010.504.2020.1.BJ). Natomiast zgodnie ze stanowiskiem, jakie zostało wyrażone przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z 22.8.2017 r. (0111-KDIB1-2.4010.200.2017.2.MM):

Interpretacje

Wydatki ponoszone w procesach sądowych pozostają w związku z całokształtem prowadzonej działalności, ponieważ zostały poniesione w celu ochrony interesów jednostki. Każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów, biorąc pod uwagę szczegóły danej sprawy i przesłanki jakimi kierowała się Spółka, a także pozywający.

Zatem, choć koszty sądowe nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 PDOPrU, to wskazana jest każdorazowa analiza spełnienia przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 PDOPrU, celem podjęcia decyzji o ich potrącalności. W przypadku założenia sprawy sądowej o zapłatę (jak wskazano w pytaniu), dbałość o interes spółki nie ulega wątpliwości.

Przeszkodą w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionej opłaty sądowej może być wpływ stopnia przyczynienia się podatnika (poprzez np. niedochowanie należytej staranności) do zdarzenia, które jest podstawą sporu sądowego. W tym zakresie fiskus wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z 20.2.2024 r. (0111-KDIB1-2.4010.692.2023.1.END) oraz z 29.6.2023 r. (0112-KDIL2-2.4011.461.2023.1.KP).

Ewentualna przegrana założonej kontrahentowi sprawy sądowej nie zmienia prawa podatnika do uznania poniesionych opłat sądowych za koszty uzyskania przychodów, co potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 28.6.2023 r. (0114-KDIP2-2.4010.231.2023.1.SP).

Z kolei w interpretacji indywidualnej z 19.4.2011 r. (IBPBI/2/423-121/11/AP) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że koszty te wobec braku ich powiązania z konkretnym przychodem, stanowią koszty pośrednie i potrącalne są w dacie poniesienia. Choć przytoczona interpretacja dotyczyła ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to nie ma przesłanek, aby odrzucić zasadność argumentów w obszarze działania ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponieważ ta interpretacja dotyczyła przegranej sprawy sądowej, to wskazano również, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały aby przychody z danego źródła w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło dalej istniało. Innymi słowy – stanowią one koszty ochrony interesów jednostki. Powyższa charakterystyka najpewniej ma zastosowanie również w stosunku do sytuacji wystąpienia do sądu o zapłatę, czego dotyczy pytanie.

Konkludując w zakresie pytania o moment potrącalności poniesionych kosztów, właściwą jest data poniesienia wydatku z racji braku powiązania wydatku z konkretnym przychodem, co wskazuje na traktowanie poniesionej opłaty sądowej jako kosztu pośredniego zdefiniowanego w art. 15 ust. 4d PDOPrU.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Ustawy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców wejdą w życie 1 czerwca 2025 roku

Zmiany w ustawach o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców na terytorium RP

Dnia 12.5.2025 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono dwie ustawy, których projekty powstały w Ministerstwie Pracy. To ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP oraz ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia.

Nowe przepisy, które wejdą w życie 1.6.2025 r., to odpowiedź na potrzeby i oczekiwania zarówno poszukujących zatrudnienia, jak i pracodawców, a także obywateli polskich oraz przebywających na terenie naszego kraju cudzoziemców.

Ustawy stanowią realizację kamieni milowych zapisanych w Krajowym Planie Odbudowy. Zmiany obejmą 340 powiatowych urzędów pracy, 16 wojewódzkich urzędów pracy, Państwową Inspekcję Pracy, Straż Graniczną, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, Ochotnicze Hufce Pracy ale także w mniejszym stopniu inne instytucje publiczne oraz firmy prywatne.

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Konieczność rejestracji w urzędzie właściwym ze względu na adres zameldowania, a nie faktycznego zamieszkania, była sporym utrudnieniem dla poszukujących zatrudnienia. To się zmieni. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia likwiduje też ograniczenia wiekowe w dostępie do różnych instrumentów rynku pracy, np. do cieszącego się zainteresowaniem bonu na zasiedlenie. Dodatkowo niezależnie od okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych będzie on wypłacany w pełnej wysokości.

Ustawa zakłada także wdrożenie nowego systemu teleinformatycznego, który umożliwi uzyskiwanie pomocy online, oraz zapewnienie lepszego dostępu do dobrej jakości ofert pracy.

Poza tym zmiany wprowadzone ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia zapewniają:

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP

Warto zaznaczyć, że w pierwszej kolejności ustawa zabezpiecza polskich pracowników, by nie byli narażeni na nieuczciwą konkurencję czy utratę pracy. Chroni także cudzoziemców przed nadużyciami i naruszeniami prawa. Przedsiębiorcom mierzącym się z niedoborami pracowników zapewnia z kolei przejrzyste i przyjazne przepisy.

Jednym z najważniejszych założeń ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP jest przeciwdziałanie wyłudzeniom zezwoleń na pracę w celu wjazdu na terytorium strefy Schengen. Służyć temu ma przede wszystkim wprowadzenie nowych funkcjonalności w systemach informatycznych, zwiększenie roli publicznych służb zatrudnienia w procesie wydawania zezwoleń, a także lepsze połączenie systemów informatycznych różnych instytucji.

Ustawa daje również starostom możliwość określenia listy zawodów i rodzajów pracy, w których zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć zatrudnienie na terenie danego powiatu nie będą wydawane. Będzie to możliwe np. w sytuacji zwolnień grupowych lub likwidacji dużego zakładu pracy na terytorium danego powiatu. Nowy mechanizm zastąpi nieefektywną i uciążliwą dla pracodawców procedurę tzw. testu rynku pracy.

Źródło: gov.pl

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Wydatki prezesa spółki a estoński CIT

W sytuacji, gdy wydatki są związane z wykonywaniem czynności mających na celu prowadzenie spraw spółki, nie powinny być tak traktowane pod warunkiem, że są uzasadnione ekonomicznie. Podobnie w przypadku wydatków na wyżywienie w związku ze spotkaniami z kontrahentami.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Zgodnie z art. 28m ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU) opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków). Przepis art. 28m ust. 3 PDOPrU wskazuje z kolei, że przez ukryte zyski, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 2 PDOPrU, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:

„1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;

2) świadczenia wykonane na rzecz:

a) fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu,

b) trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;

4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;

5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;

6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;

7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;

8) wydatki na reprezentację;

9) dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;

10) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;

11) zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;

12) świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce”.

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku ponoszenia wydatków na rzecz osoby będącej wspólnikiem spółki, która wybrała opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, pojawia się ryzyko uznania, że takowe wydatki będą ukrytym zyskiem. Jednakże w sytuacji, gdy są one związane z wykonywaniem czynności mających na celu prowadzenie spraw spółki, Autor osobiście uważa, że nie powinny być tak traktowane pod warunkiem, że są uzasadnione ekonomicznie.

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora KIS, które zostało zawarte w interpretacji indywidualnej z 20.2.2024 r. (0114-KDIP2-2.4010.699.2023.1.IN):

„Jak wynika z wniosku Spółka ponosi również wydatki związane z odbytymi podróżami służbowymi zarówno Udziałowców pełniących funkcje w organach Spółki na podstawie powołania, jak również pracowników będących Członkami rodziny udziałowców. Do kosztów tych zaliczają się m.in.: koszty transportu (bilety na pociąg, samolot, koszty wynajmu pojazdów, taksówek itp.), wydatki noclegowe oraz gastronomiczne. Jak wynika z wniosku koszty podróży stanowią niezbędne wydatki dla potrzeb prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, przyczyniają się do podtrzymania relacji handlowych z kontrahentami Spółki, służą wypełnianiu powierzonych obowiązków pracowniczych oraz do stałego zwiększania jej przychodów, a także nie stanowią ekwiwalentu wypłaconego zysku. W związku z powyższym wydatki na koszty podróży nie stanowią ukrytych zysków ani wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.

W ocenie Autora także wydatki na usługi gastronomiczne ponoszone w ramach spotkań z kontrahentami „poza delegacją” nie stanowią ukrytych zysków, jeśli spotkania te mają związek z prowadzoną przez spółkę działalnością.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Opodatkowanie i oskładkowanie wygranych w konkursie organizowanym dla pracowników

Wygrana (jej wartość) stanowi przychód, od którego należy obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki ZUS.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Dane przedsięwzięcie można uznać za konkurs, jeżeli zawiera element współzawodnictwa, którego celem jest osiągnięcie najlepszego rezultatu i wyłonienie zwycięzcy (lub zwycięzców) spośród uczestników spełniających określone kryteria. Bardzo istotna jest również formalna strona konkursu – w szczególności sporządzenie regulaminu, który powinien zawierać: nazwę konkursu, dane organizatora, zasady uczestnictwa, opis nagród oraz sposób wyłonienia zwycięzców (por. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 10.7.2019 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.250.2019.3.ID).

O sposobie rozliczenia podatkowego i składkowego nagród przyznawanych pracownikom decyduje to, do jakiego kręgu uczestników kierowany jest konkurs. W szczególności:

1) Jeżeli konkurs organizowany jest wyłącznie dla pracowników, to wartość wygranej stanowi dla nich przychód ze stosunku pracy, od którego pracodawca ma obowiązek naliczyć, pobrać i odprowadzić zarówno zaliczkę na podatek dochodowy, jak i składki ZUS.

2) Jeżeli konkurs skierowany jest do szerszego grona osób (np. pracowników i kontrahentów), wówczas wygrane należy zakwalifikować jako przychody z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. W takim przypadku nie występuje obowiązek opłacania składek ZUS, ale pracodawca zobowiązany jest do poboru 10% zryczałtowanego podatku dochodowego (por. interpretacje indywidualne: ZUS z 15.6.2015 r., WPI/200000/43/604/2015; Dyrektora KIS z 24.05.2023 r., 0115-KDIT2.4011.201.2023.1.ENB).

W ostatniej z przywołanych interpretacji wskazano, że w przypadku konkursów adresowanych wyłącznie do pracowników, wartość nagród stanowi przychód ze stosunku pracy, ponieważ wygrana pozostaje w ścisłym związku z zatrudnieniem. Innymi słowy – gdyby nie stosunek pracy, dana osoba nie mogłaby w konkursie uczestniczyć. Nie ma przy tym znaczenia, czy udział w konkursie wiąże się bezpośrednio z zakresem obowiązków służbowych.

Do nagród w konkursach organizowanych przez pracodawcę wyłącznie dla pracowników nie ma zastosowania zwolnienie z opodatkowania przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, zwolniona z podatku jest wartość wygranych w konkursach organizowanych i ogłaszanych przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja) oraz w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową – o ile jednorazowa wartość nagrody nie przekracza 2000 zł.