Więcej praw dla konsumentów – nowe postępowania grupowe

Rola Prezesa UOKiK

Od dwóch tygodni obowiązuje dodatkowa ścieżka dochodzenia roszczeń przez konsumentów – zgodnie z dyrektywą nazywana „powództwami przedstawicielskimi”, wymiennie na gruncie przepisów krajowych: „nowymi postępowaniami grupowymi”. Nowe narzędzie to przede wszystkim realizacja hasła „w grupie siła”. Do złożenia pozwu dotyczącego roszczenia potrzeba bowiem co najmniej 10 konsumentów, którzy zgodzą się na bycie reprezentowanym w konkretnym powództwie. Obowiązuje przy tym forma „opt-in” – jeśli jesteś poszkodowanym i chcesz przystąpić do postępowania, musisz wyrazić taką wolę. Nowością jest to, że pozywającym i organizującym grupę jest podmiot upoważniony, czyli np. uznana organizacja pozarządowa, która w imieniu konsumentów przygotowuje pozew i wszystkie formalności.

Co zyskuje konsument?

  • Szeroki zakres. Powództwa grupowe będą wytaczane przeciwko przedsiębiorcom, którzy stosują praktyki naruszające ogólne interesy konsumentów. Lista spraw, które mogą trafić tą drogą do sądu, jest długa. Obejmuje różne branże, w których przedsiębiorcy prowadzą sprzedaż lub świadczą usługi konsumentom. Będą więc to: przewoźnicy, przedsiębiorcy świadczący usługi na odległość, producenci żywności, kosmetyków, instytucje finansowe i banki, telekomy, ubezpieczyciele, biura podróży oraz wiele innych.
  • Roszczenia. Przede wszystkim grupa nie musi ujednolicać wysokości roszczeń. Co więcej, mogą w niej znaleźć się poszkodowani przez naruszenie tego samego prawa, nie tylko w tym samym zdarzeniu. W praktyce oznacza to, że przykładowo turyści reklamujący nieudane wakacje mogą w jednym pozwie żądać różnych rekompensat w związku z niewłaściwym wykonaniem różnych umów przez to samo biuro podróży.
  • Ograniczone koszty. Konsument nie jest stroną postępowania i nie ponosi jego kosztów. Jedyna opłata, jaka może się pojawić, to koszt przystąpienia do grupy, którą pobiera podmiot upoważniony. Ustawa określa maksymalny próg tej opłaty, czyli 5 proc. wartości roszczenia. Jednocześnie nie więcej niż 1 tys. zł – w sprawach o roszczenia niepieniężne oraz 2 tys. zł – o pieniężne. Jeśli powództwo przedstawicielskie będzie wytaczał Rzecznik Finansowy, takich wydatków w ogóle nie będzie.
  • Różne ułatwienia. Nie ma kaucji w takich pozwach, a w przypadku ugody konsument może oświadczyć wystąpienie z powództwa, gdy nie jest zadowolony z rozstrzygnięcia. Wtedy taka ugoda go nie wiąże, więc może wytoczyć powództwo indywidualnie albo przystąpić do innego pozwu grupowego. Ustawa daje również konsumentom możliwość dokonania zmiany podmiotu upoważnionego. Może to być swobodna decyzja grupy albo sytuacja, gdy podmiot upoważniony zostanie wykreślony z rejestru.
Jeśli chcesz przetestować Legalis Księgowość Kadry Biznes kliknij: Sprawdź

Podmioty upoważnione – czyli kto?

Podmiotami upoważnionymi, które mogą wytaczać powództwa są wszystkie te, które Prezes UOKiK wpisze do prowadzonego przez siebie rejestru lub Komisja Europejska – do wykazu organizacji mogących działać w grupowych postępowaniach transgranicznych. Z urzędu takim podmiotem jest Rzecznik Finansowy.

Podmiot upoważniony przede wszystkim musi prowadzić niezarobkową działalność na rzecz ochrony interesów konsumentów co najmniej 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o wpis do rejestru UOKiK. Ponadto musi: być osobą prawną, statutowo zajmować się ochroną konsumentów oraz zachować niezależność i nie podlegać wpływom innych podmiotów.
Podmiot upoważniony w pozwie może zażądać stwierdzenia praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów. Wówczas występuje do sądu bez udziału konsumentów. Jeśli jednak w tym samym lub oddzielnym postępowaniu żąda od przedsiębiorcy konkretnych roszczeń, np. zwrotu określonej kwoty – wówczas musi zebrać grupę co najmniej 10 poszkodowanych.

Powództwo musi dotyczyć zakresu mieszczącego się w zadaniach statutowych podmiotu. Przykładowo, jeżeli znajdują się w nich tylko usługi finansowe – wówczas nie może on wytoczyć powództwa dotyczącego oznaczania żywności czy usług turystycznych. W każdym przypadku będzie to sprawdzał sąd.

Ustawa daje możliwość dochodzenia roszczeń transgranicznych, co jest istotne w kontekście wspólnego rynku i konsumentów dokonujących zakupów na terenie całej UE. Oznacza to, że podmiot upoważniony wyznaczony w dowolnym państwie członkowskim UE może wytoczyć powództwo grupowe przed sądem polskim, a polski podmiot upoważniony – w dowolnym państwie członkowskim UE.

Gwarancje dla przedsiębiorców

Bardzo istotnym elementem sprawnego działania powództw przedstawicielskich jest stosowanie mechanizmów kontroli niezależności finansowania podmiotów upoważnionych. Takie działania będą podejmować: UOKiK – na etapie wpisywania do rejestru nowych podmiotów oraz sąd – na każdym etapie postępowania. Ten ostatni będzie sprawdzał, czy finansowanie podmiotu np. przez przedsiębiorców nie wpływa na ochronę konsumentów i czy podmiot upoważniony nie jest finansowany np. przez konkurenta pozwanego przedsiębiorcy.

Podmiot upoważniony w przypadku spraw o stwierdzenie stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów musi wystąpić do przedsiębiorcy z wezwaniem o zaprzestanie takich praktyk, wyznaczając mu 14-dniowy termin. Jeżeli to nie poskutkuje, może wytoczyć powództwo. Dodatkowo, wezwanie ani inne pismo kierowane do przedsiębiorcy przed pozwem nie może obejmować innych żądań lub roszczeń, w szczególności przekazania środków finansowych. Rozwiązanie to ma zapewnić, aby przedsiębiorcy nie byli „szantażowani” przez podmioty upoważnione na etapie przedsądowym.

Rola Prezesa UOKiK

Urząd zyskuje nowe kompetencje. Przede wszystkim to Prezes UOKiK prowadzi rejestr podmiotów upoważnionych i weryfikuje, czy podmiot spełnia przesłanki, by w nim być.

Urząd będzie informował podmiot upoważniony o istotnych kwestiach związanych z zarzutami, jakie mają być zawarte w pozwie przeciwko danemu przedsiębiorcy w przygotowywanym pozwie grupowym. W szczególności, czy powadzi względem niego postępowanie o to samo naruszenie. Zapobiegnie to dublowaniu działań wobec tego samego przedsiębiorcy i będzie wsparciem merytorycznym dla pozywających.

Ponadto Prezes UOKiK może wstąpić do postępowania grupowego w sprawach o zaniechanie stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów, a także ma możliwość przedstawienia istotnego poglądu w sprawie. Ustawa wdrożyła dyrektywę 2020/1828 w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Stawka 5,5% ryczałtu przy dokonywaniu przewozu ładunków nie swoim pojazdem

O wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie do Dyrektora KIS zwrócił się podatnik, chcący się dowiedzieć czy osiągane przez siebie przychody z tytułu wykonywania działalności polegającej na przewozie ładunków pojazdem ciężarowym o ładowności powyżej 2 ton, może opodatkować stawką 5,5 %. Zdaniem podatnika błędnie bowiem stosował w okresie od 2020 r. do 2023 r. stawkę 8,5%.

W opisie stanu faktycznego podatnik wskazał m.in., że pojazd, którym wykonuje on przewóz ładunków użytkuje na podstawie protokołu przekazania, natomiast kontrahent będący zleceniodawcą posiada prawny tytuł do własności pojazdu. On również pokrywa wszystkie koszty związane z realizacją transportu takie jak: zakup paliwa, naprawy pojazdu, opłaty drogowe, utrzymanie powierzonego podatnikowi pojazdu ciężarowego. Podatnik natomiast fizycznie wykonuje przewóz ładunków jako kierowca powierzonego mu pojazdu.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Dyrektor KIS przyznał podatnikowi rację i stwierdził, że osiągane przez podatnika przychody z tytułu świadczenia usług kierowania pojazdem ciężarowym o ładowności powyżej 2 ton, służącym do przewozu ładunków, mogą być opodatkowane stawką 5,5% ryczałtu:

1) w okresie do 31.12.2020 r. – na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a RyczałtU (w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2017 r. do 31.12.2020 r.),

2) w okresie od 1.1.2021 r. do chwili obecnej – na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a RyczałtU (w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2021 r. do chwili obecnej).

Ponadto Dyrektor KIS wskazał, iż dla zastosowania właściwej stawki ryczałtu do przychodów uzyskanych z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego towarów istotna jest techniczna możliwość przewiezienia ładunku o określonym tonażu. Fakt wykonywania powyższej działalności nieswoim pojazdem nie ma zatem w tym przypadku żadnego znaczenia.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Zmiany w VAT, akcyzie i podatkach dochodowych

1. Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług

System obniżonych stawek VAT:

W zakresie systemu obniżonych stawek VAT projekt przewiduje:
1) objęcie 0% stawką VAT statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi (zmiany w art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. b VATU),
2) utrzymanie stosowania stawki VAT 8% dla wyrobów medycznych dopuszczonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych (zmiana w art. 145c VATU),
3) likwidację stawki obniżonej VAT dla tzw. żywych koniowatych (uchylenie poz. 7 pkt 1 załącznika nr 3 do VATU – Konie, osły, muły i osłomuły, żywe – CN 0101),
4) objęcie podstawową stawką podatku VAT dostawy wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) – do palenia lub do wdychania bez spalania (zmiana treści poz. 9 załącznika nr 3 do VATU),
5) doprecyzowanie brzmienia poz. 10 załącznika nr 3 do VATU – Nawozy i środki ochrony roślin – zwykle przeznaczone do wykorzystania w produkcji rolnej, oraz pasze i karmy dla zwierząt gospodarskich i domowych,
6) obniżenie stawki VAT na dostawy kubeczków menstruacyjnych z 23% do 5%.

Przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwróconego obciążenia:

Chodzi tutaj o przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Czasowe odwrotne obciążenie podatkiem gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych wprowadzone zostało 1.4.2023 r. Regulacje w przedmiotowym zakresie (art. 145e–145k VATU) mają charakter przepisów epizodycznych i obowiązują do 28.2.2025 r. Rozwiązania wprowadzono w oparciu o art. 199a ust. 1 lit. a i e dyrektywy 2006/112/WE. Mechanizm ma charakter prewencyjny i jest stosowany przez wiele państw członkowskich.
Brak zmiany polegającej na przedłużeniu ww. mechanizmu skutkowałby jego wygaśnięciem po 28.2.2025 r., co rodzi potencjalne ryzyko pojawienia się w Polsce nadużyć z udziałem tzw. znikających podatników, oraz zwiększenie dla podmiotów kosztów uczestnictwa na rynku giełdowym, pogorszenie ich płynności finansowej oraz zmniejszenie konkurencyjności giełdy względem giełd z innych państw członkowskich.

2. Zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi

W tyk zakresie proponowane zmiany obejmują:
1) uchylenie zmian ustawowych zawartych w ustawie z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2105 ze zm., dalej: ustawa nowelizująca), w zakresie PrPrzed oraz VATU:
a) w PrPrzed w zakresie rezygnacji z obowiązku zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, poprzez uchylenie ust. 3 w art. 19a PrPrzed,
b) w VATU, w konsekwencji powyższego, proponuje się uchylenie przepisu nakładającego na podatnika karę pieniężną za brak zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym – art. 111 ust. 6kb VATU,
2) utrzymanie zastępczego raportowania przez agentów rozliczeniowych poprzez:
a) zmianę w KASU,
b) zmianę w KKS.
Obecnie przepisy w zakresie przesyłania danych przez agentów rozliczeniowych mają charakter czasowy i zostały wprowadzone w przepisach epizodycznych. W związku z tym w KASU proponuje się dodanie przepisów w zakresie raportowania danych przez agentów rozliczeniowych. Dodatkowo w zakresie obowiązku przesyłania danych przez agentów obecnie w KASU (w rozwiązaniach epizodycznych) znajdują się również przepisy dotyczące kar za udaremnianie lub utrudnianie kontroli danych o transakcjach płatniczych, które wobec zmiany charakteru tych przepisów winny być zawarte w KKS.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

3. Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym

Wprowadzenie możliwości zwrotu akcyzy od samochodów osobowych czasowo zarejestrowanych w kraju w celu ich wywozu za granicę:

W aktualnym stanie prawnym przepisy akcyzowe uniemożliwiają zwrot podatku akcyzowego zapłaconego od samochodu osobowego, który został czasowo zarejestrowany w celu wywozu, a następnie został wywieziony poza granice kraju. Zwrot akcyzy przysługuje tylko od samochodów osobowych, które przed wywozem nie były zarejestrowane w kraju. Przyczyną wprowadzanej regulacji jest zmiana dotychczasowej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, która nastąpiła po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17.5.2023 r. w sprawie C-105/22, w którym TSUE odróżnił rejestrację czasową pojazdu z urzędu stanowiącą część zwykłego procesu rejestracji, którego celem jest definitywne dopuszczenie pojazdu do ruchu na terytorium danego kraju, od rejestracji czasowej dokonanej na wniosek właściciela samochodu w celu umożliwienia wywozu pojazdu za granicę. Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą czasowa rejestracja samochodu osobowego w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju nie stanowi przeszkody do uzyskania zwrotu podatku akcyzowego.

Wprowadzenie zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych podlegających profesjonalnej rejestracji:

Obecne przepisy AkcyzU wymagają, w odniesieniu do samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych i prac rozwojowych, które podlegają profesjonalnej rejestracji i są sprowadzane na terytorium kraju zapłaty akcyzy. Proponowana zmiana ma na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej przez podmioty, które prowadzoną działalność badawczo-rozwojową w zakresie testowania nowych rozwiązań technologicznych w samochodach osobowych oraz zwiększenie konkurencyjności motoryzacyjnej branży badawczej w Polsce wobec innych państw.

4. Rozszerzenie upoważnienia dla Ministra Finansów w zakresie schemy JPK CIT i JPK PIT

Przewiduje się dokonanie zmiany w ustawie nowelizującej odnoszących się do podatków dochodowych w zakresie rozszerzenia fakultatywnego upoważnienia ustawowego dla Ministra Finansów do wydania rozporządzenia ograniczającego zakres danych podlegających przekazaniu w formie ustrukturyzowanej (schemy JPK).Obecnie przepisy dają Ministrowi Finansów możliwość określenia w drodze rozporządzenia m.in. podmiotów zwolnionych z obowiązku prowadzenia, np. ksiąg rachunkowych, przy użyciu programów komputerowych i ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej. Jednocześnie z uwagi na brzmienie tych regulacji, nie ma możliwości wydania przez Ministra Finansów rozporządzenia zwalniającego podatników z samego przesyłania w formie ustrukturyzowanej całości lub części ksiąg.

Powoduje to, że możliwości korzystnego działania Ministra Finansów są znacznie ograniczone, na co zwracają uwagę podatnicy, którzy podnoszą konieczność dokonania odpowiednich zmian dających Ministrowi Finansów możliwość wprowadzenia w drodze rozporządzenia stosownych regulacji. Zmiana ta będzie zatem korzystna dla podatników.

Źródło: https://www.gov.pl/

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Odliczenia od podatku należnego w okresie korzystania ze zwolnienia z VAT

W zakresie, w jakim zakupione świadczenia, również w okresie korzystania ze zwolnienia, będą służyły działalności z prawem do odliczenia VAT, podatnik może skorzystać z odliczenia.

Dla odpowiedzi na pytanie kluczowe znaczenie ma to, że każdy czynny podatnik VAT ma prawo do rozliczania VAT naliczonego zawartego w cenie nabywanych lub importowanych towarów i usług w takim zakresie, w jakim są one wykorzystywane na potrzeby czynności opodatkowanych a nie zwolnionych od VAT. Co istotne, jest to jest podstawowe i jedno z najważniejszych praw czynnego podatnika VAT. Nie zmienia to jednak faktu, iż dla odliczenia zakupy w każdym przypadku muszą być powiązane z czynnościami z prawem do odliczenia i podatnik musi potrafić wykazać, iż faktycznie taki związek istnieje. To w praktyce oznacza, konieczność wykazania w pierwszej kolejności związku zakupu z prowadzoną działalnością opodatkowaną i nie zwolnioną.

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Odbierz

 

Jest to szczególnie ważne gdy podatnik wykonuje zarówno sprzedaż niezwolnioną i zwolnioną od VAT, również gdy zwolnienie miało zastosowanie ze względu na wartość sprzedaży, a podatnik prawo do stosowania takiego zwolnienia utracił.

W obecnym stanie prawnym przepisy normujące zwolnienie tzw. podmiotowe nie regulują zasad odliczenia VAT przy utracie zwolnienia. Nie jest prawnie konieczne sporządzane remanentu czy tym bardziej uzyskiwanie uprzedniej zgody naczelnika urzędu skarbowego na odliczenie.

Jeżeli podatnik wykaże, iż zakupione w okresie stosowania zwolnienia świadczenia są powiązane ze sprzedaż nie zwolnioną, a nie upłynął jeszcze okres do odliczenia VAT (1 + 3 miesiące lub odpowiednio 1 + 2 kwartały) to podatnik dokonuje rozliczenia na zasadzie ogólnej w składanej deklaracji. Gdyby już taki czas do odliczenia minął, wówczas odliczenie może być dokonane przez korektę w trybie art. 91 VATU.

Biorąc pod uwagę daty wskazane w pytaniu można przyjąć, iż w analizowanej sytuacji podatnik dokona odliczenia VAT na zasadzie ogólnej, w bieżących JPK_V7M za sierpień czy kolejne miesiące (pamiętając o zasadzie 1 + 3 miesiące).

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Objęcia udziałów w spółce przejmującej a powstanie przychodu u komandytariusza

Na moment objęcia udziałów w spółce przejmującej, u komandytariusza nie wystąpi przychód podatkowy, który podlegałby opodatkowaniu PIT.

Na wstępie odpowiedzi na pytanie autor zaznacza, że w każdym przypadku połączenia spółek warto, a może nawet należy, już na etapie planowania przeprowadzić wnikliwą, indywidualną analizę skutków podatkowych, dokonaną w oparciu o przedłożone dokumenty. Podkreślić bowiem trzeba, że w wielu przypadkach, a zwłaszcza przy takich operacjach jak połączenia (również przez przejęcia) o finalnych implikacjach podatkowych decydować mogą szczegóły.

Pośród źródeł przychodu w PIT prawodawca podatkowy wymienia kapitały pieniężne i prawa majątkowe, a do takich m.in. przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Nadmienić przy tym trzeba, że biorąc pod uwagę to, że spółka komandytowa jest obecnie podatnikiem CIT, na gruncie przepisów prawa podatkowego normujących podatki dochodowe jest ona traktowana podobnie jak np. spółka z o.o.

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Odbierz

 

Do kategorii dochodów (przychodu) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych prawodawca zalicza również dopłaty w gotówce, otrzymane przez wspólników podmiotu przejmowanego, podmiotów łączonych lub dzielonych przekazywane w przypadku połączenia lub podziału podmiotów.

Dalej zostało wskazane, że w przypadku połączenia spółek do przychodów z udziału w zyskach osób prawnych zaliczana jest, ustalona na dzień poprzedzający dzień połączenia nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej, nad wydatkami na nabycie lub objęcie odpowiednio udziałów (akcji) w spółce przejmowanej.

Przy czym, zastrzeżone zostało, że w przypadku połączenia spółek, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek (wystąpi w przyszłości przy zbyciu udziałów).

Ustawodawca warunkuje zastosowanie takiej neutralności w PIT w momencie połączenia, tym czy spółki są podatnikami CIT oraz gdzie mają swoją rezydencję podatkową. Tutaj zgodnie z rozumowaniem autora obie spółki są polskimi rezydentami i podatnikami CIT, zatem taka przesłanka jest spełniona. Dodatkowo, prawodawca wskazał, iż wyłączenie przychodu w momencie połączenia nie jest stosowane, jeżeli:

1) udziały (akcje) wspólnika w spółce przejmowanej zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów lub

2) przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Na takich warunkach jak opisane powyżej, na moment objęcia udziałów w spółce przejmującej, u komandytariusza nie wystąpi przychód podatkowy, który podlegałby opodatkowaniu PIT – operacja taka jest u niego neutralna podatkowo w PIT.

Wykładnia taka została potwierdzona np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 1.10.2023 r. 0112-KDIL2-2.4011.523.2023.1.MM.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Badania profilaktyczne a dostarczenie przez pracownika orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności

W mojej ocenie pracodawca powinien skierować pracownika na badania profilaktyczne w związku z przedłożeniem przez niego orzeczenia o zaliczeniu do znacznego stopnia niepełnosprawności.

Niepełnosprawny pracownik

Zaliczenie pracownika do znacznego stopnia niepełnosprawności nie oznacza, że z automatu nie może on wykonywać pracy. Wręcz przeciwnie, pracownicy zaliczeni do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności mogą pracować u pracodawcy:

1) zapewniającego warunki pracy chronionej, albo

2) niezapewniającego warunków pracy chronionej w ramach pracy zdalnej lub po przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej (kontrolę w tym zakresie przeprowadza PIP).

Kwestie dostosowania stanowiska pracy najlepiej w praktyce skonsultować z lekarzem medycyny pracy, który sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Odbierz

Badania profilaktyczne

Z pytania wynika, że pracownik, posiadający aktualne orzeczenie z badań profilaktycznych, przedłożył pracodawcy orzeczenie o zaliczeniu go do znacznego stopnia niepełnosprawności, z którego wynika zapis: „wskazania dotyczące odpowiedniego zatrudnienia – niezdolna do pracy”. Przepisy prawa pracy nie precyzują, jak w takiej sytuacji musi zachować się pracodawca. Formalnie badania profilaktyczne są przecież ważne. Jednak mimo to w tej sytuacji pracodawca może nabrać wątpliwości (i w mojej ocenie powinien nabrać wątpliwości), czy wspomniane orzeczenie z badań profilaktycznych w świetle orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, jest nadal aktualne. W konsekwencji, pracodawca powinien skierować pracownika na profilaktyczne badania kontrolne.

W ocenie Sądu Najwyższego aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 KP jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której pracownik ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika. W mojej ocenie takim zdarzeniem jest dla pracodawcy przedłożenie przez pracownika orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Orzecznictwo

Podobnie wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z 13.4.2017 r. (I PK 146/16). Sąd Najwyższy wyjaśnił, że obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy mają charakter bezwarunkowy w tym sensie, że obciążają pracodawcę niezależnie od sposobu spełniania świadczenia przez pracownika i dlatego pracodawca nie może się uwolnić od odpowiedzialności za ich naruszenie zgłoszeniem zarzutu, że również pracownik nie dopełnił obowiązków z zakresu bhp. Dlatego też w razie prośby pracownika o przesunięcie do innej pracy ze względu na stan zdrowia, pracodawca powinien zwrócić się do właściwego lekarza o opinię co do przydatności zawodowej tego pracownika na zajmowanym stanowisku, gdyż obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i nieszkodliwych dla ich zdrowia warunków pracy obejmuje przestrzeganie nie tylko ogólnie obowiązujących norm w tym zakresie, lecz także indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika.

Wyjaśnienia wymaga fakt, że przytoczone orzeczenie Sądu Najwyższego zostało wydane w związku z sytuacją, w której pracownik zgłosił pogorszenie stanu zdrowia, jednak mimo to, w mojej ocenie, w taki sam sposób powinien postąpić pracodawca w momencie otrzymania do wglądu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności pracownika. Tym bardziej, że zawiera ono zapis o niezdolności do pracy.

W mojej ocenie – choć nie wynika to z przepisów – w każdym przypadku (stopień lekki, umiarkowany, znaczny) pracodawca musi kierować na badania medycyny pracy, niezależnie od zapisów na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności. Przede wszystkim pracodawca nie jest w stanie ocenić stanu zdrowia pracownika i jego zdolności do pracy (potrzebne jest więc badanie profilaktyczne).

Ponadto lekarz podczas poprzednich badań profilaktycznych nie miał informacji o niepełnosprawności pracownika (z pytania wynikało, że pracownik uzyskał orzeczenie po badaniach). Lekarz profilaktyk nie miał więc szansy uwzględnić w swojej ocenie stanu zdrowia pracownika informacji o niepełnosprawności (niezależnie od jej stopnia i zapisów na orzeczeniu). Trudno jest więc powiedzieć, że takie orzeczenie jest prawidłowe i aktualne. Dlatego też według mnie, niezależnie od stopnia niepełnosprawności pracownika, pracodawca powinien skierować go na badania profilaktyczne.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Ustawa o ochronie sygnalistów to duże wyzwanie dla pracodawców w zakresie ochrony danych osobowych i zachowania poufności

Przetwarzanie danych osobowych a ochrona sygnalistów

Ustawa o sygnalistach, która wchodzi w życie 25.9.2024 r., wprowadza szereg nowych obowiązków dla firm i instytucji a w szczególności administratorów danych osobowych związanych przede wszystkim z przetwarzaniem danych osobowych zawartych w zgłoszeniu naruszenia, jak i danych samych sygnalistów.

W toku prac legislacyjnych nad ustawą o ochronie sygnalistów UODO podkreślał, że zasady przetwarzania danych osobowych zarówno sygnalistów, jak i danych osób, których zgłoszenie dotyczy, powinny być doprecyzowane. W piśmie do marszałka Senatu RP urząd wskazał na wątpliwości dotyczące przyjętych przez Sejm przepisów. Podkreślił, że ustawa nie jest konsekwentna w kształtowaniu praw i obowiązków sygnalistów, którzy chcą dokonać zgłoszenia zarówno w trybie imiennym, jak i anonimowym. Ustawa z jednej strony dopuszcza zgłoszenia anonimowe, a z drugiej nie zawiera wystarczająco jasnych wymagań z tym związanych. Prezes UODO apelował również o określenie w projektowanej ustawie, jakie dane osobowe umożliwią identyfikację tożsamości sygnalistów. Takie rozwiązanie zapewniłoby przyjęcie spójnego katalogu przetwarzanych danych osobowych w poszczególnych rejestrach w kontekście identyfikacji. Tożsamość sygnalisty to nie tylko imię i nazwisko, ale wszelkie dane, na podstawie których można go pośrednio zidentyfikować, takie jak np. jego miejsce pracy.

Administratorzy muszą jasno określić, w jakim celu zbierają i przetwarzają dane osobowe związane ze zgłoszeniami o naruszeniach prawa. Przy wdrażaniu przepisów powinni również przeprowadzić obowiązkową analizę skutków dla ochrony danych. Zgodnie z zasadą minimalizacji danych zbieranie danych osobowych należy ograniczyć do tych, które są niezbędne.

Więcej treści RODO po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj

Bezpieczne dane osobowe to ochrona przed działaniami odwetowymi

Celem wdrażanych przepisów jest zapewnienie osobom zgłaszającym nieprawidłowości ochronę przed ewentualnymi działaniami odwetowymi, takimi jak zwolnienie, obniżenie pensji, utrata szansy na awans czy mobbing. Z przeprowadzonego przez EY „Światowego Badania Uczciwości w Biznesie 2024” wynika, że do 64 % (z 79 % w 2022 r.) spadła liczba ankietowanych, którzy ufają, że można sygnalizować nieprawidłowości w pracy bez obawy o negatywne konsekwencje związane ze zgłoszeniem. Badani twierdzą, że nie zgłaszają naruszeń z powodu braku wiary, że wywoła to jakąkolwiek reakcję (wzrost z 34 % w 2022 r. do 43 %). Potencjalni sygnaliści wciąż obawiają się o dalszy rozwój kariery (40 % respondentów). Stąd tak ważne jest zapewnienie ochrony danych na odpowiednim poziomie.

Szkolenia w zakresie ochrony i przetwarzania danych sygnalistów

Kluczowym elementem wdrożenia nowych przepisów jest edukacja pracowników. Pracodawcy powinni również przeprowadzać regularne szkolenia z zakresu ochrony danych osobowych, w tym zasady przetwarzania danych sygnalistów.

Źródło: newseria.pl

Ochrona danych osobowych – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Nowe obowiązki dla podatników od 1.1.2025 r. – JPK_CIT

Rozporządzenie Ministra Finansów z 16.8.2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych czeka na publikację. Rozporządzenie to zacznie obowiązywać od 1.1.2025 r. Określono w nim zakres danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe, które podatnicy są obowiązani przesyłać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgodnie z treścią art. 9 ust. 1c PDOPrU.

Księgi rachunkowe muszą zostać przekazane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 OrdPU oraz przy zastosowaniu zasad dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części, które zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 OrdPU. Jednak art. 9 ust. 1d PDOPrU zwalnia z ww. obowiązku niektóre grupy podatników.

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj

Dane dodatkowe, o które należy uzupełnić księgi

Z rozporządzenia wynika, że przekazywane dane właściwemu urzędowi skarbowemu powinny zostać uzupełnione dodatkowo o:

1) NIP kontrahenta podatnika, o ile został nadany,

2) numer identyfikujący fakturę w KSeF, o ile został nadany do dnia przekazania księgi – wyłącznie w przypadku wystawionych przez podatnika faktur stanowiących dowód księgowy,

3) znaczniki identyfikujące konta ksiąg,

4) dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie danego środka trwałego lub danej wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

5) wysokość różnicy pomiędzy wynikiem finansowym ustalonym na podstawie przepisów o rachunkowości a podstawą opodatkowania ustaloną na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zarówno NIP, jak i numer identyfikujący fakturę w KSeF wykazuje się w odniesieniu do poszczególnych zdarzeń ujętych w księgach w postaci zapisu. Natomiast dane dotyczące środka trwałego wykazuje się wyłącznie w odniesieniu do poszczególnego środka trwałego lub poszczególnej wartości niematerialnej lub prawnej wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Na podstawie rozporządzenia, poza danymi, wynikającymi z aktualnie prowadzonych ksiąg, podatnicy będą uwzględniać również dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Na potrzeby niniejszego rozporządzenia podatnicy będą uwzględniać w prowadzonych księgach wysokość różnicy pomiędzy wynikiem finansowym a podstawą opodatkowania, które zostaną ustalone w opracowywanych strukturach logicznych JPK_KR.

Ponadto sposób wykazywania w księgach dodatkowych danych – znaczników kont – określa 7 załączników, które zawierają stosowne słowniki znaczników identyfikujących konta ksiąg które ma zastosowanie do: banków; zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji; jednostek OPP sporządzających sprawozdanie finansowe; funduszy inwestycyjnych; domów maklerskich; SKOK; pozostałych jednostek. Powyższe dane będą przyporządkowywane w oparciu o kryteria klasyfikacyjne przyjęte dla zapisów zdarzeń w księgach rachunkowych, wynikające z przepisów o rachunkowości.

Harmonogram obowiązkowego używania programów komputerowych

Nowe obowiązki będą realizowane według harmonogramu za lata podatkowe rozpoczynające się po:

1) 31.12.2024 r. w przypadku podatkowych grup kapitałowych oraz podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (struktura logiczna JPK_KR),

2) 31.12.2025 r. w przypadku podatników CIT (innych niż ww.) obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT oraz podatników PIT/PPE/PPL obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP),

3) 31.12.2026 r. w przypadku pozostałych podatników CIT oraz PIT/PPE/PPL (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP).

Nowe struktury logiczne

Nowe struktury logiczne postaci elektronicznej ksiąg rachunkowych, które zaczną obowiązywać od 1.1.2025 r. zostały zamieszczone na stronie KAS: https://www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk-w-podatkach-dochodowych.

Kup Legalisa Księgowość Kadry Biznes online i uzyskaj natychmiastowy dostęp! Sprawdź

Aby skorzystać z niższych cen energii należy do końca sierpnia złożyć nowe oświadczenie odbiorcy uprawnionego

Nowy druk dokumentu obowiązuje od momentu wejścia w życie rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 7.7.2024 r. w sprawie wzoru oświadczenia odbiorcy uprawnionego (Dz.U. z 2024 r. poz. 1225). Odbiorcy uprawnieni to – zgodnie z art. 2 pkt 2 OgrWysCenEnergU – m.in.:

1) przedsiębiorcy będący mikroprzedsiębiorstwami, małymi albo średnimi przedsiębiorstwami,

2) jednostki samorządu terytorialnego lub podmiot świadczący na rzecz tych podmiotów usługi, w tym samorządowy zakład budżetowy, samorządową jednostkę budżetową oraz spółki świadczące usługi m.in. z zakresu:

Jeśli chcesz przetestować Legalis Księgowość Kadry Biznes kliknij: Sprawdź

 

Niższe ceny za prąd obowiązują od 1 lipca 2024 r. Wszystkie uprawnione podmioty (pełna ich lista we wspomnianym art. 2 pkt 2 OgrWysCenEnergU) będą mogły rozliczać energię po obniżonej cenie (na poziomie 693 zł/MWh netto – wskazana cena nie obejmuje VAT i akcyzy), jeżeli do końca sierpnia 2024 r. złożą dostawcy energii wymagane oświadczenie. W składanym dokumencie odbiorca uprawniony zobowiązany jest podać:

Wzór nowego wniosku:

Oświadczenie składane przez odbiorców uprawnionych, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b–f ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku

Zmiany w rozporządzeniu PKPiR w związku z PIT kasowym

W uzasadnieniu do przedmiotowego projektu podano, że w związku z procedowaną ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (UA2), wdrażającą rozwiązania w zakresie kasowej metody rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, zachodzi konieczność dostosowania PodKsPiRR do wprowadzanych zmian.

Proponuje się zatem dodanie ustępu 9 w § 26 PodKsPiRR, dotyczącego wyceny wartości spisu z natury. Projektowany przepis rozstrzyga o potrzebie uwzględniania przy wycenie wartości spisu z natury, zasad potrącalności kosztów uzyskania przychodów, stosowanych przy kasowej metodzie rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Podatnicy, którzy wybiorą kasową metodę rozliczania przychodów, będą mogli potrącić koszty uzyskania przychodów z tytułu zobowiązań na rzecz innego przedsiębiorcy, dopiero po ich uregulowaniu. Oznacza to, że nieopłacone zobowiązania, nie będą mogły być zaksięgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów. Przykładowo, przyjęcie towaru handlowego będzie mogło być zaksięgowane dopiero po uregulowaniu należności za ten towar. Natomiast spisem z natury będą objęte również towary, których zakup nie został opłacony. Dodawany przepis pozwoli na pomniejszenie wartości spisu z natury o wartość towarów, ujętych w tym spisie, a które w danym roku podatkowym nie zostały zaksięgowane.

W pozostałym zakresie, tj. księgowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, przepisy PodKsPiRR nie wymagają zmian w związku z wprowadzaniem kasowej metody rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów. Przychody oraz koszty uzyskania przychodów będą księgowane zgodnie z przepisami PDOFizU.

Projekt rozporządzenia przewiduje również zmianę o charakterze porządkowym. Zmiana ta dotyczy załącznika nr 1 do PodKsPiRR „Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów”. Zmiana polega na zastąpieniu w ust. 18 „Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów” wyrazów „25 000 euro” wyrazami „200 000 euro”. Zmiana ta koresponduje z art. 21 ust. 1b RyczałtU, zgodnie z którym z kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać m.in. podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki – w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 200 000 euro.

Proponuje się, żeby rozporządzenie weszło w życie z dniem 1.1.2025 r.

Źródło: https://legislacja.gov.pl/

Pobierz Raport wynagrodzeń w księgowości 2023/2024! Sprawdź