Dla podatnika, który oddaje lokal na podstawie umowy najmu, uzyskiwane (otrzymywane) od spółki jawnej wynagrodzenie będzie przychodem (przychodem z najmu). W przypadku użyczenia wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń stanowi przychód z działalności gospodarczej. Jeżeli przedmiotem świadczenia na rzecz spółki osobowej jest nieodpłatnie udostępniony lokal, to przychód należy obliczyć w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lokalu będącego przedmiotem świadczenia.
Spółka partnerska jest podmiotem odrębnym od swoich wspólników, jeśli chodzi o prawo prywatne (prawo zobowiązań). W związku z tym jak najbardziej możliwe jest zawarcie umowy najmu między spółką a jej wspólnikiem, czy też umowy użyczenia między spółką a jej wspólnikiem. Natomiast spółka partnerska nie jest podmiotem podatku dochodowego. Jest ona podmiotem transparentnym w podatku dochodowym. Podatnikami podatku dochodowego są jej wspólnicy.
Dla podatnika, który oddaje lokal na podstawie umowy najmu, uzyskiwane (otrzymywane) od spółki jawnej wynagrodzenie będzie przychodem. Autor zakłada, że lokal nie jest (nie był) używany w działalności gospodarczej właściciela (względnie – że nie prowadzi on w ogóle działalności gospodarczej). W związku z tym przychód osiągany na podstawie umowy najmu stanowi przychód tego wspólnika z tzw. najmu prywatnego (art. 10 ust. 1 pkt 6 PDOFizU). Ten przychód w obecnym stanie prawnym musi być opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Koszty ponoszone z tytułu czynszu najmu są w spółce kosztami uzyskania przychodów. Ustalając dochód z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki, każdy wspólnik przychody z tej działalności będzie mógł pomniejszyć o kwotę czynszu i kosztów eksploatacyjnych, w części przypadającej mu stosownie do posiadanego udziału w prawie do zysku spółki.
Trzeba także pamiętać o tym, że czynsz najmu – biorąc pod uwagę, że mamy do czynienia z transakcjami między podmiotami powiązanymi – powinien być ustalony na warunkach rynkowych.
Wspólnicy spółki osobowej mogą na potrzeby spółki udostępniać nieodpłatnie (na podstawie umowy użyczenia) składniki swojego majątku.
Wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń – co do zasady – stanowi przychód z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 8 PDOFizU). Jeżeli przedmiotem świadczenia na rzecz spółki osobowej jest nieodpłatnie udostępniony lokal, to przychód należy obliczyć w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lokalu będącego przedmiotem świadczenia (art. 11 ust. 2a pkt 3 PDOFizU).
Niegdyś można było spotkać się z poglądem, że u wspólnika spółki osobowej, który jest podatnikiem podatku użyczającym lokal, przychód nie powstaje (bowiem świadczy on sobie samemu). W piśmie Ministra Finansów z 4.4.2002 r. (PB4/AK-031-23/02) wskazano, że:
Jeżeli wspólnik spółki osobowej wykonuje świadczenie na rzecz tej spółki, to z podatkowego punktu widzenia jest to świadczenie dla siebie samego w takim zakresie, w jakim przychody i koszty spółki osobowej stanowią jego przychody i jego koszty. Jeżeli więc takie świadczenia są nieodpłatne, u tego wspólnika nie wystąpi ani przychód, ani koszt. Jednocześnie, w takim przypadku, nie będzie można mówić o uzyskaniu ani przez spółkę osobową, ani przez tego wspólnika przychodu z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń, bowiem spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a wspólnik – w sensie podatkowym – świadczył samemu sobie. Nie wyklucza to faktu, że tego rodzaju świadczenie może stanowić przychód pozostałych wspólników takiej spółki.
Natomiast obecnie uważa się, że w przypadku osobowych spółek handlowych także wspólnik, który oddaje do użyczenia, uzyskuje (poprzez spółkę) przychód z nieodpłatnych świadczeń.
Umowa użyczenia nieruchomości jest natomiast neutralna podatkowo dla osoby fizycznej oddającej nieruchomość w użyczenie, w tym sensie, że nie wywołuje dla jej prywatnych spraw (nie jako wspólnika spółki) skutków podatkowych.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis Ksiegowość Kadry Biznes. Zaloguj się lub kup dostęp
