Dla ustalenia wymiaru urlopu rodzicielskiego kluczowy jest nie tylko wiek dzieci, ale również fakt, czy pracownica przejęła dzieci na wychowanie jako niezawodowa rodzina zastępcza, czy też zamierza zostać rodziną adopcyjną (i złożyła już dokumenty do sądu w tej sprawie). Pamiętać również należy o 9-tygodniowej części urlopu rodzicielskiego przysługującej „drugiemu rodzicowi”.
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego
Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest zależny od liczby dzieci przyjętych jednocześnie na wychowanie. Jest to konstrukcja podobna jak w przypadku urlopu macierzyńskiego, którego wymiar jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Kodeks pracy przewiduje, że pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze:
1) 20 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
2) 31 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci,
3) 33 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci,
4) 35 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci,
5) 37 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci
– nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia (art. 183 § 1 Kodeksu pracy). Pracownik, który przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia – ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Natomiast pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w takim samym wymiarze jak powyżej – zależnie od liczby dzieci przyjętych na wychowanie. Z tym, że urlop ten przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia (art. 183 § 11 Kodeksu pracy). Pracownik, który przyjął dziecko w wieku do 14. roku życia – ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Urlop rodzicielski
Po urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego można także wykorzystać urlop rodzicielski. Wspomniany urlop dla pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, przysługuje w wymiarze do:
1) 41 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
2) 43 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia więcej niż jednego dziecka,
3) 38 tygodni – w przypadku przyjęcia dziecka w wieku do 7. roku życia (albo do 10. roku życia, gdy wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego).
Natomiast pracownicy, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w takim samym wymiarze (zależnym od ilości jednocześnie przyjętych dzieci – odpowiednio 41 i 43 tygodni), nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Urlop w wymiarze do 38 tygodni przysługuje zaś pracownikom, którzy przyjęli na wychowanie dziecko w wieku do ukończenia 14. roku życia.
Z pytania wynika, że pracownica przyjęła na wychowanie dwoje dzieci w wieku 3 i 6 lat i w związku z tym zamierza złożyć wniosek o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 31 tygodni oraz o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze. Dla ustalenia przysługującego pracownicy wymiaru urlopu rodzicielskiego istotne jest, czy jest ona dla wspomnianych dzieci niezawodową rodziną zastępczą (w mojej ocenie pełny wymiar urlopu może zostać zredukowany do 41 tygodni ze względu na wiek drugiego dziecka – urlop przysługuje do 7. roku życia dziecka lub do 10. roku życia, jeśli podjęto decyzję wobec dziecka o odroczeniu obowiązku szkolnego), czy też będzie dla nich rodzicem adopcyjnym (pełny wymiar urlopu 43 tygodnie). Co równie istotne, do urlopu rodzicielskiego dla rodzin adopcyjnych i rodzin zastępczych odpowiednio stosuje się przepisy o urlopie rodzicielskim dla rodziców biologicznych (za wyjątkiem art. 1821a § 1-2 Kodeksu pracy). Dlatego też należy pamiętać, że „drugi z rodziców” jest uprawniony do urlopu w wymiarze co najmniej 9 tygodni i prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców. Zatem, jeśli tylko jeden rodzic będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego, to w mojej ocenie będzie mu przysługiwał urlop w wymiarze obniżonym o 9 tygodni (41 – 9 tygodni = 32 tygodnie albo 43 – 9 tygodni = 34 tygodnie).
