Pierwsza dostawa (PL – DE 1) jest „nieruchoma” (nie można jej przypisać transportu). Druga dostawa (DE 1 – DE 2) jest dostawą z transportem. W konsekwencji dostawa PL – DE 1 jest dostawą krajową. Nie może być uznana jako WDT, bowiem jest dostawą bez transportu. Powinna być opodatkowana stawką VAT właściwą w Polsce dla danego towaru. Dostawa DE 1 – DE 2 może mieć charakter dostawy wewnątrzwspólnotowej. Jeśli podmiot DE 1 będzie miał rejestrację w Polsce na potrzeby VAT UE, to będzie mógł zastosować (po spełnieniu warunków dokumentacyjnych potwierdzających wywóz towaru do DE) stawkę 0% VAT.
W tym przypadku mamy do czynienia z dostawą łańcuchową, ponieważ pojawiają się dwie następujące po sobie dostawy, natomiast towar jest transportowany tylko raz – od pierwszego dostawcy do ostatniego nabywcy.
Zasadą wynikającą z art. 22 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) jest to, że w przypadku gdy te same towary są przedmiotem kolejnych dostaw oraz są wysyłane lub transportowane bezpośrednio od pierwszego dostawcy do ostatniego w kolejności nabywcy, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się wyłącznie jednej dostawie. Transport można zatem przypisać tylko jednej z dwóch dostaw.
Mamy tutaj do czynienia z transportem towarów z Polski (jednego państwa członkowskiego) do innego państwa członkowskiego. Jak stanowi art. 22 ust. 2b VATU w przypadku towarów będących przedmiotem dostawy łańcuchowej, które są wysyłane lub transportowane z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego, wysyłka lub transport tych towarów są przyporządkowane wyłącznie dostawie dokonanej do podmiotu pośredniczącego.
Jak precyzuje art. 22 ust. 2d VATU przez podmiot pośredniczący rozumie się innego niż pierwszy w kolejności dostawcę towarów, który wysyła lub transportuje towar samodzielnie albo za pośrednictwem osoby trzeciej działającej na jego rzecz.
W sytuacji opisanej w pytaniu podmiot pośredniczący nie występuje. Drugi dostawca nie zajmuje się bowiem transportem ani nie jest on wykonywany na jego rzecz. Transportem zajmuje się ostatni nabywca. Nie możemy zatem zastosować reguły, zgodnie z którą transport powinien być przypisany do podmiotu pośredniczącego.
Należy się natomiast odwołać do art. 22 ust. 2e pkt 2 VATU, zgodnie z którym w przypadku towarów będących przedmiotem dostawy łańcuchowej, które są wysyłane lub transportowane m.in. z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez ostatniego nabywcę, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się dostawie dokonanej do tego nabywcy.
Powyższe oznacza, że:
1) pierwsza dostawa (PL – DE 1) jest „nieruchoma”,
2) druga dostawa (DE 1 – DE 2) jest dostawą z transportem.
W konsekwencji dostawa PL – DE 1 jest dostawą krajową. Nie może być ona uznana za WDT, bowiem w jej następstwie towary nie są wywożone z Polski. Dostawa ta powinna być opodatkowana stawką VAT właściwą w Polsce dla danego towaru.
Dostawa DE 1 – DE 2 może mieć charakter dostawy wewnątrzwspólnotowej. Jest to bowiem dostawa, w następstwie której nastąpi przemieszczenie towarów z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego. Jeśli podmiot DE 1 będzie miał rejestrację na potrzeby VAT UE w Polsce, to będzie mógł zastosować (po spełnieniu warunków dokumentacyjnych potwierdzających wywóz towaru do DE) stawkę 0% VAT.
