Osoba posiadająca tytuł technika bhp może wykonywać wszystkie zadania służby bhp określone w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 2.9.1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 109, poz. 704 ze zm.; dalej: SłużbaBHPR), przy czym nie może być zatrudniony w jednoosobowej komórce bhp, jeżeli nie posiada co najmniej 3-letniego stażu pracy w służbie bhp. Przepisy bhp nie precyzują kwalifikacji wykładowców szkoleń okresowych z zakresu bhp. Tym samym to organizator takiego szkolenia powinien ocenić, czy dany wykładowca posiada zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia.
Tworzenie służby bhp
Zasady tworzenia, organizacji, działania, uprawnień i kwalifikacji służby bezpieczeństwa i higieny pracy określają: art. 23711 Kodeksu pracy (dalej: KP) oraz SłużbaBHPR.
Zgodnie z art. 23711 § 1 KP, obowiązek utworzenia służby bhp (zatrudnienie etatowego pracownika) powstaje w momencie zatrudnienia więcej niż 100 pracowników.
W przypadku pracodawcy zatrudniającego mniej niż 100 pracowników, może on powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp również może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
1) zatrudnia do 10 pracowników albo
2) zatrudnia do 50 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
W razie braku kompetentnych pracowników, zgodnie z art. 23711 § 2 KP, pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
Stosownie do postanowień § 1 ust. 2 SłużbaBHPR, liczbę pracowników służby bhp ustala pracodawca, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe, a także uciążliwości pracy. Istotnym jest, aby na każdych 600 pracowników zatrudnionych w danym zakładzie pracy (dotyczy to zakładów zatrudniających powyżej 600 pracowników, przy czym każde przekroczenie tej liczby uważa się za rozpoczęcie nowej „sześćsetki”, wymagające kolejnego pracownika służby bhp), przypadał co najmniej jeden pracownik tej służby zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (§ 1 ust. 4 SłużbaBHPR). Takie rozwiązanie ma zapewnić właściwą realizację zadań wynikających z § 2 ust. 1 SłużbaBHPR.
Kwalifikacje
Podstawowym warunkiem, jaki musi zostać spełniony przy zlecaniu wykonywania zadań służby bhp (niezależnie od formy zatrudnienia), jest posiadanie przez daną osobę odpowiednich kwalifikacji, o których mowa w § 4 ust. 2 SłużbaBHPR, a przez które należy rozumieć:
1) zawód technika bhp lub
2) ukończone studia wyższe o kierunku bądź specjalizacji w zakresie bhp, albo
3) studia podyplomowe w zakresie bhp.
W zależności od posiadanych kwalifikacji oraz posiadanego stażu pracy w służbie bhp, pracownik może być zatrudniony na stanowisku: inspektora, starszego inspektora, specjalisty, starszego specjalisty lub głównego specjalisty do spraw bhp.
Pracownik zatrudniony w jednoosobowej komórce powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne dla starszego inspektora ds. bhp, tj. posiadać zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp.
Niemniej jednak osoba posiadająca tytuł technika bhp może wykonywać wszystkie zadania służby bhp określone w przepisach SłużbaBHPR, przy czym nie może być zatrudniony w jednoosobowej komórce bhp, jeżeli nie posiada co najmniej 3-letniego stażu pracy w służbie bhp.
Odnosząc się do kwestii uprawnień do prowadzenia szkoleń okresowych w dziedzinie bhp, należy wyjaśnić, że przepisy bhp nie precyzują kwalifikacji wykładowców szkoleń okresowych z zakresu bhp. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27.7.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1327 ze zm.), to organizator takiego szkolenia powinien ocenić, czy dany wykładowca posiada zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia. Bez wątpienia nie są tutaj wymagane studia pedagogiczne.
