Ład korporacyjny jest jednym z trzech filarów polityki zrównoważonego rozwoju, który pozwala budować pozycję przedsiębiorstwa w perspektywie długofalowej. Ład korporacyjny skupia się na sposobie funkcjonowania przedsiębiorstwa, efektywnym nim zarządzaniu i nadzorze nad firmą. Mówiąc najprościej jest to zbiór reguł, zasad, wytycznych i standardów, którymi rządzi się dane przedsiębiorstwo. Już niedługo wiele z polskich przedsiębiorstw będzie musiało zawierać informacje dotyczące tej problematyki w specjalnie przygotowywanych sprawozdaniach. Przypomnę, że Dyrektywa Corporate Sustainability Reporting Directive (w skrócie: CSRD) stopniowo, poczynając od bieżącego roku, poszerza znacznie grono przedsiębiorstw obowiązanych do jej stosowania. Rok po roku coraz więcej firm będzie musiało umieszczać w tych sprawozdaniach dane dotyczące m.in. ładu korporacyjnego w nich przyjętego. Raportowanie będzie dobrowolne tylko dla małych i średnich przedsiębiorstw, których papiery wartościowe nie są notowane na giełdzie.
Ład korporacyjny wydaje się być szczególnie ważny z punktu widzenia inwestorów, albowiem zasady jakie rządzą przedsiębiorstwem przekładają się na sposób postrzegania danego podmiotu jako godnego zaufania i perspektywicznego partnera biznesowego. Z tego też względu ma on większe znacznie dla firmy niż z pozoru mogłoby się wydawać. Potencjalny inwestor może się bowiem na tym tle łatwo zorientować jaki stosunek ma dane przedsiębiorstwo do przeciwdziałania korupcji czy przejrzystości reguł rządzących polityką podatkową firmy, wyboru własnych dostawców i utrzymywaniu dobrych relacji z nimi,
a także przestrzegania terminów płatności należności.
Mówiąc o ładzie korporacyjnym i raportowaniu informacji z nim związanych nie sposób nie odnieść się do Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2023/2772 z 31.7.2023 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, które określa standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, z których jednostki mają korzystać na potrzeby prowadzenia sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Omawianemu zagadnieniu został poświęcony standard ESRS G1 zatytułowany „Prowadzenie działalności gospodarczej”. Standard ten składa się z następujących podtytułów: kultura korporacyjna, ochrona sygnalistów, dobrostan zwierząt, zaangażowanie polityczne i działalność lobbingowa, zarządzanie stosunkami z dostawcami, w tym praktyki płatnicze.
Celem tego standardu jest określenie wymogów dotyczących ujawniania informacji, które umożliwią użytkownikom oświadczeń dotyczących zrównoważonego rozwoju zrozumienie strategii i podejścia jednostki, procesów i procedur, a także jej wyników w odniesieniu do prowadzenia działalności gospodarczej. Koncentruje się on na następujących kwestiach, określonych łącznie w tym standardzie jako „prowadzenie działalności gospodarczej lub kwestie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”:
- etyce biznesu i kulturze korporacyjnej, w tym przeciwdziałaniu korupcji i łapownictwu, ochronie sygnalistów i dobrostanu zwierząt;
- zarządzaniu i jakości stosunków z dostawcami, w tym praktykach płatniczych, zwłaszcza
w odniesieniu do opóźnień z płatnościach na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw. - działalności i zobowiązaniach jednostki związanych z wywieraniem wpływu politycznego, w tym działalności lobbingowej.
Poniżej wyjaśnię nieco bardziej szczegółowo co pod tymi pojęciami się kryje. Otóż, legislator unijny oczekuje ujawnienia w sprawozdaniu dotyczącym zrównoważonego rozwoju informacji dotyczącej roli organów administrujących, nadzorczych i zarządzających
w przedsiębiorstwie i ich wiedzy w odniesieniu do prowadzonej działalności gospodarczej. Jednostki będą musiały ujawniać w sprawozdaniach jak promują swoją kulturę korporacyjną, czy i jakie wdrożyły polityki dotyczące identyfikacji i oceny oddziaływań, ryzyk i możliwości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Standard wymaga aby jednostki opisywały mechanizmy identyfikacji, zgłaszania i badania obaw związanych z niezgodnym
z prawem zachowaniem lub zachowaniem sprzecznym z kodeksem postępowania firmy czy jej wewnętrznymi procedurami, jakie mają polityki przeciwdziałania korupcji lub przekupstwu, opisania sposobów w jaki jednostki chronią sygnalistów, a jeżeli nie będę mieć wdrożonej stosowanej polityki dotyczącej ich ochrony wskazania czy jednostki te mają plany wdrożenia takiej polityki podając jednocześnie harmonogram jej wdrożenia. Sprawozdania będą musiały także zawierać informacje czy jednostka ma procedury szybkiego, niezależnego i obiektywnego badania incydentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym incydentów związanych z korupcją i przekupstwem czy ma politykę w zakresie dobrostanu zwierząt – w stosownych przypadkach, a także czy istnieje w firmie polityka prowadzenia szkoleń wewnętrznych. Wszystko to ma sprawić, że osoby czytające takie sprawozdanie będę w stanie z łatwością zorientować się w podejściu danej jednostki do prowadzenia biznesu. Na tej podstawie będzie można w pełni świadomie podjąć decyzję czy dany podmiot budzi nasze zaufanie, czy utożsamiamy się z jego sposobem prowadzenia biznesu.
W zakresie zarządzania stosunkami z dostawcami oczekiwane jest ujawnienie informacji
w jaki sposób jednostka zarządza procedurą udzielania zamówień, w tym uczciwego zachowania wobec dostawców, wyjaśnienie jakie polityki posiada aby uniknąć zapobiegania opóźnieniom w płatnościach, w szczególności na rzecz MŚP. W raportach będzie należało podawać średni czas, jaki zajmuje jednostce uregulowanie faktury od dnia rozpoczęcia obliczania umownego lub ustawowego terminu płatności w liczbie dni oraz liczbę nierozstrzygniętych postępowań sądowych w związku z opóźnieniami w płatnościach. Te informacje mogą obniżyć bądź podwyższyć notowania danej jednostki jako partnera biznesowego. Na tym tle będzie łatwiejsza stanie się ocena czy reguły postępowania w danej firmie można nazwać uczciwymi.
Sprawozdanie będzie musiało prezentować również dane na temat tego czy i w jaki sposób przedsiębiorstwo uwzględnia kryteria społeczne i środowiskowe przy wyborze dostawców jednostki.
Firmy muszą przygotować się także na realizację wymogu dotyczącego ujawniania informacji w zakresie zapobiegania korupcji i przekupstwu oraz ich wykrywania. Winny one także ujawnić w sprawozdaniu jak reagują na wykryte incydenty w tym zakresie. Prawodawca unijny oczekuje, że przedsiębiorstwa będą zapewniać w tym zakresie szkolenia dla swoich pracowników oraz posiadać stosowne procedury, a jeżeli ich nie wdrożyły będą musiały informować o planach ich przyjęcia.
Standard ESRS G1 wymaga ponadto, aby przedsiębiorstwa ujawniały w sprawozdaniach incydenty związane z korupcją lub przekupstwem, co ma – w sposób oczywisty – zapewnić przejrzystość i ocenę skutków takich zdarzeń. Informacje na ten temat będą musiały być dość szczegółowe z podaniem nawet liczby wyroków skazujących i kwoty grzywien za naruszenie przepisów antykorupcyjnych i przepisów w sprawie zwalczania przekupstwa. Z woli samych jednostek będą mogły być ujawniane także dane dotyczą takich incydentów skutkujące zwolnieniami bądź nakładaniem kar na pracowników bądź rozwiązaniem umów z tego powodu z partnerami biznesowymi.
Ostatni z elementów czyli wpływ polityczny i działalność lobbingowa wymagał będzie ujawnienia rodzaju i celu podejmowanych czynności lobbingowych. Prezentowane będą musiały być takie dane jak przekazane wkłady finansowe bądź rzeczowe na cele polityczne,
a nawet rodzaj odbiorcy/beneficjenta. W sprawozdaniu nie będzie można także pominąć ujawnienia głównych tematów objętych działalnością lobbingową jednostki. Standard wymaga ponadto aby raportować również informacje dotyczące powołania jakichkolwiek członków organów administrujących, zarządzających lub nadzorczych, którzy zajmowali porównywalne stanowisko w administracji publicznej w ciągu dwóch lat poprzedzających takie powołanie w danym okresie sprawozdawczym.
Dodatkowo przedsiębiorstwa fakultatywnie będą mogły prezentować także szereg innych informacji, mam tu na myśli informacje takie jak np. konkretne zachęty lub narzędzia dla pracowników jednostki ukierunkowane na wspieranie i propagowania jej kultury korporacyjnej, czy też opis podjętych działań w celu unikania czy minimalizowania zakłóceń w łańcuchu dostaw.
Tak wiec jak wynika z treści omawianego standardu choć nie nakłada on na przedsiębiorstwa wprost wymogu wdrażania konkretnych polityk czy działań, to pośrednio już tak ponieważ muszą one zawrzeć informacje, iż w danym obszarze żadnych regulacji wewnętrznych nie posiadają, co wydaje się może obniżać do takich firm zaufanie. Warto zatem, w trosce
o reputację przedsiębiorstwa już teraz przemyśleć, opracować i wdrożyć stosowne regulacje dotyczące ładu korporacyjnego w zakresie elementów, które będzie trzeba ujmować
w składanych sprawozdaniach niefinansowych.
Na koniec dodam, iż wiele kwestii związanych z ładem korporacyjnym objęta jest także standardem ESRS 2, o czym nie można zapominać.
