W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 115 opublikowano ustawę z 6.12.2018 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Przede wszystkim znowelizowano art. 16 ustawy z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1983 ze zm.; dalej: DziałKultU), zgodnie z którym w samorządowych instytucjach kultury, których wykaz określa, w drodze rozporządzenia, MKiDN, biorąc pod uwagę ich znaczenie dla kultury narodowej, wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora zasadniczo następuje w drodze konkursu.
Do art. 16 DziałKultU dodano ust. 3d i 3e, z których wynika, że organizator przed ogłoszeniem tego konkursu podaje do publicznej wiadomości informację o zamiarze ogłoszenia konkursu, zawierającą w szczególności termin rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia postępowania konkursowego . Natomiast uwzględniając formę organizacyjno-prawną, zakres działalności oraz aktualną sytuację instytucji kultury, której dotyczy konkurs, organizator określa w ogłoszeniu o konkursie co najmniej:
1) nazwę, siedzibę i adres instytucji kultury;
2) opis kwalifikacji wymaganych od kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury;
3) określenie umiejętności i kompetencji, jakie ma posiadać kandydat na stanowisko dyrektora instytucji kul-tury, oraz zadań, jakie ma realizować dyrektor w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju instytucji kultury;
4) wymóg złożenia przez osoby przystępujące do konkursu programu realizacji zadań w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju instytucji kultury;
5) wykaz dokumentów wymaganych od osób przystępujących do konkursu;
6) informację o sposobie udostępnienia przez organizatora dokumentów i informacji, dotyczących warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury, w tym jej planów finansowych i rzeczowych na okresy po rozstrzygnięciu konkursu, jeżeli w danej instytucji kultury plan rzeczowy jest opracowywany, oraz inne ogólne informacje na temat działalności instytucji kultury;
7) miejsce i termin złożenia ofert, nie krótszy niż 30 dni od dnia podania do publicznej wiadomości ogłoszenia o konkursie;
8) termin rozpatrzenia złożonych ofert.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymał delegację ustawową, zgodnie z którą określi, w drodze rozporządzenia, w odniesieniu do omawianego konkursu, sposób:
1) podania do publicznej wiadomości informacji o zamiarze ogłoszenia konkursu, w tym terminu i miejsca podania tej informacji do publicznej wiadomości,
2) ogłoszenia konkursu, w tym terminu i miejsca publikacji tego ogłoszenia,
3) przeprowadzania konkursu
4) – uwzględniając przyczyny ogłoszenia konkursu, konieczność zapewnienia powszechnego dostępu do informacji o zamiarze ogłoszenia konkursu, do ogłoszenia konkursu oraz do jego warunków, zapewnienie sposobu rzetelnej oceny uczestników konkursu oraz sprawnego przeprowadzenia procedury konkursowej.
Zgodnie z art. 16 ust. 4 i 5 DziałKultuU, w celu przeprowadzania konkursu organizator powołuje komisję konkursową w składzie:
1) trzech przedstawicieli organizatora;
2) dwóch przedstawicieli ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
3) dwóch przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych działających w tej instytucji kultury; jeżeli w instytucji kultury nie działają zakładowe organizacje związkowe, w miejsce tych osób organizator powołuje do komisji konkursowej dwóch przedstawicieli załogi tej instytucji;
4) dwóch przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury.
Do art. 16 DziałKultU dodano ust. 5a-5c, z których wynika, że komisja konkursowa:
1) ustala szczegółowe kryteria oceny uczestników konkursu, uwzględniając treść ogłoszenia o konkursie;
2) przeprowadza postępowanie konkursowe na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury, w tym: ustala spełnienie warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie przez jego uczestników lub stwierdza uchybienia lub braki w złożonych ofertach, przeprowadza rozmowy z uczestnikami konkursu, w tym dotyczące złożonych przez nich programów realizacji zadań;
3) rozstrzyga konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury, sporządza z niego protokół końcowy i przekazuje organizatorowi wyniki konkursu wraz z jego dokumentacją.
Obsługę komisji konkursowej , w tym niezbędne warunki organizacyjne i środki finansowe związane z przeprowadzeniem postępowania konkursowego na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury oraz działalnością komisji konkursowej, zapewnia organizator. Poza tym, członkowi komisji konkursowej zamieszkałemu poza miejscowością, w której odbywa się posiedzenie komisji konkursowej, niebędącemu pracownikiem podmiotu, którego jest przedstawicielem w komisji konkursowej, biorącemu udział w posiedzeniu komisji konkursowej organizator zwraca koszty podróży w wysokości i na warunkach określonych w przepisach o podróżach służbowych, czyli obecnie w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167).
Natomiast członkiem komisji konkursowej nie może być osoba:
1) przystępująca do konkursu;
2) w stosunku do której osoba przystępująca do konkursu jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie lub pozostaje w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to powodować uzasadnione wątpliwości co do jej obiektywizmu lub bezstronności.
Członek komisji konkursowej, po zapoznaniu się z ofertami, składa organizatorowi oświadczenie, że nie zachodzą wobec niego wymienione wyżej okoliczności. Jeżeli:
1) okoliczności te zostaną ujawnione po rozpoczęciu pierwszego posiedzenia komisji konkursowej, organizator niezwłocznie wyznacza inną osobę z zachowaniem trybu właściwego dla powołania członka komisji konkursowej;
2) w ofercie zawierającej wszystkie informacje i dokumenty określone w ogłoszeniu o konkursie komisja konkursowa stwierdzi uchybienia lub braki, w szczególności dotyczące braku podpisu lub braku oznaczenia stron dokumentów, komisja wyznacza osobie, która złożyła ofertę, termin nie krótszy niż 3 dni robocze na usunięcie uchybień lub uzupełnienie braków pod rygorem odrzucenia oferty.
Konkurs pozostaje nierozstrzygnięty w razie stwierdzenia przez komisję konkursową, że żadna oferta nie spełnia warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie lub że żaden z uczestników dopuszczonych do udziału w konkursie nie spełnia kryteriów oceny. Organizator przedstawia kandydatowi wyłonionemu w konkursie warunki organizacyjno-finansowe instytucji kultury, określone z uwzględnieniem programu realizacji zadań, oraz warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury, w celu uzgodnienia treści umowy. W przypadku nierozstrzygnięcia konkursu albo jeżeli kandydat wyłoniony w tym konkursie nie zostanie powołany na stanowisko dyrektora instytucji kultury, organizator niezwłocznie ogłasza kolejny konkurs, chyba że wystąpi do MKiDN o zgodę na powołanie dyrektora bez konkursu.