To nowe rozwiązanie podatkowe ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zostało one wprowadzone ustawą z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 2193).
Istotą przepisów o exit tax jest opodatkowanie nierealizowanych jeszcze zysków kapitałowych, w związku z przeniesieniem przez podatnika, do innego państwa, aktywów, w tym wchodzących w skład zagranicznego zakładu lub w związku ze zmianą rezydencji podatkowej. Wprowadzone zmiany wynikają z przepisów unijnych, a przede wszystkim z tzw. dyrektywy ATAD.
Zdarzenia, z którymi wiąże się konieczność wykazania niezrealizowanych zysków to:
1) przeniesienie przez polskiego rezydenta do swojego zagranicznego zakładu składnika majątku dotychczas związanego z działalnością prowadzoną na terytorium Polski;
2) przeniesienie przez nierezydenta do państwa swojej rezydencji podatkowej lub do państwa innego niż Polska, w którym prowadzi działalność poprzez zagraniczny zakład, składnika majątku dotychczas związanego z działalnością prowadzoną na terytorium Polski przez zagraniczny zakład;
3) przeniesienie przez nierezydenta do innego państwa całości lub części działalności prowadzonej dotychczas poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład;
4) zmiana przez polskiego rezydenta rezydencji podatkowej, w wyniku której Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu do innego państwa.
Podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków w przypadku podatników PIT wynosi:
1) 19% podstawy opodatkowania – gdy ustalana jest wartość podatkowa składnika majątku;
2) 3% podstawy opodatkowania – gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku.
W przypadku podatników PIT przepisów o podatku od niezrealizowanych zysków co do zasady nie stosuje się, gdy wartość rynkowa składnika majątku lub suma ich wartości rynkowych nie przekracza 4 mln zł.
Dla podatników CIT stawka podatku od niezrealizowanych zysków jest jedna i wynosi 19% podstawy opodatkowania.
Podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku. W przypadku przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części dochód z niezrealizowanych zysków dotyczy całego przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części).
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten dochód powstał dochód, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny.
