Ustawa ta określa zasady, tryb udzielania oraz sposób obliczania wielkości pomocy publicznej z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji w rozumieniu ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.) na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych.
Do ubiegania się o rekompensaty są uprawnione podmioty wykonujące działalność gospodarczą w sektorze lub podsektorze energochłonnym, określonych w wykazie sektorów oraz podsektorów energochłonnych stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy. Wykaz sektorów i podsektorów energochłonnych z tego załącznika obejmuje:
- produkcję aluminium;
- wydobywanie minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji nawozów;
- produkcję chemikaliów nieorganicznych podstawowych pozostałych;
- produkcję ołowiu, cynku i cyny;
- produkcję odzieży skórzanej, a także produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana – dotyczy wyłącznie produkcji ubrań ognioodpornych i ochronnych ze skóry;
- produkcję żeliwa i stali oraz stopów żelaza;
- rury, przewody rurowe i profile drążone bez szwu ze stali;
- produkcję papieru i tektury;
- produkcję nawozów i związków azotowych;
- obróbkę i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne – dotyczy wyłącznie produkcji kompostu związanej z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne;
- produkcję miedzi;
- wytwarzanie i przetwarzanie koksu – dotyczy wyłącznie produkcji paku i koksu pakowego; produkcja chemikaliów organicznych podstawowych pozostałych;
- produkcję przędzy bawełnianej;
- produkcję włókien chemicznych;
- górnictwo rud żelaza; działalność usługowa wspomagająca pozostałe górnictwo i wydobywanie – dotyczy wyłącznie działalności usługowej wspomagającej górnictwo rud żelaza;
- następujące podsektory w ramach produkcji tworzyw sztucznych w formach podstawowych: polimery etylenu w formach podstawowych, polimery propylenu, w formach podstawowych, polimery chlorku winylu w formach podstawowych, poliwęglany, w formach podstawowych;
- podsektor w ramach produkcji pulpy – masy włókniste drzewne mechaniczne i półchemiczne, masy włókniste z pozostałych surowców celulozowych
O przyznanie rekompensat może się ubiegać podmiot, który:
1) posiada tytuł prawny do instalacji i eksploatuje tę instalację;
2) posiada wdrożony:
– system zarządzania środowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25.11.2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylającego rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE (Dz.Urz. UE L 342 z 22.12.2009 r., s. 1 ze zm.), lub
– system zarządzania środowiskowego potwierdzony certyfikatem ISO 14001 wydanym przez niezależną i akredytowaną w tym zakresie jednostkę certyfikującą, lub
– system zarządzania energią potwierdzony certyfikatem ISO 50001 wydanym przez niezależną i akredytowaną w tym zakresie jednostkę certyfikującą;
1) nie został postawiony w stan likwidacji lub wobec którego nie jest prowadzone postępowanie upadłościowe w rozumieniu Prawa upadłościowego oraz postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika prowadzone w związku z art. 449 ustawy z 15.5.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 243 326 i ze zm.);
2) nie zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego;
3) nie zalega z zapłatą należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, z wyjątkiem przypadków, gdy zawarł umowę o odroczeniu terminu płatności albo umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Warto dodać, że karze pieniężnej podlega ten, kto:
- we wniosku o przyznanie rekompensaty podał nieprawdziwe informacje i uzyskał rekompensaty: nie spełniając warunków przewidzianych przepisami ustawy, lub w kwocie wyższej niż należna;
- wbrew obowiązkowi nie zapewnił wglądu do ksiąg rachunkowych lub odmówił udzielenia informacji lub przedłożenia dokumentów.
Karę pieniężną nakłada Prezes URE w drodze decyzji, a jej wysokość w przypadku:
- wnioskodawcy, któremu zostały przyznane rekompensaty – nie może być wyższa niż dwukrotność bezpodstawnie uzyskanych rekompensat;
- podmiotu innego niż wnioskodawca – wynosi 10.000 zł.
Karę pieniężną:
- wnosi się na rachunek właściwego urzędu skarbowego;
- uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja Prezesa URE o wymierzeniu kary pieniężnej stała się prawomocna;
- egzekwuje się w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Natomiast co do kwestii proceduralnych, z art. 4 ustawy wynika, że:
1) do postępowania w sprawie przyznania rekompensat, zwrotu rekompensat, zakazu ubiegania się o przyznanie rekompensat oraz nakładania kar pieniężnych stosuje się przepisy ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.);
2) od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wydanych w tych postępowaniach przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów;
3) do postępowań w sprawie odwołania od decyzji Prezesa URE stosuje się przepisy ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.) o postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji energetyki;
4) do postanowień, na które przysługuje zażalenie, wydanych przez Prezesa URE w toku wymienionych wyżej postępowań, zasady określone w pkt. 2 i 3 stosuje się odpowiednio; zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.