Ustawa ta określa zasady, tryb udzielania oraz sposób obliczania wielkości pomocy publicznej z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji w rozumieniu ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.) na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych.

Do ubiegania się o rekompensaty są uprawnione podmioty wykonujące działalność gospodarczą w sektorze lub podsektorze energochłonnym, określonych w wykazie sektorów oraz podsektorów energochłonnych stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy. Wykaz sektorów i podsektorów energochłonnych z tego załącznika obejmuje:

  • produkcję aluminium;
  • wydobywanie minerałów dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji nawozów;
  • produkcję chemikaliów nieorganicznych podstawowych pozostałych;
  • produkcję ołowiu, cynku i cyny;
  • produkcję odzieży skórzanej, a także produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana – dotyczy wyłącznie produkcji ubrań ognioodpornych i ochronnych ze skóry;
  • produkcję żeliwa i stali oraz stopów żelaza;
  • rury, przewody rurowe i profile drążone bez szwu ze stali;
  • produkcję papieru i tektury;
  • produkcję nawozów i związków azotowych;
  • obróbkę i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne – dotyczy wyłącznie produkcji kompostu związanej z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne;
  • produkcję miedzi;
  • wytwarzanie i przetwarzanie koksu – dotyczy wyłącznie produkcji paku i koksu pakowego; produkcja chemikaliów organicznych podstawowych pozostałych;
  • produkcję przędzy bawełnianej;
  • produkcję włókien chemicznych;
  • górnictwo rud żelaza; działalność usługowa wspomagająca pozostałe górnictwo i wydobywanie – dotyczy wyłącznie działalności usługowej wspomagającej górnictwo rud żelaza;
  • następujące podsektory w ramach produkcji tworzyw sztucznych w formach podstawowych: polimery etylenu w formach podstawowych, polimery propylenu, w formach podstawowych, polimery chlorku winylu w formach podstawowych, poliwęglany, w formach podstawowych;
  • podsektor w ramach produkcji pulpy – masy włókniste drzewne mechaniczne i półchemiczne, masy włókniste z pozostałych surowców celulozowych 

O przyznanie rekompensat może się ubiegać podmiot, który:

1) posiada tytuł prawny do instalacji i eksploatuje tę instalację;

2) posiada wdrożony:

– system zarządzania środowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25.11.2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylającego rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE (Dz.Urz. UE L 342 z 22.12.2009 r., s. 1 ze zm.), lub

– system zarządzania środowiskowego potwierdzony certyfikatem ISO 14001 wydanym przez niezależną i akredytowaną w tym zakresie jednostkę certyfikującą, lub

– system zarządzania energią potwierdzony certyfikatem ISO 50001 wydanym przez niezależną i akredytowaną w tym zakresie jednostkę certyfikującą;

1) nie został postawiony w stan likwidacji lub wobec którego nie jest prowadzone postępowanie upadłościowe w rozumieniu Prawa upadłościowego oraz postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika prowadzone w związku z art. 449 ustawy z 15.5.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 243 326 i ze zm.);

2) nie zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego;

3) nie zalega z zapłatą należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, z wyjątkiem przypadków, gdy zawarł umowę o odroczeniu terminu płatności albo umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

Warto dodać, że karze pieniężnej podlega ten, kto:

  • we wniosku o przyznanie rekompensaty podał nieprawdziwe informacje i uzyskał rekompensaty: nie spełniając warunków przewidzianych przepisami ustawy, lub w kwocie wyższej niż należna;
  • wbrew obowiązkowi nie zapewnił wglądu do ksiąg rachunkowych lub odmówił udzielenia informacji lub przedłożenia dokumentów.

Karę pieniężną nakłada Prezes URE w drodze decyzji, a jej wysokość w przypadku:

  • wnioskodawcy, któremu zostały przyznane rekompensaty – nie może być wyższa niż dwukrotność bezpodstawnie uzyskanych rekompensat;
  • podmiotu innego niż wnioskodawca – wynosi 10.000 zł. 

Karę pieniężną:

  • wnosi się na rachunek właściwego urzędu skarbowego;
  • uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja Prezesa URE o wymierzeniu kary pieniężnej stała się prawomocna;
  • egzekwuje się w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. 

Natomiast co do kwestii proceduralnych, z art. 4 ustawy wynika, że:

1) do postępowania w sprawie przyznania rekompensat, zwrotu rekompensat, zakazu ubiegania się o przyznanie rekompensat oraz nakładania kar pieniężnych stosuje się przepisy ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.);

2) od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wydanych w tych postępowaniach przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów;

3) do postępowań w sprawie odwołania od decyzji Prezesa URE stosuje się przepisy ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.) o postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji energetyki;

4) do postanowień, na które przysługuje zażalenie, wydanych przez Prezesa URE w toku wymienionych wyżej postępowań, zasady określone w pkt. 2 i 3 stosuje się odpowiednio; zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.