Mechanizm podzielonej płatności – planowane zmiany w VAT dla JST

W ustawie z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.; dalej: VATU). Nowelizacja zakłada wprowadzenie przepisów art. 108a-108e do VATU.

Wynika z nich m.in., że podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, w tym przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. W tym przypadku zapłata odpowiadająca:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności ma się odbywać przy użyciu dedykowanego komunikatu przelewu, w którym podatnik wskazuje:

Naczelnik urzędu skarbowego na pisemny, uzasadniony wniosek podatnika będzie mógł, w terminie 90 dni od dnia jego otrzymania, wyrazić zgodę, w drodze postanowienia, na inne przeznaczenie środków zgromadzonych na jego rachunku VAT niż określone w art. 62b ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z 29.8.1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1988 ze zm.; dalej: PrBankU) - przede wszystkim na zapłatę VAT. W postanowieniu tym naczelnik określi wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT podatnika, które będą mogły mieć inne przeznaczenie. To inne przeznaczenie nie będzie dotyczyło wysokości środków odpowiadającej wysokości posiadanej przez podatnika zaległości podatkowej w VAT wraz z odsetkami. W przewidzianych przypadkach naczelnik będzie też wydawał decyzję, w której nie wyrazi zgody na inne przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT.

Ponadto, zgodnie z planowanym art. 108c VATU, w przypadku gdy podatnik zostanie wykreślony z rejestru jako podatnik VAT i środki zgromadzone na rachunku VAT zostaną przekazane przez bank (SKOK) na rachunek wskazany pisemnie przez naczelnika urzędu skarbowego:

Natomiast jeżeli podatnik zostanie wykreślony z rejestru jako podatnik VAT na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 1 VATU (tj. jeżeli podatnik nie istnieje), środki zgromadzone na rachunku VAT będą podlegały w całości przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.

Nowelizacja wprowadza dodaje art. 62a-62d PrBankU. Wynika z nich m.in., że bank będzie prowadził dla posiadacza rachunku rozliczeniowego rachunek VAT otwierany jednocześnie z rachunkiem rozliczeniowym. Otwarcie i prowadzenie rachunku VAT nie będzie wymagało zawarcia odrębnej umowy. Bank nie będzie pobierał opłat i prowizji za otwarcie i prowadzenie rachunku VAT, a zgromadzone na nim środki pieniężne będą oprocentowane.

Na rachunek VAT będzie można wpłacać tylko środki pieniężne pochodzące z

tytułu:

Ponadto, środki zgromadzone na rachunku VAT będzie można wypłacić tylko na cele określone w art. 62b PrBankU (głównie na zapłatę VAT).

Nowelizacja PrBankU przewiduje też, że:

Nowelizacja wprowadza rozwiązanie, które w założeniu ma na celu skuteczną poprawę ściągalności VAT - tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). Istota tego rozwiązania polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie VAT, jest płacona na specjalne konto dostawcy - rachunek VAT. Przy czym dostawca ma bardzo ograniczone możliwości dysponowania środkami znajdującymi się na rachunku VAT.

Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu, mechanizm podzielonej płatności jest uważany za jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym. Umożliwia on organom podatkowym monitorowanie i blokowanie środków na wspomnianych wyżej specjalnych rachunkach VAT, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym VAT-em. Mechanizm ten z założenia utrudnia, lub wręcz uniemożliwia, powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji. Jednocześnie zapewni lepszą transparentność rozliczeń podatku od towarów i usług i utrudni wyprowadzanie pieniędzy za granicę.