Kiedy świadczenia z pomocy społecznej należy uznać za nienależnie pobrane?

Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi od osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej, niezależnie od dochodu rodziny (art. 98 PomSpołU).

Z definicji świadczenia nienależnego wynika wprost, że pojęcie świadczenia nienależnego odnosić należy wyłącznie do świadczenia pieniężnego. Jeżeli więc strona pobrała świadczenia inne niż pieniężne, to wówczas nie mają zastosowania przepisy o świadczeniach nienależnie pobranych, w tym również art. 6 ust. 16 w zw. z art. 98 PomSpołU (por. wyr. WSA w Gliwicach z 10.3.2008 r., IV SA/Gl 700/07, Legalis)

Uznanie świadczenia pieniężnego za nienależnie pobrane zostało uzależnione od zaistnienia jednej z dwóch przesłanek wymienionych w art. 6 pkt 16 PomSpołU. Pierwsza z nich odnosi się do sytuacji, gdy świadczenie pieniężne z pomocy społecznej zostało przyznane na podstawie nieprawdziwych informacji, druga dotyczy natomiast przypadku, gdy świadczenie to było wypłacone wskutek niepoinformowania przez stronę (której obowiązek w tym zakresie wynika z art. 109 PomSpołU) o zmianie jej sytuacji materialnej lub osobistej.

Ustawodawca nie sprecyzował pojęcia informacji, dlatego należy uznać, że chodzi o wszelkie wiadomości, dane, oświadczenia, złożone ustnie lub pisemnie w postępowaniu o przyznanie świadczenia. Nie jest przy tym ważne, czy nieprawdziwe informacje zostały przedstawione przez stronę świadomie, czy są wynikiem jej błędu. Innymi słowy, każda nieprawdziwa informacja, niezależnie od intencji i świadomego działania osoby zainteresowanej, może przesądzić o tym, że świadczenie zostało nienależnie przyznane i pobrane (zob. m.in. wyr. WSA w Gliwicach z 10.3.2015 r., IV SA/Gl 374/14; wyr. WSA w Krakowie z 25.2.2014 r., III SA/Kr 1067/13, Legalis).